عناوین واقعیت مجازی، در سال‌های اخیر، به تنوع بسیار زیادی رسیده‌اند. از شوتر اول شخص گرفته تا شبیه ساز رانندگی و از سبک‌هایی نظیر ترس و بقا گرفته تا عناوین رقابتی آنلاین، همگی برای دستگاه‌های واقعیت مجازی در دسترس قرار گرفته‌اند. اما اکنون، با یک عنوان بسیار متفاوت طرف هستیم، Townsmen VR، یک عنوان RTS یا استراتژی غیر‌ نوبتی واقعیت مجازی است که توسط استودیو HandyGames منتشر شده است. این عنوان با قرار دادن بازیکن در یک ‌فضای واقعیت مجازی، یک تجربه جذاب و درگیرکننده را برای مخاطب ‌رقم می‌زند. با کریتیک‌لنز همراه باشید تا عنوان (Townsmen VR) را نقد و بررسی کنیم.

آدم‌های کوچک، تخیلات بزرگ

این نقد و بررسی بر اساس نسخه مخصوص منتقدین، و پس از حدود ۸ ساعت تجربه در پلتفرم PS5 انجام شده است.

داستان – پادشاهان گمشده:

این عنوان، اولین اثر واقعیت مجازی از مجموعه دیرینه شهرسازی قرون وسطی، یعنی Townsmen است. برخلاف بسیاری از عناوین استراتژی شهر سازی، Townsmen VR دارای یک کمپین داستانی نسبتا طولانی، با شخصیت‌های صداگذاری شده است. بخش داستانی بازی در ۱۳ مرحله مختلف روایت می‌شود. هر مرحله در یک جزیره متفاوت جرایان دارد و بسته به نوع جزیره، بازیکن به منابع متنوع دسترسی دارد.
متاسفانه بزرگترین ایراد بخش داستانی بازی، محدود بودن بازیکن به انجام ماموریت‌ها است. در واقع، به جز انجام کار‌ها و ساخت سازه‌هایی که بازی تعیین کرده، بازیکن قادر به انجام کار دیگری نیست. از این جهت بخش داستانی بازی صرفا به یک بخش آموزشی بسیار طولانی بدل می‌گردد و از حالت سندباکس گونه خود خارج می‌شود.
در کل، داستان بازی چنگی به دل نمی‌زند و یک داستان پیش پا افتاده و بسیار ساده را روایت می‌کند. داستانی که بیشتر به یک بخش آموزشی شباهت دارد تا یک حماسه قرون وسطایی؛ هرچند، شاید ایراد گرفتن از داستان یک عنوان استراتژی گیم‌پلی محور، چندان کار درستی نباشد.

گیم‌پلی – سندباکس سه بعدی

تصور کنید می‌توانید با دست خودتان، یک شهر زیبا و فانتزی بسازید؛ با دستان خود ساختمان‌ها را روی یک جزیره جای‌گذاری کنید، منابع مورد نیاز را روی سازه‌ها قرار دهید، و با انگشتان خود، کارگران را به ساختمان‌ها برسانید. نهایتا دوربین را روی شهر زیبایی که ساخته‌اید بزرگ‌نمایی کنید، به آن خیره شوید و در محیط سه بعدی آن غرق شوید. تجربه جذاب Townsmen VR، در این چند جمله خلاصه می‌شود.
این عنوان روی پلتفرم PSVR 2، برخلاف برخی عناوین واقعیت مجازی، فقط با استفاده از کنترلر‌های PlayStation VR 2 Sense قابل انجام است، این امر بدین معناست که Townsmen VR به طور کامل از الگو‌های حرکتی پشتیبانی می‌کند. پس از شروع اولین مرحله، بازیکن در یک جزیره کوچک دور افتاده، با منابع محدود قرار می‌گیرد. هدف بازیکن برای پیروز شدن در هر مرحله متفاوت است. در برخی مراحل جمع‌آوری منابع مشخصی برای پیروزی ضروری است و در مراحلی دیگر، شکست دادن دشمنان موجب کامل شدن مرحله می‌شود. روایت داستانی، با آموزش ساخت سازه‌هایی ابتدایی بازیکن را همراهی می‌کند. بازیکن موظف است تا آب، غذا و خانه، برای شهروندان خود مهیا کند. ساخت و ساز و تغییر زاویه دوربین، به واسطه تنظیمات و کنترل‌های ساده بازی، نه تنها آسان و روان است، بلکه استفاده از آن در فضای واقعیت مجازی جذابیت خاص خود را دارد.
بازیکن سازه‌ها را از یک فهرست جمع و جور و دسته بندی شده، با دست خود برداشته و روی نقطه مورد نظر خود قرار می‌دهد؛ با الگو‌های مشخص حرکتی مانند چرخداندن مچ دست، بازیکن قادر به چرخداندن سازه‌ها برای جایگذاری بهتر است. هر سازه به منابع خاصی مانند چوب، سنگ و در سازه‌های پیشرفته‌تر آهن، نیاز دارد. پس از ساخت سازه مورد نظر، مخاطب بایستی منابع مورد نیاز آن را فراهم کرده و به سازه در حال ساخت انتقال دهد. برای این کار، دو راه پیش روی بازیکن قرار دارد، در حالت اول و ساده‌تر، بازیکن می‌تواند به کارگران دستور تکمیل سازه را دهد؛ اما در حالت دوم، بازیکن می‌تواند با استفاده از الگو‌های حرکتی، با انگشتان خود منابع مورد نیاز را از انبار برداشته و به سازه در حال ساخت برساند. این روش سریع‌تر است اما نیازمند تحرک بیشتری است.
تنظیمات دوربین نیز بسیار ساده است؛ با نگه داشتن دکمه مشخص، و کشیدن دست به سمت جلو، عقب، بالا و پایین، دوربین در این جهات حرکت می‌کند. همچنین با نگه داشتن دکمه و اجرای الگوی حرکتی ساده‌ای، بازیکن قادر به بزرگنمایی یا دور کردن دوربین خواهد بود. بزرگنمایی دوربین و دیدن جزئیات خارق‌العاده این عنوان از نزدیک، بسیار خیره کننده و آرامش بخش است.
امکان تعامل با تمام عوامل دنیای بازی، از بزرگترین جذابیت‌های این عنوان به شمار می‌رود. مخاطب می‌تواند با دستان خود ابر‌ها را تکان دهد، یا با ترکیب ابر‌ها با یکدیگر و تکان دادن آن‌ها، باران یا رعد و برق تولید کند؛ یا می‌تواند گربه‌ و سگ‌ها را با انگشتان خود از روی زمین برداشته و نوازش کند، حتی می‌تواند با دستان خود ماهی گرفته و به انبار غذا انتقال دهد. استفاده این عنوان از قابلیت‌های بی‌نظیر پلتفرم PSVR 2، مانند هپتیک فیدبک هدست و کنترلر‌ها، و آداپتیو تریگر کنترلر VR Sense، باعث جذابیت هرچه بیشتر تعامل با محیط شده‌اند. امکانات تعاملی که شاید بیخود به نظر برسند، اما به جذابیت و در بر گیرندگی هر چه بیشتر بازی کمک شایانی می‌کنند.

این عنوان در کنار داشتن المان‌های سبک بقا و شهرسازی، دارای سیستم مبارزات نیز می‌باشد. در برخی نقشه‌ها، دشمنان به شهروندان هجوم می‌برند و بازیکن باید با تعلیم دادن سرباز‌ها یا ساخت سازه‌های دفاعی، مهاجمین را شکست دهد. امکان جابجایی سریع‌تر سرباز‌ها با جابجایی آن‌ها با الگو‌های حرکتی نیز وجود دارد که علاوه بر سرعت بخشیدن به مبارزات، می‌تواند به واسطه استفاده درست و بجا، نتیجه مبارزه را به نفع بازیکن تغییر دهد.
دو حالت بازی مختلف در این عنوان وجود دارد، حالت اول کمپین بازی است که پیش‌تر در مورد آن توضیح داده شد؛ حالت دوم، سندباکس است. بازیکن از میان ۱۳ نقشه انتخاب می‌کند و بدون محدودیت زمانی، محدودیت ساخت و ساز و ماموریت، به شهرسازی و بقا در آن جزیره می‌پردازد. این حالت بازی دارای تنظیماتی است که به مخاطب امکان شخصی‌سازی‌های زیادی، مانند منابع نامحدود را می‌دهد.
همان قدر که گیم‌پلی این عنوان برای یک اثر واقعیت مجازی عالی است، اما عاری از ایراد نیست. نقشه‌های بازی کوچک هستند و در بسیاری از نقاط نقشه، به دلیل کوچک بودن بیش از اندازه امکان ساخت سازه‌های بزرگ‌تر وجود ندارد. سازه‌ها از کمبود تنوع رنج می‌برند و برخلاف تمام عناوین شهرسازی، سازه‌های تزئینی در این عنوان وجود ندارند. همچنین برخی سازه‌ها در دسته‌بندی درست قرار نگرفته‌اند و در تنظیمات ساخت و ساز سازه‌های بی‌ربط واقع شده‌اند، این امر باعث سردرگمی بازیکن شده و علی‌رغم مهم بودن این سازه‌ها، گاهی حتی بازیکن این سازه‌ها را تا انتهای مرحله نیز نخواهد ساخت. از طرفی برخی ایراد‌های فنی، مانند افت فریم و عدم تشخیص درست الگو‌های حرکتی، تا حدی به تجربه این عنوان صدمه می‌زنند.
در کل، گیم‌پلی Townsmen VR، به عنوان یک اثر واقعیت مجازی استراتژی، بسیار خوب است. امکان تعامل بازیکن با جهان بازی و استفاده از الگو‌های حرکتی ساده و روان، تجربه این عنوان را بسیار لذت بخش کرده‌اند. تجربه‌ای که مدت‌ها برای بازیکن تازگی خواهد داشت.

گرافیک و طراحی هنری – بُعد روشن قرون وسطی:

معمولا در عناوین واقعیت مجازی، به واسطه رندر گیری کروی ۳۶۰ درجه، امکان پیاده سازی گرافیک فنی، معادل بازی‌های غیر واقعیت مجازی وجود ندارد. چه بسا عنوان مورد نظر، یک اثر استراتژی نیز باشد. اما HandyGames در ساخت Townsmen VR بسیار خوب عمل کرده است. به لحاظ گرافیک فنی، این عنوان بسیار خوب عمل می‌کند. برخلاف بسیاری از عناوین واقعیت مجازی، این اثر دارای Film Grain بیش از اندازه و رزولوشن پایین نیست. سازه‌ها و نقشه بازی، حتی هنگام بزرگ‌نمایی، با کیفیت و پر جزئیات هستند. این عنوان از تکنولوژی Foviated Rendering پلی‌استیشن VR2 نیز بهره می‌گیرد، یعنی با رهگیری چشم بازیکن، نقطه‌ای که بازیکن در حال مشاهده آن است را با کیفیت بالاتری رندر می‌کند تا نهایتا در استفاده از منابع پردازشی، صرفه جویی کند. بدین صورت، گرافیک این عنوان خیره کننده و جذاب به نظر می‌رسد.
طراحی هنری این عنوان نیز بسیار خوب است. استفاده از پالت‌های رنگی‌متنوع برای هر نقشه، نفس تازه‌ای به بازی بخشیده و به این دلیل، هر مرحله تازگی خود را دارد.

موسیقی و طراحی صدا:

همانطور که پیش‌تر بیان شد، بخش داستانی Townsmen VR، به طور کامل صداگذاری شده است. به این واسطه، شخصیت‌های بازی برخی با وجود حالت طعنه آمیز خودو برخی دیگر با جدیت تمام، هر یک جذابیت خود را دارند. طراحی صدای این عنوان نیز بی نقص است، استفاده از تکنولوژی صدای سه بعدی پلی‌استیشن، باعث می‌شود تا بازیکن در دنیای این عنوان غرق شود. طراحی صدای بی‌نظیر در کنار موسیقی آرامش بخش Townsmen VR، نهایتا لذت تجربه این اثر را دو چندان می‌کند.

سخن پایانی:
اثر Townsmen VR موفق می‌شود با ارائه یک تجربه سندباکس واقعیت مجازی و تعاملی درگیرکننده و جذاب، بازیکن را ساعت‌ها مشغول ساخت و بقا در جزیره‌های خوش آب و رنگ این عنوان کند. هرچند، ایرادات فنی همچون افت فریم‌های پی در پی و ایراد در رهگیری درست کنترلر‌های VR Sense و برخی ایرادات گیم‌پلی مانند تنوع پایین سازه‌ها و نقشه‌های کوچک، ممکن است تا حدی به تجربه بازیکن صدمه بزند.