بازیهایی که به طور مشخص روی داستان تمرکز میکنند از طرفداران خاصی برخوردار هستند. این بازیها میتوانند اکشنی پر زد خورد یا یک رمان تصویری (Visual Navel) باشند؛ اما نوع دیگری نیز وجود دارد که به آن «ماجراجویی روایی» (Narrative adventure) میگویند. در این نوع آثار همه چیز بر پایه متن پیش میرود و حتی تصاویر و پویانمایی خاصی برای نمایش وجود ندارد. یکی از این بازیها «Citizen Sleeper» نام دارد که در سال 2022 منتشر شد و توانست موفقیتهای بسیاری به دست آورد. نسخه دوم این بازی نیز با نام «Citizen Sleeper 2: Starward Vector» به تازگی برای ویندوز، مک، PS5، Xbox X/S و Switch منتشر شده است. ساخت و عرضه این اثر به ترتیب توسط شرکتهای «Jump Over The Age» و «Fellow Traveller» انجام شده و هماکنون در دسترس قرار دارد.
در ادامه با کریتیک لنز و نقد بازی Citizen Sleeper 2: Starward Vector روی کنسول سوییچ همراه ما باشید تا به بررسی آخرین اثر پدر فاینال فانتزی بپردازیم.
تاس بازی فضایی
این نقد و بررسی بر اساس نسخهی ارسال شده از سوی سازندگان و پس از 8 ساعت تجربه روی کنسول سوییچ نوشته شده است

اسلیپر و یکی از کلاسهایی که برای شخصیت خود میتوانید انتخاب کنید.
داستان Citizen Sleeper 2: Starward Vector دقیقاً در ادامه نسخه قبل اتفاق میافتد. در این آثار از شخصیت اصلی با نام اسلیپر (Sleeper) یاد میشود. اسلیپر به افرادی گفته میشود که مغز آنها از بدن طبیعی خارج شده و داخل یک قالب روباتیک و مصنوعی قرار میگیرد. اسلیپرها وظیفه دارند برای شرکتی که آنها را به وجود آورده؛ کارهای مختلفی انجام دهند و به نوعی برده، دارایی و زندانی آنها به حساب میآیند. در شرایطی که شرکتهای فناوری مختلف بر سر قدرت با یکدیگر سر جنگ دارند، در نسخه اول Sleeper از شرکت سازنده خود فرار کرده و در یک کمربند ستارهای سعی در به دست آوردن آزادی خود داشت. داستان نسخه دوم نیز دقیقاً در انتهای نسخه اول رخ داده و شما نقش Sleeper دیگری را بر عهده میگیرید. در این نسخه شما حافظه خود را از دست داده و به بند کشیده شدهاید. در حالی که شرکت سازنده Sleeper قصد دارد شما را از بین ببرد، شخصی به نام سرافین (Serafin) از راه رسیده و وی را نجات میدهد. در این نقطه Sleeper متوجه میشود در یک کمربند سیارکی از منظومه «Starward Vector» قرار دارد و باید همه تلاش خود را برای آزادی به کار بگیرد.
داستان بازی به شدت عمیق و چند شاخه است که کمتر از این هم از یک اثر در سبک ماجراجویی روایی انتظار نمیرود. در این بازی کوچکترین تصمیم شما میتواند به طور کامل جهت داستان و پیش روی را تغییر دهد. به انفجار یک ایستگاه فضایی کامل بینجامد یا سرنوشت شخصیتها را مشخص کند.
در Citizen Sleeper 2 نباید کوچکترین انتظاری در زمینه گرافیک و پویانمایی داشته باشید که در بخش خود به آن پرداخته خواهد شد. در مقابل باید همهچیز را از روی دیالوگهای بین شخصیتها، توصیف محیط یا حالت چهره و کارهایی که انجام میدهند در ذهن خود بازسازی کنید. درست به مانند کتابی که میخوانید و همهچیز در ذهن شما شکل میگیرد. باید گفت سازندگان در این زمینه به بهترین شکل ممکن عمل کردهاند و هیچ کم و کسری برای شخصیتپردازیها و توصیف محیط وجود ندارد.
فرار شانسی
بازی Citizen Sleeper 2: Starward Vector در سبک ماجراجویی روایی ساخته شده است. البته سبک نقشآفرینی نوبتی نیز برای آن ذکر شده؛ اما باید گفت هیچگونه مبارزهای در این اثر وجود ندارد. با وجود این بازی به شدت از آثار نقشآفرینی رومیزی الگوبرداری کرده است.
بازی Citizen Sleeper 2 در چرخههای (Cycle) مختلف رخ میدهد. در هر نوبت شما چند تاس 6 وجهی میاندازید و باید با دقت تمام آنها را برای انجام کارهای مختلف به کار بگیرید. این کارها میتوانند بررسی راهروی یک ایستگاه فضایی برای آشنایی با آن محل، تهیه مواد اولیه، صحبت با دیگران و استراحت یا طیفی از اقدامات دیگر باشد. در این بازی نسبت به نسخه قبل مکانیزمهایی اضافه شده تا سطح تنش و استرس کاربران را به شدت بالا ببرد. اولین موضوع کمبود مواد اولیه مانند پول، سوخت و غذا است و باید به طور کامل در مصرف آنها دقت کنید.
دومین موضوع اضافه شدن عنصر استرس و گرسنگی است. زمانی که تاس میاندازید و میخواهید آن را خرج کنید، با توجه به سطح مهارت شما، میزان خطر و عدد تاس به شما گفته میشود که چند درصد احتمال موفقیت و شکست وجود دارد. شکست در انجام یک کار سطح استرس Sleeper را بالاتر میبرد و به تاس نیز آسیب میزند. همچنین باعث گشنگی وی میشود؛ بنابراین باید برای هر اقدامی همه چیز را بررسی کنید تا شانس موفقیت به حداکثر برسد. با بالاتر رفتن سطح استرس و گرسنگی، شانس موفقیت در کارها و به دست آوردن تاس بهتر کاهش پیدا میکند. از طرفی تاسها بعد از چند نوبت آسیب، میشکنند و باید آنها را تعمیر کنید در غیر این صورت از تعداد کمتری تاس در نوبتهای بعد برخوردار خواهید بود. خود این تعمیر نیز به مواد اولیهای کمیاب نیاز دارد.
سومین عنصر تنش، نوار تعقیب و گریز است. یک گروه جایزه بگیر مأمور شدهاند تا Sleeper را دستگیر کنند. شما باید با سفر پیوسته میان ایستگاههای فضایی فاصله خود را با آنها حفظ کرده و رد خود را پاک نمایید؛ بنابراین توقف بیش از حد نیز در یک نقطه امکانپذیر نیست.

کل بازی خارج از داستان چنین چیزی است. بر اساس اعداد تاس باید حرکت را انتخاب کنید تا حلقه تکمیل شده و به پیش بروید. (به نوعی این این بخشها حکم مبارزه و حلقه حکم جان را دارد.)
شما باید برای بقا در شرایط ذکر شده به طور مرتب قراردادهایی را برای انجام کارهای مختلف قبول کنید که حکم مأموریتهای فرعی را دارند. همچنین باید با سفر بین ایستگاههای مختلف متحدان و خدمه جدید برای کشتی فضایی خود به دست آورید تا پیشروی در بازی آسانتر شود. هر چند به دفعات ممکن است به خاطر شرایطی که در بالا ذکر شد در انجام مأموریت های فرعی و اصلی شکست بخورید و مسیر داستان به کلی تغییر کند. به علاوه حتی اگر به خوبی پیش بروید نیز کوچکترین امکانی برای پیشبینی یک قدم جلوتر ندارید و همواره عنصری برای غافلگیری شما وجود خواهد داشت.
البته باید ذکر کرد که حتی در صورت داشتن بهترین شرایط نیز موفقت در انجام کارها تضمین شده نیست؛ زیرا همه چیز به تاسها و اعداد و ارقام دیگر در بازی بستگی دارد. همچنین با وجود این که گیم پلی بازی بسیار جذاب طراحی شده؛ اما کسالت آور است و نمیتوان مدت زیادی را به تجربه یک سره آن پرداخت.
از طرفی تنها مشکل Citizen Sleeper 2: Starward Vector که روی نسخههای کنسولی نمود پیدا میکند، رابط کاربری آن است. برخلاف نسخه ویندوزی، در اینجا ماوس وجود ندارد و باید با دکمههای جهت بین نقاط و گزینههای قابل انتخاب، حرکت کنید؛ اما طراحی رابط به گونهای است که گاهی تشخیص گزینه انتخاب شده بسیار سخت میشود و ممکن است در نهایت انتخابی اشتباه و ناخواسته انجام دهید. این مسئله با توجه به امکان نداشتن قابلیت ذخیره دستی نیز به شدت روی تجربه شما میتواند اثر منفی بگذارد. مسئله بعدی محل نامناسب آموزش و در اختیار گرفت یک امکان جدید است. برای مثال اگر خوب بازی نکنید در همان ایستگاه فضایی اول ممکن است تاسهای شما بشکنند و بازی بعد از شکستن تاس اول نحوه ترمیم را به شما آموزش میدهد؛ اما ابزار و محل تعمیر تاس تا مدتها بعد در اختیار شما قرار نمیگیرند. به نظر میرسد سازندگان در این زمینه به خوبی پیشبینی لازم را انجام ندادهاند.
توصیه میشود برای شروع بازی را روی درجه آسان انجام دهید؛ زیرا در این حالت اگر همه تاسها هم بشکنند یک تاس برای شما باقی میماند؛ اما در حالتهای دیگر باید راهی برای تعمیر پیدا کنید تا امکان پیشرفت داشته باشید.
فضای بی روح
با توجه به سبک بازی Citizen Sleeper 2: Starward Vector نباید هیچ انتظاری در زمینه گرافیکی و پویانمایی داشته باشید. هیچ انیمیشنی در بازی وجود ندارد. یک سوم سمت راست صفحه را متن بازی و داستان پر کرده است. شخصیتها بیشتر از یک عکس دو بعدی نیستند که تنها گاهی در هنگام صحبت نشان داده میشوند تا راحتتر با وی ارتباط برقرار کنید یا متوجه شوید چه کسی در حال صحبت است.؛ اما کوچکترین حرکتی ندارند. تنها ایستگاههای فضایی هستند که یک طراحی سهبعدی ساده داشته و امکان دیدن محیط بیرونی آن به صورت محدود از زاویههای مختلف وجود دارد. همین تصاویر نیز با رنگهای تیره و مشکی ایجاد شدهاند و تقریباً به طور کامل بیروح هستند. همین مسائل باعث شدهاند با توجه به تمرکز بسیار بالای بازی روی داستان، نتوانید بیش از 30 دقیقه تا یک ساعت به طور مداوم بازی را انجام دهید و باید به آن فرصت دهید در طی چند روز و به مرور زمان کامل شود.
موسیقیهای بازی بسیار خوب طراحی شدهاند و با هر شرایط و موقعیتی سازگار هستند و به خوبی شما را همراهی میکنند؛ اما هیچ گونه صداگذاری در بازی وجود نداشته و باید همه چیز را از روی جعبه دیالوگها بخوانید.