بدون شک وقتی حرفی از بازی‌های استراتژی نوبتی و به خصوص زیر‌ژانر 4X در میان باشد اولین بازی‌ای که به یاد هر گیمری می‌آید سری تمدن (Civilization) است. این فرانچایز برای سال‌ها یکه‌تاز این ژانر بوده و کامل‌ترین و خاطره‌انگیزترین تجربه را برای گیمرها رقم زده است. با وجود این یکه‌تازی، در سال‌های اخیر شاهد بازی‌های دیگری نیز در ژانر 4X بوده‌ایم که تلاش کرده‌اند با گیم‌پلی و جهان متفاوت بخشی از علاقه‌مندان به استراتژی نوبتی را جذب خود کنند. یکی از جدیدترین این بازی‌ها، Solium Infernum نام دارد که توسط استودیوی استرالیایی League of Geeks توسعه یافته است. این بازی با گیم‌پلی منحصربه‌فرد خود، ما را وارد نبردی برای رسیدن به تاج پادشاهی در جهنم می‌کند. در ادامه با نقد و بررسی این بازی در کریتیک‌لنز، همراه ما باشید.

فرمانروایی در جهنم

این نقد و بررسی بر اساس نسخه‌ مخصوص منتقدین، و پس از 22 ساعت تجربه‌ بازی در پلتفرم PC انجام شده است.

جهان متفاوت

ژانر 4X یکی از محبوب‌ترین زیرژانر‌های استراتژی نوبتی است که نام خود را از چهار کلمه‌ی اکتشاف (eXplore)، گسترش (eXpand)، استخراج (eXploit) و انهدام (eXterminate) گرفته است. این بدین معنی‌ست که شما در نقش رهبر یک گروه یا کشور شروع به اکتشاف محیط اطراف خود در نقشه‌ی بازی می‌کنید، قلمرو خود را گسترش می‌دهید، منابع مورد‌نیاز برای ساخت نیروها و تحقیقات خود را استخراج می‌‌کنید و در نهایت برای پیروزی نهایی وارد جنگ با دیگر گروه‌ها می‌شوید. 

به واسطه‌ی سال‌ها تجربه‌ی سری تمدن (Civilization)، چیزی که به طور پیش‌فرض از یک بازی 4X انتظار داریم در دست گرفتن کنترل یک تمدن قدیمی و رساندن آن به زمان حال یا حتی آینده است. برخی از عناوین جدید در این ژانر مانند Humankind نیز کم و بیش همین فرمول موفق را در پیش گرفته‌اند. اما عنوان Solium Infernum در جهتی کاملا متفاوت حرکت می‌کند و ما را وارد جهانی می‌کند که کمترین بازی استراتژی نوبتی سراغ آن رفته است: جهنم! 

داستان بازی بسیار سرراست است و فقط بهانه‌ایست که گیمر را وارد این دنیای متفاوت کند. شیطان که تصور می‌شد فرمانروای همیشگی جهنم است ناگهان ناپدید می‌شود و این یک فرصت استثنایی برای شخصیت‌های دیگر است که تاج پادشاهی را نصیب خود کنند. بنابراین شما کنترل یکی از این شخصیت‌ها را در اختیار می‌گیرید و وارد رقابت با دیگر شخصیت‌های حاضر در بازی می‌شوید. شما می‌توانید انتخاب کنید که به صورت تک‌نفره و در مقابل هوش مصنوعی بازی قرار بگیرید و یا به صورت آنلاین و با گیمر‌های دیگر بازی را تجربه کنید.

فقدان زیبایی‌های بصری

شاید بتوان مهم‌ترین نقطه ضعف عنوان Solium Infernum را فقدان جزئیات و زیبایی‌های بصری دانست. چیزی که ما از جهنم در بازی می‌بینیم بیشتر شبیه یک منطقه‌ی آتش‌فشانی و در بعضی مناطق یک صحرای سوزان است. این جهنم هیچ شباهتی به یک جهنم واقعی با طبقات مختلف و انسان‌هایی که در هر طبقه‌ی آن بدترین زجر‌ها را می‌کشند ندارد. علاوه بر این، طراحی شخصیت‌های قابل کنترل در بازی نیز در اکثر موارد بد و حتی خنده‌دارند. با توجه به این نکته که ما در طول بازی بارها این شخصت‌ها را می‌بینیم شاید بهتر بود که سازنده‌ها وقت بیشتری صرف طراحی آن‌ها می‌کردند.

علاوه بر نبود زیبایی‌های بصری، بازی از نبود برخی جزئیات نیز رنج می‌برد. برای مثال نیروهای شما بر روی نقشه آنقدر کوچک هستند که با بیشترین زوم نیز، هیچ جزئیاتی از آن‌ها نمی‌بینید. این مورد در مورد Monument‌ها یا مکان‌های مهم بر روی نقشه نیز به چشم می‌خورد. این مکان‌ها هر چند نام‌های متفاوتی دارند اما در هیچ‌کدام از آن‌ها جزئیات خاصی به چشم نمی‌خورد.

این فقدان‌های بصری در برخی موارد گیم‌پلی را هم تحت تاثیر قرار می‌دهند. برای مثال کاشی‌ها (Tiles) تصرف شده توسط هر گروه از لحاظ رنگ و نحوه‌ی نمایش بسیار شبیه‌اند. بنابراین در برخی موارد تشخیص دقیق قلمرو هر گروه بسیار سخت می‌شود. از آنجایی که شما از همان ابتدای بازی شروع به تعامل و رقابت با دیگر گروه‌ها می‌کنید، این مشکل ممکن است باعث تصمیمات غلط و در نتیجه خراب شدن تجربه‌ی بازی برای شما شود.

اگر شما بتوانید با همه‌ی این مشکلات بصری کنار بیاید یک گیم‌پلی خوب و منحصربه‌فرد انتظار شما را می‌کشد.

گیم‌پلی پیچیده

بازی Solium Infernum گیم‌پلی بسیار پیچیده‌ای دارد و یادگیری همه‌ی جزئیات آن نیازمند صرف کردن زمان زیادی در بازی‌ است. از طرف دیگر این گیم‌پلی شباهت زیادی به بازی‌های دیگر در سبک 4X ندارد. اگر شما صبر کافی داشته باشید تا زیر و بم این عنوان را کشف کنید می‌توانید ساعت‌ها از تجربه‌ی بازی لذت ببرید. خود بازی نیز تلاش می‌کند تا جای ممکن این مکانیک‌ها را از طریق یک بخش آموزشی و یک دایرهالمعارف به شما بیاموزد. این بخش آموزشی شاید نتواند همه‌ی جزئیات را به شما آموزش دهد اما حداقل تلاش می‌کند شما را با مکانیک‌های ابتدایی و هدف‌های نهایی برای پیروزی آشنا کند. پس از پشت سر گذاشتن بخش آموزشی، این وظیفه‌ی گیمر است تا با تجربه‌ی مداوم و آزمون و خطا با مکانیک‌های پیچیده‌تر مانند نحوه‌ی مدیریت درست سکه‌ها و چگونگی ترکیب آن‌ها، نحوه و زمان درست تعامل با دیگر کاراکتر‌ها و پیشرفت در درخت مهارت‌های بازی آشنا شود.

مهمترین پارامتر در بازی چیزی به نام اعتبار (Prestige) است. در طول تجربه‌ی بازی شما همواره تلاش می‌کنید تا مقدار اعتبار خود را افزایش دهید. بازی راه‌های متفاوتی مانند تصرف Monument‌ها یا ساختمان‌های مهم بر روی نقشه، درخواست از دیگر کاراکترها و بدست آوردن Artifactها جلوی روی شما می‌گذارد. در هر نوبت، کاراکتر با بیشترین اعتبار این امکان را دارد که بین دو رویداد تصادفی در بازی یکی را انتخاب کند که همه‌ی کاراکترها را تحت تاثیر قرار می‌دهد. علاوه بر این یکی از راه‌های رسیدن به پیروزی نهایی در بازی، بدست آوردن بیشترین اعتبار در انتهای بازی‌ست. سازندگان موفق شده‌اند با این سیستم هوشمندانه‌ی اعتبار، جذابیت بالایی به بازی تزریق کنند. شما باید همواره در هر نوبت از بازی در تلاش باشید که هم تا جای ممکن اعتبار کسب کنید و هم مانع از افزایش اعتبار رقبای خود شوید. در نتیجه حتما باید قبل از هر اقدامی به تبعات آن بر روی اعتبار خود فکر کنید.

نقشه‌ی کوچک و حرکات محدود

نقشه‌ی بازی در مقایسه با دیگر بازی‌ها در سبک 4X بسیار کوچک‌تر است. همین امر باعث می‌شود که شما خیلی زود به کاشی‌ها (Tiles) تحت کنترل دیگر گروه‌ها برسید و از همان ابتدای بازی تعامل با آن‌ها را آغاز کنید. از سوی دیگر در هر نوبت، بازی تنها امکان انجام دو کار را در اختیارتان می‌گذارد. این کارها شامل حرکت نیرو‌ها بر روی نقشه، بدست آوردن سکه، ارتقا در درخت مهارت و تعامل با دیگر کاراکترها و گروه‌ها در بازی می‌شود. به دلیل محدود بودن کارهای قابل انجام در هر نوبت که شامل حرکت نیروها نیز می‌شود، برنامه‌ریزی و مدیریت درست آن‌ها برای رسیدن به اهداف ضروری‌ست. برای مثال اگر یکی از گروه‌های دیگر از شما درخواست اعتبار کند و شما هیچ نیرویی در کنار مرز‌های این گروه نداشته باشید باید به خواسته‌ی آن‌ها تن دهید. زیرا رساندن نیروها به مرزها ممکن است چندین نوبت به طول بیانجامد و در این مدت نیروهای متخاصم می‌توانند وارد قلمرو شما شده و به راحتی به اهداف جنگ دست پیدا کنند.

در مجموع شاید نقشه‌ی کوچک و حرکات و اقدامات محدود برای بعضی گیمرها آزاردهنده باشد اما همه‌ی این‌ها در هماهنگی با هسته‌ی اصلی گیم‌پلی و دیگر مکانیک‌های بازی هستند.

بهترین تجربه در حالت چند‌نفره

با وجود گیم‌پلی منحصربه‌فرد و سرگرم‌کننده‌ی عنوان Solium Infernum متاسفانه بازی از لحاظ هوش مصنوعی در بهترین شرایط قرار ندارد. در واقع هوش‌مصنوعی در بسیاری از موارد چندان هوشمندانه عمل نمی‌کند. برای مثال جایگیری و حرکت نیروهای دشمن بر روی نقشه در اکثر موارد تصادفی و بدون برنامه به نظر می‌آید. به خصوص وقتی یکی از گروه‌ها با شما وارد جنگ می‌شود انتظار می‌رود که نیروهایش برای ورود به قلمروتان آماده باشند اما در عمل این اتفاق نمی‌افتد. از سوی دیگر تعامل کاراکتر‌های دیگر با شما در بسیاری از موارد بدون برنامه‌ریزی‌ست. برای مثال اگر اعتبار (Prestige) شما از دیگر کاراکترها بیشتر است و شما در آستانه‌ی پیروزی نهایی در بازی هستید انتظار می‌رود که همه تلاش کنند تا اعتبار شما را به هر نحو کاهش دهند اما این مورد نیز در بازی دیده نمی‌شود. در مجموع شاید تجربه‌ی تک‌نفره‌ی بازی و رقابت با هوش مصنوعی در بیست ساعت ابتدایی جذاب باشد اما به مرور و با آشکار شدن ضعف‌های هوش مصنوعی جذابیت خود را از دست می‌دهد.

همه این‌ها باعث می شود که بهترین تجربه‌ی ممکن از بازی Solium Infernum در حالت چند‌نفره بدست آید؛ زمانی که شما با دوستان خود به رقابت می‌پردازید. قطعا رقابت یا یک گیمر دیگر که می‌تواند به درستی برنامه‌ریزی و عمل کند لذت تجربه‌ی بازی را دو چندان می‌کند.