بازی Avowed برای استودیوی Obsidian، چیزی بیش از یک پروژهی جدید و گسستی با سنتهای آنها در این فرنچایز ایزومتریک و طراحی کلاسیک آن است. حال همان ذهن خلاقی که Pillars of Eternity را ساخته، زاویهی دید ایزومتریک را عوض کرده است، و در پی آن، نوع تعامل بازیکن با جهان، روایت و حتی جنس تصمیمگیریهایش را.
در نگاه اول، ممکن است Avowed شبیه به تلاشی باشد برای ورود به قلمرویی که استودیوهایی چون Bethesda و Bioware سالها در آن پادشاهی کردهاند. اما نگاه دقیقتر نشان میدهد Obsidian بهجای تقلید مسیر مختص به خود را در آن پیدا کرده، بدون اینکه هویت خودش را قربانی کند.
اما سؤال اصلی اینجاست: آیا Avowed موفق شده پیچیدگیهای (آشنای) ژانر نقشآفرینیهای کلاسیک را با پوستهای نو و مدرن بازتعریف کند؟ یا اینکه در میانهی این تغییر فرم، چیزی از جوهرهاش را از دست داده است؟ با نقد و بررسی Avowed همراه کریتیکلنز باشید.
«نقشِ مدرنآفرینی»
این نقد و بررسی بر اساس نسخه مخصوص منتقدین، و پس از 40 ساعت تجربه بازی در پلتفرم Xbox Series X انجام شده است.
Avowed جدیدترین اثر استودیو Obsidian Entertainment است؛ تیمی که با نقشآفرینیهای ساختارشکن و قدرتمند همواره از آنها یاد می شود. بازی در جهان Eora جریان دارد، جهانی که پیشتر در مجموعهی Pillars of Eternity بهشکل ایزومتریک روایت شده بود، اما حالا در فرم اول/سومشخص بازآفرینی شده است.
گرچه فرایند ساخت و توسعهی بازی Avowed بدون بازنگری نبوده؛ آنچه ابتدا و در نمایش اولیهی سال ۲۰۲۰ شاهدش بودیم، در لحن هنری با نسخهی نهایی تفاوتهایی جدی داشته و نشان از یک ریبوت اساسی در روند توسعه آن دارد.
یک فانتزی آشنا، در قالبی تازه
وقتی نام Eora به میان میآید، ذهن مخاطبِ آشنا با جهان Pillars of Eternity بیاختیار به سوی متون سنگین فلسفی و مفاهیمی چون روح، انتقال حیات و درگیری ابدی میان ایمان و خرد کشیده میشود. اما در بازی Avowed، با جهانی مواجهیم که گرچه هنوز ریشه در همان ساختار دارد، اما برداشت و نحوهی عرضهی آن تغییر کرده: جهانی سادهتر، ملموستر و شاید عامهپسندتر.
ماجرا در Living Lands میگذرد؛ یکی از مناطق کمتر پرداختهشدهی قارهای که همیشه زیر سایهی سرزمینهای مرکزی Eora قرار داشت. این منطقه طبیعت بیثباتی دارد. تودههایی از بیماری، تغییر شکل، و انگلی معنوی و از جنس روح به نام The Dreamscourge در حال گسترش هستند. قهرمان داستان _شخصیتی که خود بازیکن شکل میدهد_ بهعنوان یک مأمور اعزامی از جمهوری Aedyr مأمور میشود تا منشأ این آلودگی را کشف و مهار کند.
خط اصلی داستان در Avowed به شکل کلاسیک طراحی شده: یک قهرمان بینام، یک تهدید نسبتا مبهم، و دنیایی که در آستانهی فروپاشی است. اما برخلاف الگوهای سنتی نقشآفرینی کلاسیک، روایت بازی در عمق، بیشتر از آنکه درگیرکننده باشد «عامهپسند» است و تمام تلاش نویسندگان در همین راستا بوده است. The Dreamscourge بهعنوان عنصر محوری داستان، تهدیدی است که مفهومی جالب دارد اما در اجرا بیشتر بهعنوان یک عامل پیشران مراحل بازی عمل میکند تا یک پدیدهی فلسفی و پیچیده. راز پشت آن _که ریشه در تعاملات تاریخی و جادویی Living Lands دارد_ نه آنقدر پیچیده است که مخاطب را درگیر کند، و نه آنقدر ساده که بیاهمیت باشد. در واقع، روایت بازی Avowed همیشه در یک «منطقهی خاکستری» حرکت میکند؛ جذاب است و کافی، نه بیشتر و نه کمتر.
Avowed از لحاظ شخصیتپردازی نیز عملکردی بینابینی و متعادل دارد. همراهانی که در طول بازی به قهرمان ملحق میشوند، مثل Kai، Giatta، Marius و Yatzil از نظر طراحی و پسزمینه جذابند، اما در عمقپردازی و توسعهی شخصیت، چیزی کمتر از استانداردهای بالای Obsidian دارند.
شخصیتهای فرعی نیز غالباً تیپیکال هستند: ارباب جادوی فاسد، شورشیهای آرمانگرا، یا نهایتا کاهنهای دوگانهباور. درواقع شخصیتپردازی در Avowed بیشتر برای پر کردن خلع جاهای خالی است تا این که خیلی برایشان فکر شده باشد و فلسفهای را در این جهان داشته باشند و روایت و داستانپردازی، موفق به ارائهی یک تجربهی یکدست و کافی میشود، اما هرگز فراتر از آن نمیرود. این بازی نمیخواهد درگیر فلسفههای سنگین Pillars باشد، و البته توان روایی عنوانی چون The Witcher 3 یا TES Skyrim را هم ندارد. روایت Avowed امن است، قابلپیگیری و با ساختار، اما برای کسی که با انتظارات بالا وارد آن میشود، احتمالاً کمی سطحی و قابل پیشبینی به نظر خواهد رسید، یا شاید هم ناامیدکننده.
آبسیدینِ شمشیر به دست
در دنیایی که اغلب عناوین نقشآفرینی میان دیالوگهای پیچدرپیچ و منوهای پرزرقوبرق غرق میشوند، بازی Avowed مسیر متفاوت «حمله و تهاجمی بودن» را انتخاب کرده است. مبارزات در این بازی نه تنها نقطهی قوت، بلکه میتوان گفت ستون اصلی تجربهی آن به شمار میرود؛ جایی که Obsidian با نهایت جسارت، المانهای نقشآفرینی کلاسیک را با ضرباهنگ یک اکشن مدرن ترکیب کرده و نتیجه؟ یک سیستم مبارزهی قدرتمند، انعطافپذیر و بینهایت لذتبخش.
در اولین برخورد، چیزی که جلب توجه میکند، احساس برخورد واقعی ضربهها و حملات است. شمشیرها سنگیناند، شاتگانها لگد میزنند، و طلسمها با افکتهای بصری قوی و وزندار اجرا میشوند. حس مبارزه در Avowed نه مصنوعی است، نه کند، بلکه دقیقاً همان جایی ایستاده که باید باشد: بین سرعت و حس قدرت.
… و این تنها شروع ماجراست.
سیستم مبارزات بازی اجازه میدهد تا بین سبکهای کاملاً متفاوت بهسرعت و سادگی جابهجا شوید؛ در یک لحظه، جادوگرید که با انواع اسپلها مانند شعلهها و یخها زمین را زیر و رو میکند، و لحظهای دیگر با یک سویچ ساده، شاتگان را بیرون کشیده و کار دشمنان را یکسره میکنید. این آزادی در ساخت شخصیت و ترکیب ابزارها، یادآور طراحی بازیهایی مثل Dark Messiah of Might and Magic است، اما با عمق و تنوع بسیار بیشتر و اجرای به مراتب روانتر، و مهمتر از آن، با کیفیتی کمنظیر که هیچ شباهتی به آن تصویری که در ذهن از سیستم مبارات عناوین RPG داشتیم ندارد.
همانطور که اشاره کردم بازی از منظر مکانیک و المانهای نقشآفرینی و مهارتها ساده اما کاربردی است. هیچ زیرسیستم مبهم یا غیرضروریای وجود ندارد. در واقع، Avowed بیشتر از آنکه شبیه به نقشآفرینیهای کلاسیک باشد، حس یک بازی اکشن با قلبی RPGگونه دارد. همه چیز در خدمت ریتم گیمپلی بازی است؛ دسترسی آسان، توضیح شفاف، و پیشروی مسلّم در جهان بازی.
درخت مهارتی بازی نیز بسیار ساده و دمدست است، و در عین حال که امکانات بسیاری را برای پیشرفت در اختیار بازیکن قرار میدهد اما از پیچیده کردن روند آن تا جایی که امکان دارد اجتناب کرده است و برای تازه وارد های ژانر، Avowed انتخاب کاملا ایدهآلی است.
در همین نقطه اما، ضعف ساختار نقشآفرینی بازی هم آشکار میشود. جایی که انتخابها وارد ماجرا میشوند؛ در گفتگوها، تصمیمگیریها، و تعاملات شخصیتی Avowed روی امروزیتر و کم عمقتر خود را نشان میدهد. انتخابهای دیالوگ اگرچه متنوع هستند، اما تأثیرشان عموما سطحی است. نه فقط در روایت، بلکه در خود نگارش دیالوگها نیز، آن دقتی که از Obsidian انتظار میرود کمتر دیده میشود. اگر بازیهای قبلی این استودیو را تجربه کرده باشید، خیلی زود متوجه خواهید شد که جملهها بوی تکرار میدهند و شخصیتها آنقدر عمیق و چندلایه نیستند.
به نظر میرسد که در طراحی Avowed، تیم توسعه عمداً تمرکز را از روی تصمیممحوری پیچیده به سوی مبارزات و اکشن هر چه بیشتر منتقل کردهاند. نتیجه، چیزیست که شاید از نگاه سنتگرایان عناوین نقشآفرینی کمی سطحی جلوه کند، اما از دید بازیکنی که دنبال یک تجربهی سریعتر، امروزیتر و سادهتر هستند فوقالعاده خواهد بود.
به نام لوت، به کام بازیکن
در Avowed، گشتوگذار در دنیای وسیع و پرجزئیات بازی بهعنوان یکی از ارکان اصلی تجربه قرار گرفته است. هر گوشه و هر زاویه از جهان بازی، به طور دقیق و با وسواس طراحی شده و جزئیات فوق العادهای را به نمایش میگذارد. لوت (Loot) در این بازی، چیزی بیشتر از یک سیستم ساده است. در واقع لوت یک جزء کلیدی از طراحی بازی است که بهطور مداوم بازیکن را تشویق به کشف محیطهای جدیدتر و تعامل بیشتر با جهان بازی میکند.
در Avowed، نبردها فقط برای کسب xp و پیشروی در داستان نیستند، بلکه هر مبارزه به نوعی هدف ثانویهی «لوت بهتر» را نیز دنبال میکند. این لوتها، از سلاحهای قدرتمند گرفته تا تجهیزات خاص و متریال مورد نیاز برای آپگرید کردن، همگی به طور ماهرانهای در محیطها گنجانده شدهاند. بنابراین، وقتی وارد یک معبد متروکه میشوید یا یک قلعه را کاوش میکنید، هرگز نمیدانید که در انتظار شما چه پاداشهای هیجانانگیزی است. اما حتما انتظار «لوت» را خواهید داشت.
یکی از ویژگیهای برجسته در این زمینه، سیستم پارکور است. قابلیت حرکت آزادانه، بالا رفتن از سطوح و جستوجو در محیطهای عمودی، تجربهای کاملاً نو از اکسپلوریشن (گشت و گذار) در این ژانر به بازیکن میدهد. این سیستم علاوه بر اینکه به شما امکان دسترسی به مناطق جدید را میدهد و کیفیت جستجوها را بالا میبرد و آن را متنوعتر میکند، با ایجاد حس پریمیوم بودن در گشتوگذار، به طرز مؤثری بازی را از سایر عناوین مشابه متمایز میکند.
در کنار اینها، لوت در Avowed بسیار دقیق و با هدف طراحی شده است. هر عملی که در بازی انجام میدهید _چه نبرد، چه جستوجو در دانجنها و خرابه ها_ بهطور مستقیم با کسب جوایز و تجهیزات جدید مرتبط است. این رویکرد طراحی باعث شده تا همواره انگیزهای برای کاوش و نبردها داشته باشید و پاداشها بهقدری هیجانانگیز و تأثیرگذار هستند که به هر جنبه از بازی، عمق و اهمیت بیشتری میدهند.
امپرسیونیسم متحرک
Avowed با استفاده از Unreal Engine 5 بهخوبی توانسته جذابیتهای بصری دنیای Eora را با نهایت دقت و زیبایی به نمایش بگذارد. اما برای درک بهتر عملکرد گرافیکی بازی، لازم است به جزئیات بیشتری توجه کنیم؛ در زمینه طراحی هنری بسیار دقیق عمل کرده است. از محیطهای باز و وسیع جنگلها تا معابد و مکانهای باستانی، همهچیز در این بازی بهطور چشمگیری غنی و زیبا طراحی شده است. بافتها واضح و دقیق هستند و نورپردازی بازی باعث شده که جهان Eora زیبا و چشمنواز به نظر برسد. اما در این بین یک نکته کمی توی ذوق میزند و آنها ساکن بودن اجسام و درختان و اکثر NPCها است. میتوان امید داشت که دست کم این مورد آخر با آپدیتهای بعدی بهبود یابد.
از جنبه فنی، بازی با عملکرد بسیار خوبی در Xbox Series X همراه است. یکی از نکات برجسته در این بخش، پشتیبانی از Variable Refresh Rate (VRR) است که امکان تجربه یک فریمریت نامحدود را فراهم میآورد. این ویژگی باعث شده که تجربه بازی برای کاربرانی که نمایشگرهای پشتیبانیکننده از VRR دارند، بسیار روانتر باشد.
همچنین Avowed دو حالت گرافیکی متفاوت برای کنسول ارائه میدهد: حالت Performance و حالت Quality. در حالت Performance، بازی با رزولوشن پایینتر اجرا میشود اما با نرخ فریم بالاتر، در حالی که در حالت Quality، رزولوشن بالاتر میرود اما نرخ فریم در حد 30 فریم بر ثانیه ثابت میماند. بهطور خاص در حالت Performance، حتی در محیطهای پیچیده و با تعداد بالای موجودات، بازی بهطور شگفتانگیزی روان و بدون افت فریم اجرا میشود.
در مجموع، Avowed در بخش فنی و گرافیکی موفق به ایجاد یک تجربه بصری و فنی میشود که در دنیای بازیهای RPG جدید، قطعاً درخشان و تأثیرگذار است. محیطهای زیبا و متنوع و زبان طراحی خاص بازی قطعا رغبت لازم برای غرق شدن در جهان بازی را در بازیکنان ایجاد میکند.
جادوی صدا
در بخش صداگذاری، Avowed موفق شده است تا ترکیبی از صداهای محیطی، اثرات صوتی مبارزات، و صداگذاری شخصیتها را با دقت بالایی طراحی کند. یکی از ویژگیهای برجسته صداگذاری، توجه به جزئیات دقیق است. از قدم زدن در محیطهای بازی گرفته تا اصوات گوناگون، تمامی افکتهای صوتی بسیار واقعگرایانه و جذاب هستند.
در هنگام مبارزات، هر ضربه و برخورد سلاحها با دشمنان بهشکلی دقیق و پرجزئیات ضبط شده است. این امر باعث میشود که تأثیر هر ضربه احساس شود و شدت اکشن بیشتر به بازیکن منتقل گردد. همچنین، صدای سحر و جادوها بهطور ویژه طراحی شده است تا ترکیبی از قدرت و جادوی دنیای فانتزی را در خود داشته باشد.
در بخش دوبله شخصیتها، بازی بهطور کلی موفق به ارائه صدای شخصیتهای مختلف به شکلی حرفهای و متناسب با ویژگیهای آنها شده است. دوبله شخصیتهای اصلی و فرعی بازی بهطور چشمگیری با شخصیتپردازیشان همخوانی دارد و صداهای بازیگران بهخوبی احساسات، انگیزهها و خصوصیات هر کاراکتر را منتقل میکند.
یکی دیگر از نقاط قوت برجسته بازی، موسیقی متن آن است. Avowed از ترکیب ملودیهای حماسی، غمانگیز و متناسب با لحظات احساسی بازی بهره میبرد. در لحظات اکشن و نبردهای عظیم، موسیقی تبدیل به عاملی محرک برای شدت مبارزات میشود و در مواقع آرامش و کاوش، به تقویت حس کشف و گشت و گذار در دنیای Eora میپردازد.