تلفنهای همراه به عنوان یک وسیله در دسترس، پلتفرمی مناسب برای ارائه بازیهای آنلاین و سرویس محور به شمار میروند. در سالهای اخیر با پیشرفت تکنولوژی و افزایش قدرت پردازش تلفنهای همراه، شاهد پیشرفت موبایل گیمینگ و حتی ارائه برخی عناوین کنسولی برای موبایل بودیم. در این میان، شاهد ظهور عناوین سرویس محوری بودیم که موبایل گیمینگ را متحول کردند. چند سال پیش، شرکت هویوورس (Hoyoverse) که پیشتر با نام میهویو (Mihoyo) شناخته میشد، با عنوان (Genshin Impact) انقلابی در بازیهای جهان باز موبایلی به پا کرد و موفق به جذب میلیونها مخاطب شد. عنوانی که به منبع الهام بسیاری از عناوین جدیدتر این سبک بدل گشته و پای بسیاری از عناوین گاچا (Gacha) امروزی را به این صنعت باز کرد. اکنون عنوان جدید این شرکت یعنی (Zenless Zone Zero) منتشر شده که علیرغم سیستمی مشابه با آثار قبلی این شرکت، گیمپلی متنوع و جذابی را دارا است. با کریتیکلنز همراه باشید تا (بازی Zenless Zone Zero) را زیر ذره بین نقد و بررسی ببریم.
ارواح پوچ
این نقد و بررسی بر اساس نسخه مخصوص منتقدین و پس از حدود ۱۱۰ ساعت تجربه و در پلتفرم PS5 انجام شده است.
شانس قابل خریداری:
عنوان (Zenless Zone Zero) یا (ZZZ)، یک عنوان اکشن نقش آفرینی با جرئهای از المانهای هک اند اسلش و محوریت گاچا است. سبک گاچا (Gacha)، به بازیهایی تعلق میگیرد که با ارائه آیتمهای جذاب، از جمله شخصیت و سلاحهای متنوع، مخاطب را تشویق به انجام بازی جهت جمعآوری ارز درون بازی برای به دست آوردن این آیتمها میکند. ارز درون بازی در این عناوین با واحد پول واقعی نیز قابل خریداری است؛ به همین خاطر، این عناوین همواره از سود آورترین بازیها به شمار میروند. هرچند، در عنوان مورد بحث، صرفا با بازی کردن برای مدت کوتاهی میتواتید به سادگی به این آیتمها، دست پیدا کنید. به دست آوردن آیتمهای مذکور کاملا شانسی است. ارز درون بازی، با انجام ماموریتهای اصلی و فرعی، محتوای گنجانده شده در نقشه بازی و شرکت در رویدادها به دست میآید. بازیکن برای به دست آوردن شخصیتها و سلاحها، بایستی با استفاده از ارز جمعآوری شده، شانس خود را برای دریافت این آیتمها امتحان کند. این آیتمها معمولا در غالب لوتباکسهایی ارائه میشوند که محدودیت زمانی دارند، یعنی بازیکن برای دریافت آنها زمان محدودی در اختیار دارد. در نهایت، جهت ایجاد شرایطی یکسان و عادلانه ساختن این سیستم، پس از خرج کردن مقدار معینی ارز درون بازی، آیتمهای مذکور با شانس صد درصدی به بازیکن تعلق میگیرد. تمامی عناوین گاچا از این سیستم بهره میبرند که البته مقدار واحد پول مورد نیاز و لوتباکسها در هر عنوان متفاوت است. با هر به روز رسانی، شخصیتهای جدیدی در دسترس قرار میگیرند و باری دیگر بازیکن را تشویق به انجام بازی میکنند. معمولا عناوین این سبک، به واسطه دریافت مداوم محتوای جدید، عمر طولانیتری به نسبت دیگر عناوین سرویس محور دارند. به طور مثال، به دنبال موفقیتهای پی در پی عنوان گنشین ایمپکت، شرکت سازنده به صورت رسمی از یک برنامه (۱۲) ساله برای پشتیبانی از این عنوان رونمایی کرد. یعنی در طول این بازه، عنوان مذکور به طور مداوم محتوای داستانی، شخصیتهای جدید، مناطق قابل گشت و گذار و رویدادهای جدید دریافت خواهد کرد. داستان بازیهای گاچا تا زمان اتمام پشتیبانی از آن عنوان ادامه خواهد داشت و این مورد به یکی از دلایل اصلی بازیکنان برای ادامه بازی تبدیل شده است. عنوان (ZZZ) نیز از این قائده مستثنی نیست، هرچند زمان پشتیبانی از این اثر کاملا به مقدار سودآوری و تعداد بازیکنان فعال آن بستگی خواهد داشت.
پساآخرالزمان رنگارنگ:
داستان بازی، در شهری به نام (New Eridu) رخ میدهد. کلان شهر پیشین (Old Eridu) توسط اتفاق عجیبی نابود شده و مردم به ناچار به شهر جدید (New Eridu) پناه بردند. اتفاق مذکور، پیدایش مناطق مرموزی به نام (Hollow) است. دلیل پیدایش هالوها نامشخص است. این مناطق به واسطه پیدایش موجودات خطرناک به نام (Ethereal) و تشعشعاتی موسوم به (Ether) بسیار خاطرناک هستند و فقط افراد خاص با دوام بالاتری نسبت به (Ether) میتوانند در هالوها تردد کنند. داستان بازی با یک کاتسین نفسگیر و معرفی چند شخصیت آغاز میشود. این افراد پس از یک ماموریت ناموفق و دزدیدن یک بسته مرموز، درون یک هالو سقوط میکنند و از یکدیگر جدا میشوند. یکی از اعضای این گروه، برای یافتن دیگر دوستان خود، دست به دامن یک (Proxy) میشود، که از قضا شخصیت اصلی بازی است. پراکسیها افرادی هستند که با هالوها و نحوه مسیریابی درست در آنها به خوبی آشنا هستند. آنها به صورت غیر مستقیم و با استفاده از یک ربات به نام (Bangboo) وارد هالوها میشوند تا افراد خاصی را درون هالو، برای یافتن ماموریت و سپس خروج از آن، راهنمایی کنند. در نهایت شخصیت اصلی بازی و قهرمان داستان افراد مفقود شده در هالو را نجات میدهد، اما داستان از جایی آغاز میشود که پراکسی درگیر ماجرای دزدیده شدن یک بسته بسیار مهم میشود. بستهای که متعلق به افراد مهمی بوده و پراکسی را درگیر اتفاقات عجیب و غریبی میکند.
داستان بازی در چند چپتر مختلف روایت میشود. هر چپتر داستان پراکسی را با افراد جدیدی گره میزند و به جذابیت داستان میافزاید. برخلاف عناوین پیشین (Hoyoverse) که داستان عمدتا در مکالمات طولانی و حوصله سر بر، بدون کاتسینهای جذاب روایت میشد، در (ZZZ) شاهد کاتسینهای جذاب و نفسگیر بسیاری هستیم. همچنین برخی بخشهای مهم داستان در غالب کامیکهای کوتاهی به تصویر کشده شده است که به جذابیت هرچه بیشتر داستان و شیوه روایت آن میافزاید. در حال حاظر و در به روز رسانی زمان عرضه این عنوان، سه چپتر داستانی در بازی گنجانده شده که به مرور و با به روز رسانیهای آینده به این تعداد افزوده خواهد شد. در کل به نسبت دیگر عناوین این شرکت، مانند گنشین ایمپکت که داستانی بسیار پیچیده ارائه میداد، روایت و داستان (ZZZ) سادهتر بوده و اتفاقات مهم داستانی به آرامی رونمایی میشوند. به همین خاطر، داستان بازی به خوبی قابل درک بوده و بازیکن به سادگی با آن ارتباط برقرار میکند. از طرفی شرکت هویوورس به نظرات مخاطبین خود گوش داده و سعی بر این دارد تا ایرادات بخش داستانی بازی را در محتوای داستانی آینده، برطرف کند.
علاوه بر خط داستانی اصلی، خطوط داستانی کوتاهتری در این عنوان گنجانده شده که هر کدام، داستان یکی از شخصیتهای اصلی بازی را به تصویر میکشد، تا علاوه بر ارائه یک پسزمینه از گذشته شخصیت مذکور، جهت آشنایی بیشتر مخاطب با آن شخصیت، بازیکن را در یک ماجرای داستانی کوتاه و جذاب همراهی کند. با معرفی هر شخصیت جدید، خط داستانی جدیدی نیز برای آن شخصیت افزوده میشود. علاوه بر موارد مذکور، مراحل فرعی بسیار زیادی نیز در گوشه و کنار (New Eridu) پراکنده شده که بازیکن میتواند با گشت و گذار آنها را پیدا کرده و انجام دهد.
هزارتو تلویزیونی:
در شروع بازی، بازیکن میتواند یکی از دو خواهر و برادر (Proxy) را به عنوان شخصیت قابل بازی خود انتخاب کند. هرچند این انتخاب صرفا یه سلیقه شخصی مربوط بوده و هیچ تاثیری در بخش داستانی ایفا نمیکند. پس از انتخاب شخصیت مورد نظر، بازیکن میتواند با شخصیت خود در محیط زیبای (New Eridu) به گشت و گذار بپردازد و ماموریتها را به اتمام برساند. عنوان (ZZZ) برخلاف ساخته پیشین هویوورس، یعنی گنشین ایمپکت، جهان باز نیست. گشت و گذار در محیط بازی بیشتر به عناوینی مانند (Persona) شباهت دارد. در این عنوان فانتزی شهری، چندین محیط کوچک به صورت گسسته از یکدیگر وجود دارند که بازیکن میتواند در زمان دلخواه با استفاده از قابلیت (Fast Travel) به هر یک سفر کند. محیطهای مذکور نسبتا کوچک هستند، اما محتوای بسیار زیادی در خود گنجاندهاند. مغازههای متنوع، از جمله رستوران، کافیشاپ، آرکید و غیره در هر بخش وجود دارد. هر یک از این مغازهها، امکانات جذابی را ارائه میدهند که میتواند در ماجراجویی بازیکن بسیار مفید واقع شود. به طور مثال، با رفتن به رستوران میتوان غذاهای متنوعی مصرف کرد که هر کدام، یکی از قابلیتهای شخصیتها را در مبارزات بهبود میبخشد. یا اگر حوصلهتان سر رفته، میتوانید با رفتن به آرکید، مینیگیمهای جذاب و متنوعی، مانند مینی گیمی مشابه با بازی معروف مار نوکیا را، به صورت تک نفره یا کوآپ انجام دهید. برخلاف برداشت اولیه بازیکن از محیطهای کوچک بازی، تنوع محتوای زیاد آنها، موفق میشود مخاطب را تا ساعتها مجذوب و مشغول کند. همچنین سیستم زمان و چرخه شب و روز در این عنوان، بسیار مشابه مجموعه پرسونا است. زمان در این عنوان فقط با انجام فعالیتهای مختلف و انجام مراحل فرعی، پیش میرود. هر روز به (۴) بازه زمانی تقسیم میشود و بسیاری از فعالیتها در محیطهای مختلف، فقط در برخی بازههای زمانی قابل انجام هستند. سیستم جالب و متنوع گذر زمان (ZZZ) نفس تازهای به گشت و گذار در این عنوان گاچا بخشیده است.
پیشتر در مورد هالوها صحبت شد، وقایع مرموزی که موجب نابودی بسیاری از شهرها و نزدیکتر شدن بشریت به آخرالزمان هستند. ورود به هالوها در حین گشت و گذار ممکن نیست و دسترسی به آنها فقط به هنگام انجام ماموریتها محدود شده است. ماموریتهای بازی، چه ماموریتهای فرعی چه اصلی، برخی در محیط شهری بازی و برخی در هالوها انجام میگیرند. پراکسی یا شخصیت اصلی بازی، وارد هالو نمیشود، بلکه با استفاده از یک کامپیوتر، رباتهای بامزهای را برای راهنمایی مامورین خود در هالو، ارسال میکند. برای انجام ماموریتهایی که در هالو واقع میشوند، بازیکن موظف به انتخاب (۳) مامور برای فرستادن به داخل هالو است. مامورین همان شخصیتهایی هستند که با سیستم گاچا قابل دریافت هستند. هرچند در ابتدا، بازی چندین شخصیت را به صورت رایگان در اختیار بازیکن قرار میدهد. ماموریتهای هالو نیز، خود به (۳) دسته تقسیم میشوند. ماموریتهای داستانی (Story) ، مبارزه (Combat) و گشت و گذار (Exploration) و هر یک گیمپلی متنوعی دارند. ماموریتهای مبارزه ساده هستند، بازیکن کنترل مامورین خود را به عهده میگیرد تا در یک یا چند مبارزه، تعدادی دشمن یا (Ethereal) را نابود کند. اما ماموریتهای گشت و گذار، متنوعتر هستند. باری دیگر بازیکن نمیتواند کنترل شخصیتها را مستقیما به عهده بگیرد و در هالو به سادگی به گشت و گذار بپردازد. در این ماموریتها، بازیکن وارد یک هزارتوی متشکل از تعدادی تلویزیون میشود، که در اصل بیانگر راهی هستند که پراکسی در حال راهنمایی مامورین در آن است. بازیکن فقط میتواند در این هزارتوی تلویزیونی، در چهار جهت اصلی حرکت کند. در طول مسیر، بازیکن ممکن است به دشمنان برخورد کند، که در این حالت باری دیگر، مشابه با مراحل مبارزه، مخاطب کنترل مامورین خود را به دست میگیرد تا دشمنان را نابود کند. البته، تنوع این مراحل نیز، در نوع خود مثال زدنی است و صرفا به مبارزات ختم نمیشود. در برخی از این هزارتوها، معماهای بسیار متنوع و جذابی گنجانده شده که انجام آنها خالی از لطف نیست. در کل، بخش عمده گیمپلی (ZZZ) حول محور سیستم گشت و گذار در هزارتوی تلویزیونی میچرخد. این مورد، یکی از ایرادات اصلی گیمپلی (ZZZ) به شمار میرود. هرچقدر هم سیستم مذکور تنوع بالایی داشته باشد، به هر حال پس از مدتی تکراری و حوصله سر بر میشود. همچنین روند کند گیمپلی در اینگونه مراحل، تا حد زیادی تجربه این مراحل را پس از دفعاتی طاقت فرسا میکند. بازیکن پس از تلاشهای فراوان شخصیتهایی را دریافت میکند که قادر به کنترل آزادانه آنها نیست و فقط در مبارزات کنترل آنها را به دست میگیرد و در باقی اوقات، عمده زمان بازیکن به پرسه زدن در هزارتوی تلویزیونی سپری میشود. خوشبختانه، هویوورس پس از شنیدن نظرات منفی برخی بازیکنان در این باره، وعده به ارائه مراحل متنوعتر در آینده داده که امکان گشت و گذار آزادانه تر در هالوها را امکان پذیر خواهد ساخت. باید صبر کرد و دید که این شرکت، چگونه به وعده خود عمل خواهد کرد.
هرچند مبارزات این عنوان از دیگر عناوین هویوورس متفاوت است، اما ساختار کلی شخصیتها و قابلیتهای آنها، یا به اصطلاح کیت (Kit) هر شخصیت بسیار مشابه دیگر عناوین مورد بحث است. شخصیتها از جهت نوع استفاده و شیوه مبارزه، به طور کلی به (۵) دسته تقسیم میشوند. مهاجم (Attack) تمرکز بر وارد کردن بیشترین صدمه به دشمنان از طریق حملات عادی دارند، گیجکننده (Stun) حملات آنها بیشتر بر گیج کردن دشمنان برای وارد کردن صدمه بیشتر تمرکز دارد، مدافع (Defence) علاوه بر نوار سلامتی بیشتر، دیگر اعضای گروه را با ایجاد سپر محافظت میکنند، پشتیبان (Support) با حملات خود، قدرت ضربات دیگر اعضای گروه را قدرتمندتر کرده یا با قابلیتهایی هنگامی که خارج از مبارزه هستند به وارد کردن صدمه به دشمنان ادامه میدهند و در نهایت، (Anomaly) این دسته از شخصیتها، تمرکز بر وارد کردن صدمه با استفاده یک عنصر خاص دارند. از طرفی، هر یک از شخصیتهای دستههای مذکور از یک نوع عنصر مانند آتش، یخ و الکتریسیته بهتره میبرند. همچنین، تمامی شخصیتهای بازی عضو یک جناح (Faction) هستند، که در صورت ساخت یک گروه که همگی از یک جناح باشند، شاهد ارتقای قدرت تمام اعضا و حتی رد و بدل شدن دیالوگهای جذابی خواهیم بود. ساخت یک گروه مناسب برای پیروزی هرچه سریعتر و بهتر در مبارزات، نیازمند ترکیب سه شخصیت با شیوه مبارزه مختلف و دارا بودن عناصر خاص است. از این جهت، بازیکن قادر به ساخت صدها ترکیب جذاب و متنوع و استفاده از دهها شیوه مبارزه منحصر به فرد در مبارزات خواهد بود. این تنوع مثال زدنی در کنار انیمیشنهای خوش ساخت و حرکات زیبای شخصیتها، مبارزات را بسیار لذت بخش میسازد.
تنوع بالا و جذابیت مبارزات به اینجا ختم نمیشود، هر شخصیت دارای (۴) قابلیت است که بازیکن قادر به ارتقای آنها است، صدها سلاح مختلف هرکدام با قابلیتهای منحصر به فرد برای شخصیتها قابل استفاده هستند و در نهایت، بخشی برای جایگذاری “دیسک”هایی برای ارتقای قدرت و سلامتی شخصیتها وجود دارد، باری دیگر هر دیسک قابلیتها و آمار خاصی از شخصیت را ارتقا میدهد و از طرفی، استفاده از یک ست کامل دیسک، ویژگی منحصر به فردی به آن شخصیت میافزاید.
در عین وجود دهها المان مختلف برای ارتقا شخصیتها و ساخت گروه مناسب، استفاده از آنها در حین مبارزات بسیار ساده است. گرچه (Zenless Zone Zero) پارهای از المانهای سبک هک اند اسلش را در خود گنجانده است، اما برخلاف بسیاری از عناوین سبک مذکور، در این عنوان شاهد (Combo)های پیشرفته و گسترده برای استفاده در مبارزات نیستیم. حملات شخصیتها به چند گزینه محدود ختم میشود. حمله عادی، حمله سنگین، ضربه در حین دویدن و نهایتا دو قابلیت اصلی شخصیت یعنی (Special Attack) و (Ultimate)، که در هر شخصیت متفاوت است. سیستم (Parry)، جاخالی دادن و ضد حمله نیز در مبارزات قابل استفاده است. برگ برنده سیستم مبارزات این عنوان، قابلیت (Chain Attack) یا حمله زنجیرهای است. پس از گیج کردن دشمنان، بازیکن میتواند با سه شخصیت گروه خود یک حمله زنجیرهای اجرا کند. این ویژگی با اجرای یک انیمیشن روان و چشمنواز، صدمه قابل توجهی به دشمنان وارد میکند.
در کل مبارزات (Zenless Zone Zero) را میتوان نقطه عطف آن دانست. مبارزات این عنوان به قدری متنوع، روان و دلچسب است که حتی پس از دهها ساعت نیز جذابیت خود را از دست نمیدهد. انیمیشنهای زیبا و خوش ساخت شخصیتها، پس از صدها بار استفاده در مبارزات باز هم جذابیت خود را حفظ میکنند.
وجود محتوای (End Game) یا محتوایی که پس از اتمام بازی همچنان قابل انجام بوده و جوایزی در بر داشته باشد، در عناوین سرویس محور و گاچا، یک امر حیاتی به شمار میرود و میتواند از معدود دلایلی باشد که بازیکنان حتی پس از رسیدن به بالاترین سطح ممکن و اتمام محتوای بازی، به ادامه بازی میپردازند. از این جهت، (Zenless Zone Zero) با وجود اینکه در اولین نسخه خود به سر میبرد، دارای محتوای متنوع و مختلفی است که پس از اتمام بخش داستانی قابل انجام هستند. محتوای پایان بازی این عنوان موسوم به (Hollow Zero) یک هزارتوی تلویزیونی، مشابه با دیگر مراحل گشت و گذار است که با ارائه درجه سختی بسیار بالاتر بازیکنان را به چالش میکشد. این بخش طولانی تر از مراحل عادی است و تنها ماموریت بازیکن، رسیدن به انتهای هزارتو است. این هزارتو هر بار به صورت تصادفی ایجاد میشود و مکان جوایز و دشمنان در آن مدام تغییر میکند. در طول راه بازیکن کارتهایی را دریافت میکند که آمار مشخصی از شخصیت خود را در طول چالش ارتقا میدهد. حتی مغازههایی برای خرید آیتمهای مختلف در طول این چالش یافت میشوند. در کل این بخش را میتوان به واسطه تصادفی بودن، درجه سختی بالا و از دست رفتن آیتمها پس از اتمام چالش، به سبک روگلایت ارجاع داد. همچنین جوایز (Hollow Zero) هر هفته باری دیگر قابل دریافت میشود و به بازیکنان انگیزهای برای انجام این چالش جذاب و متنوع میدهد. همچنین شرکت هویوورس وعده داده که در آینده نه چندان دور، محتوای گستردهتر و چالش برانگیزتر در اختیار مخاطبین قرار دهد.
این اثر به عنوان یک بازی رایگان سرویس محور، در همان نسخه ابتدایی خود، محتوای بسیار زیاد با کیفیت خوبی را ارائه میدهد. در زمان عرضه (Zenless Zone Zero) بیش از صد ساعت محتوا برای تجربه در اختیار بازیکنان قرار داده است که مقداری بسیار معقول و عالی است. در نسخه حال حاظر در کمتر از یک ماه از زمان عرضه، (۴) رویداد زمانی ارائه شده که هرکدام داستان نسبتا کوتاه و جذابی به همراه جوایزی مناسب، ارائه میدهند. در کل، با توجه به وضع کنونی این عنوان و همچنین رضایت طرفداران، میتوان آینده این اثر را در دنیای بازیهای گاچا و سرویس محور، درخشان دانست. باید منتظر ماند و دید که در آینده، هویوورس با چه روندی مشکلات ریز و درشت این اثر را برطرف کرده و محتوای مناسبی ارائه میدهد تا بازی را زنده و تازه و طرفداران خود را راضی نگه دارد.
آرامش به دور از هالوها:
سبک هنری زیبا و چشم نواز (Zenless Zone Zero) جان تازهای به شهر زیبای (New Eridu) بخشیده است. ساختمانهای بلند و بیلبوردهای نورانی و در دور دستها، هالوهای خطرناک که از دور مانند یک گوی غول آسا به چشم میخورند، تضاد لذت بخشی از یک پساآخرالزمان دیستوپیایی با سبک هنری رنگارنگ را به وجود آورده است. در این میان طراحی شخصیتها به این زیبایی افزوده است. برخلاف عناوین مشابه دیگر که NPCها همگی از یک مدل استفاده میکنند و طراحی مشابهی دارند، حتی NPCهای حاظر در محیط در این اثر، هر یک طراحی کاملا منحصر به فرد خود را دارا هستند. به عنوان یک اثر که پلتفرم هدف آن موبایل است، (Zenless Zone Zero) گرافیک فنی خیره کنندهای دارد. بافتها، نورپردازی و سایهها همگی بسیار با کیفیت هستند. انیمیشنها و حرکات شخصیتها نیز کمنظیر هستند. ترکیب تمام این موارد با کاتسینهای نفسگیر و خوش ساخت باعث ایجاد یک تجربه بصری خوشایند و جذاب شده است. به لحاظ فنی، این عنوان با رزولوشن 4K و نرخ فریم ۶۰ فریم بر ثانیه در پلتفرم PS5 اجرا میشود که کاملا مطلوب است. با وجود اینکه در اولین نسخه این عنوان به سر میبریم، هیچگونه باگ و گلیچ بصری دیده نمیشود.
در بخش صداگذاری و موسیقی نیز هویوورس باری دیگر فوقالعاده عمل کرده است. موسیقی این اثر در گشت و گذار روزمره با ریتم ملایم خود بازیکن را در آرامش غرق میکند و در مبارزات و باسفایتها، با سبک موسیقی مشابه با (DubStep) مبارزاتی جذاب را رقم میرند. صداگذاری شخصیتها نیز همانند موسیقی آن فوقالعاده است. هویوورس سعی بر این داشته تا صداگذاران نام آشنا و حرفهای صنعت را برای این عنوان برگزیند. به همین خاطر، صداگذاری شخصیتها جان تازهای به آنها بخشیده و جذابیت آنها را دو چندان کرده است.