به واسطه سالها تجربه ارزشمند شرکت کدمسترز (Codemasters)، سری بازیهای فرمول 1 (Formula 1 یا به اختصار F1) توانست تجربه شبیه سازی درخور توجهی از این ورزش پر هیجان را ارائه دهد و خود را بین علاقهمندان ثابت کند. با توجه به روند عرضه سالانه این مجموعه، جدیدترین نسخه آن تحت عنوان F1 24 در روزهای اخیر در دسترس علاقهمندان قرار گرفته است و ما در این مقاله قصد داریم به سراغ بررسی آن رفته و ببینیم که کدمسترز و EA همان رسم همیشگی را در قبال این بازی در پیش گرفتند یا اینکه حرفهای جدیدی برای گفتن دارند. برای پاسخ به این سوال با ما در کریتیکلنز همراه باشید.
فرمولی برای آزمون و خطا
این نقد و بررسی بر اساس نسخه مخصوص منتقدین، و پس از 12 ساعت تجربه بازی در پلتفرم PC انجام شده است.
عنوان F1 24 جدیدترین ساخته استدیو کدمسترز و چهارمین نسخه از مجموعه شبیه ساز مسابقات فرمول 1 است که تحت لوای EA Sports منتشر میشود. EA پس از تصاحب شرکت کدمسترز و در نتیجه آن مجموعه F1، به وضوح آزمون و خطاهایی که در سایر عناوین سالانه EA Sports خود به کار بسته بود را وارد دنیای F1 کرد. شاید مهمترین و واضحترین تغییری که در این بازیها دیده شد، اضافه شدن بخش داستانی به آن بود. در بازیهای اخیر مجموعه F1 در دو نسخه F1 21 و F1 23 شاهد حضور بخش داستانی بودیم که هر چند عملکرد درخشانی نداشتند اما حضور این بخش چندان هم بد نبود و به نوعی ارزش بازی را افزایش میداد. اما همانطور که اشاره شد این تغییرات در واقعیت بیشتر شبیه به آزمون و خطاهایی است که EA در حال اجرای بوده و نمیتوان حضور آنها را در ادامه مسیر قطعی دانست؛ یکی از دلایل این امر را هم میتوان به عدم حضور مجدد بخش داستانی در بازی F1 24 دانست؛ البته پیش از این هم در بازی F1 22 بخش داستانی حذف شده بود. حال باید دید که این روند در سالهای آینده به چه شکل خواهد بود.
تجربهای برای همه
هر چند در بازی F1 24 بخش داستانی وجود ندارد اما توسعه دهندگان تمرکز خود را بر روی ارائه تجربه شبیه ساز حرفهای از مسابقات فرمول 1 قرار داده و در کنار این موضوع هم بهبودهایی را در ساختار ایجاد کردند تا به این ترتیب طیف وسیعتری از گیمرها را جذب خود کند. اما در این بین یک نکته مهمی وجود دارد و آن هم این است که هسته اصلی مجموعه بازیهای F1 که در واقع همان تجربه گیمپلی واقعگرایانه از مسابقات فرمول 1 است، طی سالهای متمادی به بلوغ کافی رسیده و چندین سال است که میتوان این مجموعه را بهترین و حرفهایترین عنوان شبیه ساز مسابقات فرمول 1 دانست؛ از همین رو نه تنها بازی F1 24 بلکه نسخههای چند سال اخیر این مجموعه هم تغییر محسوسی در تجربه گیمپلی نداشته است. البته چنین اتفاقی موضوع جدیدی نیست و ما در بازیهای ورزشی مختلفی نظیر سری فیفا (یا همان EA FC)، NFL، WW2K و غیره این روند تکرار مکررات در گیمپلی را دیدیم. معمولا در چنین عناوینی به ندرت شاهد تغییرات و بهبودهای اساسی هستیم و اغلب موارد تغییرات جزئی یا در حد متناسب سازی حال و هوای بازی با اتفاقات ورزشی یک سال اخیر آن رشته است. حال با توجه به این موضوع باید بگویم که F1 24 هم از این قاعده مستثنی نیست و نباید انتظار تحولات بنیادین از آن داشت. البته با این حال توسعه دهندگان در نسخه جاری سعی و تلاش بیشتری داشتند تا علاوه بر علاقهمندان و حرفهایهای دنیای مسابقات فرمول 1، افراد عادی بیشتری را جذب این بازی کنند. شاید بتوان یکی از مهمترین کارهایی که در این راستا انجام شده را بهبود هوش مصنوعی بازی دانست که در حال حاضر توانایی تحلیل روشهای انجام مسابقه شما را دارد و بر این اساس درجه سختی و امکانات کمکی نظیر ترمزهای خودکار را به شما توصیه میکند.
البته در کنار این موضوع بازی تغییرات دیگری هم داشته که بیشتر به بخش رابط کاربری آن باز میگردد. سال گذشته بود که رابط کاربر جدیدی در بازی F1 23 ارائه شد و بسیار مورد توجه مخاطبین و منتقدین واقع شد. خوشبختانه در F1 24 هم قالب این رابط کاربری مجدد استفاده شده و بهبودهای جزئی برای دسترسی بهتر صورت گرفته است. این رابط کاربری یا به عبارت خودمانیتر منوی جدید، دسترسی بسیار بهتر و روانتری به بخشهای مختلف بازی داشته و یادگیری آن برای افراد مبتدی یا کسانی که اهل مسابقات فرمول 1 نبودند راحتتر است؛ در کنار این موضوع هم راهنماها و توضیحات ارائه شده در هر یک از منوها بسیار کاربردیتر شده و به طور کلی بستری برای آموزش همه جانبه از اتفاقاتی که در طول یک فصل مسابقات فرمول 1 میافتد به وجود آمده است. شاید چنین تغییری بسیار ساده یا حتی کم ارزش جلوه کند اما در واقعیت با مقایسه نسخههای قدیمی مجموعه نسبت به دو نسخه اخیر تفاوت به وضوح حس میشود و همین تغییر کوچک باعث شده آن پیچیدگی نسخههای گذشته که حتی یکی از عوامل دفع مخاطب به حساب میآمد حل شده و حتی بازیکنان جدید با قوانین و اصطلاحات دنیای فرمول 1 آشنا شوند. به این ترتیب اینبار با یک بازی شبیه ساز استاندارد طرف هستیم که مخاطب آن شامل افراد کمتجربه تا حرفهایترین نفرات این حوزه هستند و دیگر محدودیتی برای جذب افراد بیشتر به این بازی وجود ندارد. اما در کنار این موضوع نباید از انعطاف بالای گیمپلی بازی که حاصل سالها تلاش تیم توسعه بازی است هم چشم پوشی کرد. به لطف تنظیمات گستردهای که در سیستم کنترلی بازی تعبیه شده، این امکان وجود دارد که F1 24 را به عنوان یک بازی ریسینگ فرمول 1 ساده و همه پسند تجربه کنید یا اینکه با شخصی تنظیمات، آن را به یک مسابقه دقیق و حرفهای تبدیل کنیم که مهارتهای هر فردی را به چالش بکشد. همانطور که اشاره شد، شما میتوانید در کنار تنظیمات دستی از توصیههای هوش مصنوعی بازی برای تعیین درجه سختی متناسب با مهارت خود هم استفاده کنید. به طور کلی تجربه F1 24 از نظر گیمپلی تفاوت چندانی با گذشته نکرده و عملا با یک عنوان تکراری در زمینه گیمپلی طرف هستیم اما با امکانات جدیدی که در نظر گرفته شده دسترسی به تجربه مناسب و جذاب برای طیف گستردهتری از گیمرها فراهم شده که به نظرم موقعیت خیلی خوبی را برای کدمسترز فراهم کرده تا به این ترتیب با بهره گیری از ایدههای خلاقانهتر در نسخههای بعدی علاوه بر طرفداران قدیمی، رضایت بازیکنان جدید را هم جلب کند.
کلاه گیس جدید
از این موضوع که بگذریم به بخشها و محتواهایی که توسعه دهندگان برای این بازی در نظر گرفتند میرسیم. F1 24 شامل 25 پیست و 10 خودرو رسمی (لایسنس شده) است که همگی مطابق با دنیای واقعی فرمول 1 هستند. طبق روال گذشته در غیاب بخش داستانی، بخش Career است که وظیفه ارائه تجربه یک فصل کامل از جایزه بزرگ مسابقات فرمول 1 را بر عهده دارد. این بخش هم مانند نسخههای پیشین دو حالت اصلی My Team و Driver را دارد. در حالت My Team Career شما باید تیم خود را ساخته و شخصیسازیهای مد نظر خود مانند رانندهها، درجه سختی، تعداد مسابقات فصل و غیره را اعمال کرده و با انجام مسابقات سعی کنید تیم خود را بر سر تیتر خبرها آورده و در نهایت به قهرمانی جایزه بزرگ برسید. در حالت Driver Career همانطور که از نامش پیداست محور اصلی این تجربه، راننده است. در این حالت شما باید راننده خود را ساخته و سلسله مراتب قهرمانی و مشهور شدن را پیش بگیرید و در نهایت سعی کنید به هدفی که از پیش تعیین کردید برسید؛ ناگفته نماند که از مزایای حالت Driver این است که شما میتوانید تجربیات خود را از مسابقات F2 آغاز کرده و پس از قهرمانی در این مسابقات، وارد دنیای حرفهای F1 شوید. البته در کنار My Team و Driver دو حالت دیگر هم وجود دارد که یکی همان روند تجربه یک فصل به صورت دو نفره است که از گذشته طرفدار چندانی ندارد و دیگری یک حالت نسبتا جدید به نام Challenge Career است که در واقع یک حالت شبه چند نفره قدیمی بوده که طی آن شما با انجام مسابقات و چالشها زمان و امتیاز خود را در یک جدول آنلاین جهانی ثبت کرده و برای جایگاه بالاتر با دیگران رقابت کنید. به طور کلی بخش Career عملا همانند گیمپلی چیز جدیدی برای عرضه ندارد و تنها بخش جدید آن یعنی Challenge Career هم نه تنها نوآوری به خصوصی نداشته بلکه چندان هم جذاب به نظر نمیرسد.
سال گذشته بود که بخش جدیدی به نام F1 World معرفی شد که مورد استقبال بازیکنان و منتقدین واقع شد. این بخش را در واقع میتوان به عنوان یک هاب مرکزی برای فعالیتهای رقابتی در نظر گرفت که طی آن مسابقات فردی یا آنلاین چند نفره را انجام داده و از طریق کسب امتیاز، پول درون بازی و قطعات مختلف به ارتقاء ماشین خود بپردازید و سطح خود را بالاتر ببرید. به طور کلی ایده مطرح شده برای F1 World جامع و مفصل است به طوری که تمام فعالیتهای شما چه به صورت آفلاین و چه به صورت چند نفره جایگاه شما را در دنیای بزرگ فرمول 1 تعیین خواهد کرد؛ اما نکته منفی ماجرا باز هم به تکرار باز میگردد. بخش F1 World تقریبا بدون هیچ تغییر به خصوصی از نسخه قبلی منتقل شده و تنها از نظر رابط کاربری بهبودهای جزئی را داشته است و همین موضوع باعث شده تا F1 24 بیش از پیش حرف جدیدی برای گفتن نداشته باشد. اما با این حال بخش F1 World همچنان هیجان انگیز و سرگرم کننده به نظر میرسد و بخش مسابقات آنلاین آن هم مانند نسخه قبلی پایدار و خوب است. این بخش با کمی توجه بیشتر میتواند نقطه عطف بزرگی برای این مجموعه شده و بخش عمده فعالیتهای موجود در بازی را هدفمند کرده و تبدیل به بخش اصلی مجموعه شود. باز هم تأکید میکنم که کلیات F1 World کامل و جذاب است و مشکل مطرح شده تنها به دلیل انتقال بدون تغییر از بازی F1 23 به این نسخه است.
فرمول همیشگی
بازی F1 24 با بهره گیری از موتور گرافیکی اختصاصی کد مسترز یعنی Ego Engine 4.0 توسعه پیدا کرده است. به طور کلی بازی از نظر گرافیکی، کیفیت بدی ندارد و کلیات آن قابل قبول است؛ اما با توجه به رخ نمایی بازیهای جدیدی نسل نهمی کمکم چنین کیفیتهای گرافیکی ارزش خود را از دست میدهند و در صورتی که طی سالهای آینده تغییری در موتور گرافیکی ایجاد نشود عملا با یک گرافیک منسوخ مواجه خواهیم شد. به هر حال فعلا کیفیت گرافیکی بازی که شامل بافتها، دورنما و مدلهای مورد استفاده و غیره هستند، همگی قابل قبول بوده و استفاده از تکنولوژی ریتریسینگ باعث شده تا شاهد جزئیاتهای دقیقی مانند سایه پردازی، انعکاس و نورپردازی خیلی خوبی در بازی باشیم. همچنین یکی از ایرادات قدیمی این مجموعه یعنی تخریب پذیری پایین خودروها و محیط همچنان ادامه دارد و با توجه به گذشت زمان این موضوع هر سال بیش از پیش به یک نکته منفی مهم تبدیل میشود. طراحی شخصیتها به خصوص اجزای صورت نسبت به گذشته به معنای واقعی کلمه بهبود پیدا کرده و با چهرههای باورپذیرتری طرف هستیم اما در مقابل انیمیشنهای آنها همچنان در وضع بدی قرار دارند و اغلب آنها، به خصوص در زمان اعلام برندگان، کاملا تکراری هستند. خوشبختانه طراحی خودروها و پیستها هم به خوبی انجام شده و اغلب جزئیات آنها مطابق با نمونههای واقعی پیاده سازی شده است. به لطف موتور گرافیکی اختصاصی و توسعه چندین بازی با استفاده از آن، شاهد بهینه سازی خوبی برای F1 24 هستیم. بازی در نسخه PC تنظیمات گرافیکی بسیار گستردهای دارد و حتی با فعال بودن ری تریسینگ و تنظیمات گرافیکی بالا بر روی یک سیستم معمولی و تا حدی قدیمی (با پردازنده مرکزی Intel Core i5 9600K و پردازنده گرافیکی RTX 2060 Super) بیش از 70 فریم بر ثانیه و با ثبات خیلی خوب دریافت شد. البته این موضوع چندان بیارتباط با فضای محدود و خلوت بودن اغلب پیستها نیست. همچنین در نسخه PC بازی توصیه اکید بر استفاده از کنترلر دارد و خوشبختانه هر دو کنترلر اکس باکس و دوالسنس به طور کامل پشتیبانی میشود؛ ویژگیهای ادپتیو تریگر و هپتیک فیدبک کنترل دوالسنس هم در نسخه PC قرار گرفته و شما میتوانید با استفاده از این کنترلر تجربه جذابتری را از این بازی داشته باشید.
یکی از بزرگترین نکات مثبتی که در F1 24 شاهد هستیم بحث صداگذاری و استفاده از موسیقیهای پر هیجان متناسب با دنیای بازیهای اتومبیل رانی است. صداگذاری ماشینها همانند نسخههای قبلی بر اساس مدلهای واقعی انجام شده است و در کنار افکتها و صداگذاریهای شخصیتهای حاضر در بازی هم به خوبی انجام شده است و در نهایت همانند نسخه قبلی موسیقیهای انتخاب شده برای منو فوق العاده جذاب و هیجان انگیز هستند. اما نکته قابل توجه قرارگیری تنظیمات فوق العاده گسترده برای بخش صدا است و همین موضوع مهر تأییدی بر اهمیت بالای این بخش برای توسعه دهندگان است که خوشبختانه خروجی آن هم فوق العاده بوده است.