هر چند طی سال‌های اخیر بازی‌های شبیه ساز وارد فازهای عجیب و دور از انتظاری شدند اما در بین نام‌های متعدد این سبک گاهی شاهد بازی‌هایی هستیم که نه تنها جذاب و سرگرم کننده به نظر می‌رسند، بلکه بخشی از خیال پردازی‌ها و رویاهای ما را هم در غالب یک بازی رایانه‌ای به واقعیت می‌رسانند. عنوان «Roadcraft»را می‌توان از جمله این بازی‌ها دانست که آرزوی مدیریت پروژه‌های عمرانی-راه سازی را به واقعیت تبدیل کرده است. به بهانه عرضه این بازی قصد داریم تا در مقاله پیش رو به سراغ آن رفته و ببینیم که این شبیه ساز توانایی برآورده سازی رویای دیرینه اغلب ما گیمرها را دارد یا اینکه مانند خیلی از عناوین دیگر تنها یک پدیده موقتی خواهد بود.  برای پاسخ به این سوال با ما در کریتیک‌لنز همراه باشید.

این نقد و بررسی بر اساس نسخه‌ مخصوص منتقدین، و پس از 15 ساعت تجربه‌ بازی در پلتفرم PC انجام شده است.

«روزمرگی‌های یک مهندس»

بازی Roadcraft، جدیدترین محصول استدیو Saber Interactive و تیم توسعه دهنده عناوین MudRunner و SnowRunner است که توسط Focus Interactive منتشر می‌شود. این عنوان شبیه ساز، همانند دو بازی دیگر مذکور این استدیو، به دنبال ارائه تجربه‌ای خاص و متفاوت‌تر از یک عنوان شبیه ساز ساده و خشک است؛ از این رو ویژگی‌های خاصی از جمله چالش‌های مدیریتی برای آن در نظر گرفته شده تا با یک بازی سرگرم کننده طرف باشیم. با توجه به این موضوع و همچنین روند گیم‌پلی، بنظرم Roadcraft را می‌توان به عنوان یک شبیه ساز کژوال (Casual) طبقه بندی کرد که به مراتب توانایی جذب طیف مخاطبان بیشتری را نسبت به عناوین دیگر شبیه سازی دارد.

امیدی در ناامیدی

همان‌طور که انتظار می‌رفت، بازی Roadcraft فاقد خط داستانی است اما با این حال توسعه دهندگان، زیر ساختی شبه داستانی را برای بازی در نظر گرفتند که باعث شده تا بازی معنا و مفهومی به خود گرفته و از بی‌هدف شدن و در نتیجه تکراری شدن آن جلوگیری کند. برای این منظور دنیای Roadcraft متمرکز بر حوادث و بلایای طبیعی مانند سیل، زلزله، طوفان و موارد مشابه شده است و در مقابل شما صاحب یک شرکت بازسازی و توسعه‌ زیرساختی هستید که با دریافت مأموریت‌های کاری باید به دنبال حل مشکلات پس از حوادث طبیعی یا پیاده سازی اقدامات پیش‌گیرانه  برای آن‌ها باشید. در اولین قدم شما باید شرکت خود را ساخته و وارد دنیای راهداری و توسعه عمرانی شوید. این کار شامل جزئیات ریز و عجیب نیست و شما با انتخاب نام و موارد ابتدایی مانند رنگ سازمانی، شرکت خود را ایجاد خوهید کرد. یکی از جذاب‌ترین بخش‌های بازی، حضور گسترده ماشین‌های راهداری و عمرانی است؛ اما عجله نکنید این ماشین‌ها در همان ابتدای امر در دسترس نیستند. اولین خودروی شما یک وانت شناسایی است که از طریق آن باید به نقاط مختلف نقشه سرک کشیده و مشکلات گزارش شده را شناسایی کنید؛ با انجام هر مأموریت به صورت قدم به قدم یک ماشین آزاد شده و در اختیار شما قرار خواهد گرفت. البته شما می‌توانید خودروها را زودتر از طریق خرید در فروشگاه هم تهیه کنید اما برای این کار مستلزم جمع آوری پول در دنیای بازی خواهید بود که باز هم این کار مستلزم انجام مأموریت‌ها خواهد بود.

خوشبختانه مأموریت‌های محول شده در بازی ساختار مناسبی دارند و روند چالشی آن‌ها به مرور و با جلو رفتن بیشتر می‌شود؛ همچنین از سمتی تنوع آن‌ها قابل قبول است. البته باید توجه داشت که روند کلی بازی با توجه به ماشین آلات موجود در بازی کند است و همین موضوع روند تکمیل مأموریت‌ها به خصوص مواردی که چالشی هستند مانند رسیدن به نقاط خاصی در بالای کوه با سرعت پایینی پیش می‌رود. همچنین برخی مأموریت‌ها مانند ترسیم مسیرهای انتقالی بین دو نقطه خاص تا حدی بیهوده به نظر می‌رسند. اما به طور کلی با وجود این موضوع که بازی فاقد خط داستانی است، توسعه دهندگان با اتکا به تجربیات قبلی و با پیاده سازی ساختار شبه داستانی باعث شدند تا بازی جذابیت خوبی داشته باشد و بتواند گیمرهای زیادی را به خود جذب کند. با توجه به محتوای ارائه شده و برچسب قیمتی 50 دلاری این بازی در همین ابتدای امر می‌توان گفت که با عنوانی ارزشمند طرف هستیم.

پیش به سوی ساخت و ساز

نقطه عطف بازی Roadcraft را می‌توان در مکانیزم‌های پیاده شده در بخش گیم‌پلی بازی دانست که علاوه بر جلوگیری از تکراری شدن بازی، بازیکن را با چالش‌های مختلف مدیریتی موجه می‌‌سازد. به طور کلی گیم‌پلی بازی شامل سه چهارچوب اساسی و موازی با هم است که شامل کنترل ماشین آلات، مدیریت زنجیره منابع و حل مسائل و پازل‌ها می‌شود. به عبارت دیگر باید بگویم که رودکرفت (Roadcraft) شامل ترکیبی از شبیه‌ سازی رانندگی با ماشین آلات سنگین و سبک استراتژیک است. در بخش ماشین آلات شاهد حضور بیش از 40 ماشین سنگین و سبک مختلف هستیم. این تعداد خود در 6 گروه شناسایی، تجهیزات ویژه، تجهیزات راه سازی، ماشین آلات حمل و نقل، تجهیزات چوب‌بری و جرثقیل‌ها تقسیم می‌شوند که هر یک از آن‌ها دارای ویژگی‌ها و قدرت‌های منحصر به فردی هستند. همان‌طور که مشخص است تنوع مناسبی را در بخش ماشین آلات شاهد هستیم اما در مقابل در بحث شخصی سازی محدودیت‌هایی وجود دارد. برخی از تجهیزات مانند خودروهای شناسایی امکان شخصی سازی رنگ وجود دارد در حالی برخی دیگر از ماشین آلات مانند ماشین‌های راه سازی امکان شخصی سازی در رنگ را ندارند. همچنین به طور کلی امکاناتی برای شخصی سازی‌ها و ارتقاء‌های فنی ماشین آلات در نظر گرفته نشده است. این موضوع می‌تواند برای گیمرهای عاشق شخصی سازی، چندان جالب نباشد؛ اما واقعیت این است که نبود مکانیزم شخصی سازی یا محدودیت بیش از حد آن تفاوت خاصی در تجربه بازی ندارد و حتی برای جلوگیری از پیچیدگی بیش از حد بازی کافی هم هست.

سیستم کنترلی ماشین‌ها دارای چند وجه هستند؛ در درجه اول باید این نکته را ذکر کنم که با توجه به ماهیت بازی و همچنین ماشین آلات موجود در بازی نباید توقع سرعت بالا را از این بازی داشت. این موضوع باعث شده تا علاوه بر کندی جا به جایی بین دو نقطه، روند بازی و آنچه که در بازی در جریان است کند به نظر برسد؛ بنابراین برای تجربه این بازی باید صبر و حوصله کافی را داشته باشید. همچنین این موضوع باعث شده تا کنترل ماشین‌ها یا به عبارت عامیانه‌تر هندلینگ ماشین‌ها بسیار ساده و پیش پا افتاده باشد. اما موضوع بعدی بحث کنترل تجهیزات ماشین آلات است که می‌توان به دو دسته تقسیم بندی کرد: در دسته اول برخی از تجهیزات قرار می‌گیرند که سیستم کنترلی بسیار ساده‌ای دارند؛ جرثقیل‌های سنگین یک نمونه از آن‌ها است. اما در دسته دوم برخی دیگر از تجهیزات مانند جرثقیل‌های سبک قرار دارند که مکانیزم‌های کنترلی سخت و پیچیده‌ای دارند. در نسخه PC به دلیل استفاده از سنسورهای حرکتی موس برای کنترل این تجهیزات اوضاع را به مراتب پیچیده‌تر هم می‌کند. البته این مشکل حتی با استفاده از دسته (گیم‌پد) هم اوضاع جالبی ندارد و همچنان کنترل آن‌ها چالش برانگیز و زمان‌بر هستند. در کنار این موارد تمامی ماشین‌های موجود در رودکرفت دارای امکانات ویژه مانند دیفرانسیل دوم، AWD و غیره هستند که برای برخی از ماشین‌ها به صورت پیش‌فرض فعال و برخی به صورت دستی قابل کنترل هستند. استفاده از این مکانیزم‌ها با توجه به جاده‌های ناهموار و حادثه دیده و همچنین اثر گذاری‌هایی که در سرعت و قدرت دارند، یک چالش در کنترل ماشین‌ها برای بازیکن محسوب خواهد شد. به طور کلی بازی در بحث ماشین آلات، کاربرد و کارایی آن‌ها تجربه سرگرم کننده و جذابی را همراه دارد و همان‌طور که اشاره شد برخلاف اغلب بازی‌های شبیه ساز، بازیکن را با خود همراه کرده و به پیشبرد بازی و ادامه راه، تشویق می‌کند.

در بخش مدیریتی بازی هم شاهد ساختار چندان پیچیده‌ای نیستیم؛ در بخش توسعه شرکت با پول‌های دریافت شده به ازای انجام مأموریت‌ها می‌توانید ناوگان ماشین آلات خود را افزایش دهید و با توجه به این موضوع که شخصی سازی و ارتقاء هم در بازی وجود ندارد عملا کار پیچیده‌ای در بحث مدیریت شرکت وجود ندارد. اما در بخش مدیریت منابع و زنجیره تأمین با توجه به آنچه که درباره کند بودن حمل و نقل در بازی بیان شد باید صبر و حوصله کافی داشت. مواد اولیه مورد استفاده در بازی شامل چوب، آهن، پنل‌های بتنی، لوله و سوخت است. بخش عمده‌ای از این منابع در محیط‌های بازی پراکنده شده و شما می‌توانید با استفاده از ماشین‌های مخصوص هر کدام اقدام به جمع آوری آن‌ها و انتقال به انبار شرکت خود کنید. برای این کار یا موارد مشابه می‌توانید از دوستان خود هم کمک بگیرید. این بازی حداکثر تا 4 بازیکن به صورت Co-Op را پشتیبانی می‌کند و شما می‌توانید با همکاری دوستان خود به جمع آوری، حل مشکلات و پیشبرد اهداف و مأموریت‌های محوله بپردازید. همان‌طور که پیش از این هم اشاره داشتیم یکی دیگر از مشکلات بخش مدیریتی، مسیرهای انتقالی است. گاهی اوقات طی مأموریت‌ها و گاهی اوقات هم برای مدیریت منابع باید بین پایگاه‌های مختلف مسیرهای انتقالی ایجاد کنید تا کاروان‌هایی جهت انتقال منابع فعالیت کنند. مسیر این کاروان‌ها باید به صورت دستی و در جاده‌های موجود اعمال شود؛ متأسفانه کاروان‌ها فاقد هرگونه هوشمندی بوده و تنها از مسیر مشخص شده عبور خواهند کرد که با توجه به تعدد مسیرها و همچنین فرسایش جاده‌های شنی مشکلات عدیده‌ای در این انتقال‌ها صورت می‌گیرد و شما باید به رفع مشکلات آن‌ها در بین بازی بپردازید. این موضوع با توجه به سرعت پایین بازی باعث طولانی‌تر شدن مراحل و در نهایت ضربه به تجربه بازیکن خواهد شد. در کنار این موارد شما باید مأموریت‌های اصلی و جانبی خود را هم مدیریت کنید، زیرا گاهی اوقات چندین مأموریت همزمان به شما محول می‌شود و این شما هستید که با توجه به موقعیت‌های هر مأموریت در نقشه و همچنین نیازهای ساخت و سازی روند بهینه را برای انجام آن‌ها در پیش بگیرید. به طور کلی تجربه مدیریتی بازی به تکمیلی و جذابیت بخش شبیه سازی ماشین آلات نیست، اما باعث درگیر شدن و ایجاد چالش‌های جدید برای بازیکن می‌شود که بنظرم با وجود ضعف‌هایی که دارد اما تعادلی مناسب را در بخش‌های مختلف بازی ایجاد کرده است.

به رنگ بازسازی

بازی Roadcraft به وسیله جدیدترین نسخه از موتور گرافیکی اختصاصی Saber Interactive، یعنی Swarm Engine توسعه پیدا کرده است و از این رو با یک عنوان نسل نهمی طرف هستیم که کیفیت گرافیکی قابل توجهی را ارائه می‌کند. بازی در زمان عرضه دارای 8 نقشه مختلف است که هر کدام شامل محیط‌های متفاوت اعم از کوهستانی، کویری، جنگل و مراتع، بندری و غیره است. هر کدام از نقشه‌ها وسعت نسبتا بزرگی دارند و با توجه به کند بودن وسایل نقلیه این وسعت‌ها کاملا کافی به نظر می‌رسند. طراحی‌های هر کدام از نقشه‌ها به خوبی انجام شده و جزئیات قابل توجهی در هر یک به کار رفته است؛ هر چند با توجه به ماهیت بازی نمی‌توان انتظار جزئیات بسیار ریز مانند طراحی داخل ساختمان‌ها را داشت اما از منظر محیطی طبیعی، جاده‌ها و حتی ماشین آلات شاهد جزئیات خیلی خوبی هستیم و این موضوع در کنار کیفیت بالای بصری در زمینه بافت‌ها، سایه پردازی، نورپردازی و مدل سازی‌ها دنیای بازی را بسیار دیدنی می‌کند. یکی از نکات جالب توجه در بحث گرافیک بازی، استفاده از طیف‌های رنگی خاص است. در حالت عادی ما با مشاهده مناظر طبیعی موجود در بازی انتظار طیف‌های رنگی شاد و متنوع را داریم اما از آن‌جایی که در دنیای بازی شاهد حوادث و فجایع طبیعی هستیم، استفاده از طیف‌های رنگی محدود به رنگ‌های گرم شده و از این رو حس سنگینی و خرابی‌های ناشی از حوادث اثر گذاری بیشتری را در مخاطب القا می‌کند. یکی از نکاتی که بعد از گذشت یکی دو ساعت از بازی خود نمایی می‌کند چرخه آب و هوایی تصادفی در بازی است که انصافا هر کدام کیفیت و صحنه‌ها بازی را به شدت تحت تأثیر قرار داده و زیباتر می‌کند. اما در مقابل آن، چرخه شبانه روز در بازی وجود ندارد و ما نهایتا شاهد تابش خورشید در ظهر و غروب هستیم. اثر منفی این موضوع در حضور چرخه آب و هوایی پویا به مراتب بیشتر از نبود چرخه آب و هوایی است،‌ چرا که با دیدن این چرخه‌ها ناخودآگاه حس کمبود چیزی در بازی ملموس خواهد بود. همچنین این نکته را هم باید اضافه کنم که با وجود کیفیت گرافیکی بالای اثر اما همچنان شاهد حضور باگ‌های مختلفی در بازی هستیم که برخی از آن‌ها اثرات منفی در تجربه بازیکن می‌گذارد و روند بازی را کندتر می‌کنند.

با توجه به این موضوع که بازی در پلتفرم PC تجربه شده است، این نکته را هم باید اضافه کنم که توسعه دهندگان عملکرد خیلی خوبی در بحث بهینه سازی بازی داشتند و عملا بازی با وجود اینکه یک عنوان تمام نسل نهمی است اما در اغلب سیستم‌های چند سال اخیر به راحتی اجرا شده و نرخ فریم قابل قبولی را ارائه می‌کند. همچنین در بخش تنظیمات گرافیکی هم شاهد حضور ویژگی‌های متعددی هستیم که هر کدام اثر به سزایی در کیفیت گرافیکی دارد. در نهایت هم بازی با استفاده از تکنولوژی‌های DLSS و FSR بستر مناسبی را برای تجربه کردن بازی توسط طیف وسیعی از گیمرها آماده کرده است.

شاید ضعیف‌ترین بخش بازی Roadcraft را در بحث موسیقی متن باید دانست. در این بخش شاهد استفاده از قطعات بدون ریتم و گاهی اوقات سوزناک هستیم که سنخیت زیادی با روند بازی ندارد. انتظار می‌رفت در طول ساخت و ساز یا بازسازی‌ها شاهد قطعات ریتمیک‌تر و شادتر باشیم که در عمل اینگونه نیست. متأسفانه این موضوع محدود به یک مرحله یا چند دقیقه نمی‌شود و شما محکوم هستید که کل مأموریت‌های یک مرحله را با یک موسیقی متن ساده و پیش پا افتاده به پیش ببرید. خوشبختانه بازی در بخش صداگذاری این کمبود را جبران کرده و ماشین آلات سنگین چه در زمینه صدای موتور و چه در زمینه صدای کارکردن عملکرد خوبی دارند و این روند خوب باعث خلق فضای واقع گرایانه‌تر شده است.