توسط 
مجموعه Mafia از نخستین روزهای حضورش در سال ۲۰۰۲، با روایت سینمایی و قصه‌گویی جذاب و با درون‌مایه‌ی «مافیا در شکل خانوادگی» توانست جایگاهی ویژه (به خصوص) در بین گیمرهای ایرانی که علاقه خاصی به این فرنچایز دارند پیدا کند. اکنون با عرضه چهارمین نسخه، نگاه‌ها بار دیگر به این قصه‌ی جدید مافیایی دوخته شده است. ساخته‌ی جدید استودیوی Hanger 13 شباهت‌ها و تفاوت‌هایی با عناوین قبلی این مجموعه دارد که در ادامه به آن‌ها خواهیم پرداخت. با نقد و بررسی «مافیا: سرزمین دیرین» همراه کریتیک‌لنز باشید.
«تراژدی سانتیمانتال»
این نقد و بررسی بر اساس نسخه مخصوص منتقدین، و پس از 13 ساعت تجربه بازی در پلتفرم Xbox Series X انجام شده است.
Mafia: The Old Country تازه‌‌ترین ساخته‌ی استودیوی Hangar 13 در تاریخ ۸ آگوست ۲۰۲۵ برای پلتفرم‌های PC، PlayStation 5 و Xbox Series X|S عرضه شده است. عنوانی که با بازگشت به فضای کلاسیک مجموعه و روایت داستانی خطی در سیسیل اوایل قرن بیستم میلادی، تجربه‌ای سینمایی و شسته و رفته‌ای را ارائه می‌کند. نسخه استاندارد بازی با قیمت ۴۹٫۹۹ دلار در دسترس است؛ برچسب قیمتی که نسبت به استانداردهای روز، قابل قبول و مناسب به نظر می‌رسد.
عشق ممنوعه: تراژدی
یکی از ستون‌های اصلی مجموعه Mafia، همیشه روایت داستانی و شخصیت‌پردازی بوده است؛ جایی که دیالوگ‌ها و کات‌سین‌ها با وسواس و دقتی مثال‌زدنی کار شده‌اند تا مخاطب را در دل یک دنیای مافیایی باورپذیر قرار دهد. Mafia: The Old Country، به‌عنوان پریکوئل نسخه‌ی اول، این سنت را ادامه داده و با تمرکز بر برهه تاریخی اوایل قرن بیستم سیسیل، پیشینه‌ی خاندان Torrisi و نقش افراد کلیدی آن را به تصویر می‌کشد.
شخصیت اصلی (Enzo) از یک کارگر معدن ساده به فردی کلیدی در خاندان Torrisi تبدیل می‌شود. مسیر داستانی بازی، به ویژه از میانه تا به انتها، با ورود رابطه‌ی ممنوعه‌ی او با Isabella Torrisi، دختر رئیس خاندان، عمق و تراژدی تازه‌ای پیدا می‌کند. این عشق، نه تنها سرنوشت شخصیت اصلی بلکه ساختار روایت را نیز به چالش می‌کشد و بازی را از یک داستان مافیایی صرف به یک تراژدی احساسی تبدیل می‌کند.
با وجود عموم جذابیت‌های داستانی مافیا 4، بسیاری از شخصیت‌ها همچنان در چارچوب تیپیکال ژانر قرار دارند؛ شخصیت‌های سنتی مانند رئیس سخت‌گیر، زیردست وفادار و همکاران همه‌فن حریف و متعدد، بارها در این مجموعه دیده شده‌اند. با این حال اجرای دقیق دیالوگ‌ها، طراحی سکانس‌های سینمایی و عمق‌دهی به روابط بین شخصیت‌ها باعث شده این کلیشه‌ها به جای آنکه حس تکرار القا کنند، بار احساسی قابل توجهی ارائه دهند.
نکته برجسته‌ی The Old Country اما، شاید در پایان تراژیک و سانتیمانتال آن باشد؛ جایی که هرچند خط داستانی از منظر ساختار چندان نوآورانه نیست، اما به شکل استادانه‌ای احساسات مخاطب را درگیر کرده و تراژدی عشق و وفاداری، حتی در چارچوب کلیشه‌های ژانر، با شدت و تأثیرگذاری خارق‌العاده‌ای منتقل می‌شود. قصه‌ای که ثابت می‌کند که داستان‌سرایی متمرکز بر شخصیت، جزئیات دقیق و کات‌سین‌های حرفه‌ای، هنوز می‌تواند حتی کلیشه‌های شناخته‌شده را به تجربه‌ای جذاب و فراموش‌نشدنی تبدیل کند.
در نهایت، بازی Mafia: The Old Country همان چیزی است که علاقه‌مندان به داستان‌های مافیایی خانوادگی انتظار دارند: تراژدی، وفاداری، و لحظاتی که حتی پس از پایان بازی، در ذهن مخاطب باقی می‌ماند.
هوشمندی طراحی و تسلط سازنده
Mafia: The Old Country نمونه‌ای بارز از طراحی گیم‌پلی هوشمندانه خودشناسی محض سازنده است؛ جایی که استودیو هنگر 13 به خوبی محدودیت‌ها و توانایی‌های خود را شناخته و تصمیمات مهمی اتخاذ کرده است. برخلاف نسخه‌های پیشین که تجربه Open World ارائه می‌دادند، این نسخه خطی و سرراست است و روایت خود را در قالب ۱۵ فصل پیوسته ارائه می‌دهد. این خطی بودن نه تنها محدودیتی ایجاد نمی‌کند، بلکه امکان تمرکز روی طراحی Encounterهای کلاس‌بالا، ست‌پیس‌ها و لحظات سینمایی را فراهم می‌آورد؛ به‌طوری که هر فصل به شکل هدفمند در خدمت روایت داستان قرار دارد و حس خستگی یا یکنواختی به مخاطب منتقل نمی‌شود.
هسته‌ی اصلی گیم‌پلی مافیا 4 تیراندازی سوم شخص است، اما برخلاف شوترهای مدرن، سیستم تیراندازی بازی به شکل عمدی محدود و کلاسیک (البته با استفاده از سیستم کاورگیری) طراحی شده است تا حس استفاده از اَدَوات قدیمی را تقویت کند. بازیکن اغلب با چندین مسیر برای پیشروی مواجه است؛ از مخفی‌کاری _که عموما ساده و کم دردسر هستند_ گرفته تا مقابله مستقیم، یا ترکیبی از این دو. این طراحی انعطاف‌پذیر به بازیکن اجازه می‌دهد سبک بازی خود را با بازی تطبیق دهد و تجربه‌ای شخصی و متنوع داشته باشد.
وجود پرک‌ها و شخصی‌سازی‌ها قابلیت‌ها هرچند محدود، اما به شکل هوشمندانه‌ای پیاده شده و به بازیکن اجازه می‌دهد مهارت‌های تیراندازی، مبارزه نزدیک و توانایی‌های مخفی‌کاری خود را ارتقا دهد. این ارتقاها در Encounterهای دشوارتر و غولآخرها به کار می‌آیند و مسیر موفقیت را به شکل قابل توجهی ساده‌تر می‌کنند. برای مثال، بازیکنی که تمرکز روی مخفی‌کاری دارد، می‌تواند بدون شلیک حتی یک گلوله، مأموریت را به پایان برساند؛ حال در این مسیر پرکی که صدای قدم‌های انزو را کاهش دهد بسیار کارآمد خواهد بود.
علاوه بر این، رانندگی با ماشین‌های قرن بیستمی و هندلی و اسب‌سواری نیز در بازی طراحی شده است تا تنوع بیشتری ایجاد و همزمان به روایت داستانی مافیا: سرزمین کهن خدمت کنند. تعقیب و گریزها با ماشین یا اسب سکانس‌های سینماتیک جذابی را به وجود آورده است. ست‌پیس‌ها و لحظات سینمایی به وضوح یادآور سکانس‌های کلاسیک Uncharted 4 هستند و این تاثیر کتمان‌ناپذیر است.
روند و پیسینگ بازی Mafia: The Old Country بسیار هوشمندانه است و توالی اتفاقات، چیدمان مأموریت‌ها و طراحی Encounterها طوری انجام شده که حتی در طول ۱۵ فصل نیز خستگی و یکنواختی احساس نمی‌شود. انتخاب سازنده برای بازگشت به ساختار خطی نشان‌دهنده خودشناسی و تسلط بر نقاط قوتشان است؛ این تصمیم علاوه بر اینکه تجربه‌ی گیم‌پلی را تقویت کرده، بازی را از نسخه‌های قبلی که تلاش کرده بودند جهان بازی را «به زور» پر کنند، متمایز می‌سازد.
در مجموع، گیم‌پلی بازی Mafia: The Old Country یک ترکیب هوشمندانه از تیراندازی با کاورگیری، مخفی‌کاری، مبارزات نزدیک، رانندگی و لحظات سینمایی است که با المان‌های محدود RPG تقویت شده و تجربه‌ای جذاب، متنوع و حرفه‌ای برای علاقمندان به سری فراهم می‌کند. اینکه یک استودیو دقیقا بداند چکاره است و در چه کاری خوب است حسابی به خروجی کار کمک کرده است. اساسا نیازی نیست همه‌ی عناوین Open-World و با 50 ساعت زمان گیم‌پلی باشند.
مافیای نسل نهم
Mafia: The Old Country (دست کم در نسخه‌ی Xbox Series X) تجربه فنی و بصری قابل توجهی ارائه داده است. محیط‌های بازی، از محله‌های شلوغ و سنگ‌فرش شده‌ی ایتالیایی تا حومه‌های آرام‌تر و صنعتی، با جزئیات بالا طراحی شده‌اند و بازی به تدریج زیبایی‌های خود را آشکار می‌کند! رنگ‌بندی و تونالیته‌ی رنگی بازی بسیار عالی انتخاب شده و حسِّ حضور را کاملا تقویت کرده است.
عموم فضاسازی‌ها در Mafia: The Old Country کم‌نظیر و تماشایی کار شده است. نورپردازی پویا، سایه‌زنی واقع‌گرایانه و دقیق، بازتاب‌ها و افکت‌های مدرن و به‌روز ارزش فنی و تکنیکی بازی را حسابی بالا برده است. همچنین مدلینگ شخصیت‌ها با دقت بالا انجام شده است. بافت‌ها، جزئیات خیابان‌ها و مناظر طبیعی، همه و همه در خدمت ایجاد جهان زنده و پویای بازی هستند. این سطح از دقت به ریزه‌کاری‌ها، بازی را در بین عناوین نسل نهمی نیز برجسته جلوه داده و تجربه‌ای قابل تحسین به مخاطب ارائه می‌دهد. با این حال، بازی در برخی لحظات هنوز از پتانسیل کامل سخت‌افزار استفاده نمی‌کند؛ فریم ریت معمولاً ثابت است اما در صحنه‌های شلوغ گاهی ناپایداری‌های جزئی مشاهده می‌شود.
بازی دو حالت گرافیکی _مطابق استاندارد این روزها_ ارائه می‌دهد و با پشتیبانی از V-Sync، امکان انتخاب میان کیفیت بصری بالا و نرخ فریم بالاتر وجود دارد.
در مجموع Mafia: The Old Country در بخش فنی و بصری عملکردی مناسب و حتی تحسین‌برانگیز ارائه می‌دهد، با این توضیح که برخی محدودیت‌ها و تصمیمات طراحی آگاهانه، نشان از اولویت دادن سازندگان به روایت و تجربه‌ی کلی بازی دارند. نتیجه، عنوانی است که هم از نظر زیبایی‌شناسی و هم از نظر عملکرد فنی، استانداردهای نسل نهم را رعایت کرده و تجربه‌ای خوشایند به بازیکن ارائه می‌دهد.
آوای مافیا
یکی از نقاط قوت برجستهٔ Mafia: The Old Country بدون شک بخش صوتی و موسیقیایی آن است. موسیقی متن بازی علاوه بر تقویت فضاسازی، در هر سکانس و لحظه‌ی داستانی هماهنگی کامل دارد و تجربه‌ی حسیِ بازیکن را به شکل قابل توجهی ارتقا می‌دهد. استفاده هوشمندانه از تم‌های موسیقیایی کلاسیک مافیایی و ترکیب آن با لحظات حساس و دراماتیک، حس حضور در دنیای بازی را دوچندان می‌کند و هیچ لحظه‌ای از روایت بدون حمایت قدرتمند موسیقی نیست.
دوبله‌ها نیز در سطحی بسیار حرفه‌ای ارائه شده‌اند؛ انتخاب صداپیشه‌ها، اجرای دیالوگ‌ها و لحن بیان شخصیت‌ها کاملا با روح بازی و شخصیت‌پردازی آن هماهنگ است. صدای هر شخصیت به شکل منحصر به فرد با ویژگی‌هایش همخوانی دارد و باعث می‌شود جهان بازی طبیعی و باورپذیر به نظر برسد. این ترکیب موسیقی و دوبله، تجربه بازی را به سطحی بالاتر ارتقا داده و استانداردهای سری مافیا را در این زمینه بار دیگر تثبیت می‌کند؛ چیزی که از هنگر 13 انتظارش را داشتیم.
