مضمون جنگ جهانی دوم به حدی بزرگ و پرمحتوا است که هر تعداد بازی با هر سبکی بر پایه این موضوع ساخته شود میتواند جذاب باشد. سری بازیهای Men of War هم بیش از 25 سال است که با بهره گیری از این ضمینه داستانی توانسته خود را بین مخاطبان خود ثابت کند. حال پس از تأخیرهای فراوان، جدیدترین نسخه از این بازی با نام بازی Men of War 2 طی هفتههای گذشته در دسترس قرار گرفته است. در این مقاله قصد داریم به سراغ این بازی رفته و ببینیم که استدیو Best Way توانسته عنوانی درخور گذشته این مجموعه ارائه دهد یا خیر. برای پاسخ به این سوال با ما در کریتیکلنز همراه باشید.
چهره لعنتی جنگ
این نقد و بررسی بر اساس نسخه مخصوص منتقدین، و پس از 15 ساعت تجربه بازی در پلتفرم PC انجام شده است.
عنوانی از دل جنگ
بازی Men of War 2 عنوانی در سبک استراتژیک همزمان (RTS) و تاکتیکی است که در جریان جنگ جهانی دوم روایت میشود. این بازی ادامهای بر مجموعه Men of War است که یکی از قدیمیترین نامهای سبک استراتژیک تاکتیکی محسوب میشود. Men of War 2 توسط استدیو اوکراینی Best Way توسعه پیدا کرده و Fulqrum وظیفه نشر را بر عهده دارد. نکتهای که این بازی را تا حدی متمایز میکند؛ وقوع جنگ روسیه و اوکراین در زمان توسعه آن است که این امر باعث تحت تأثیر قرار گرفتن زمان توسعه و در نهایت تأخیر حدودا 2 ساله در عرضه بازی شد و نام این بازی را جزو معدود عناوینی کرد که بخشهایی از توسعه آن در دل جنگ صورت پذیرفته است. ما هم امیدواریم که علاوه بر سلامتی تیم توسعه دهنده؛ تمامی انسانها در سلامت و صلح باشند و جنگهایی که در جهان واقعی هستند هر چه زودتر تمام شده و تجربه چنین واقعههایی فقط محدود به بازیهای رایانهای باقی بماند.
اولین بخشی که در منوی بازی Men of War 2 خودنمایی میکند، بخش داستانی است که خود از چندین زیر بخش مجزا تشکیل شده است. هر یک از این زیر بخشها روایتهایی واقعی از تاریخ جنگ جهانی دوم، از سه جبهه شوروی، آمریکا و آلمانها را شامل میشود. با تجمیع مراحل زیر بخشها و جبهههای مختلف به یک کمپین بزرگ میرسیم که میتواند برای زمان قابل توجهی، مخاطب را سرگرم کند؛ اما در عین حال به دلیل مجزا بودن، ارتباط خاصی هم با هم ندارند که شاهد یک خط داستانی کامل و یک تکه باشیم. با توجه به این موضوع که وقایع روایت شده، ریشه در واقعیت دارند بنابراین چندان نمیتوان درباره کلیات داستانهای حاضر در بازی بحث کرد ولی تا این حد میتوان گفت که این داستان یا به عبارت بهتر داستانکها از نظر کیفی حرفهایی برای گفتن دارند؛ حتی بازی سعی و تلاشهای زیادی برای اثبات این موضوع و جذب مخاطب دارد اما حضور مشکلات مختلف باعث شده تا این سعی و تلاشها در نهایت نافرجام مانده و مخاطب فرصتی برای درگیر شدن با روایتها و شخصیتها نداشته باشد. ریشههای این مشکلات در ساختار کلی بازی نهفته شده و در عمل امکان حل شدن با به روزرسانیها را ندارد. شاید بتوان اولین مشکلی را که صدمه جدی به بخش داستانی وارد میکند، شخصیت پردازیهای بد بازی دانست. در طول بازی ارتباط با شخصیتها در میان پردههای حوصله سر بر و بی محتوا حضور انجام میشود و پس از گذر از این میان پردهها، چندان خبری از آنها نیست. البته ناگفته نماند که بازیهای سبک استراتژیک به طور ذاتی اغلب در این زمینه ضعفهایی دارند و این موضوع مد نظر ما هم بود، اما شدت کم کاری و ضعفهایی که در این عنوان دیده میشود باعث شده تا در عمل علاقهمندی به دنبال کردن داستانهای مطرح شده به حداقل خود برسد.
اما در کنار بخش داستانی، توسعه دهندگان بخش چند نفره و CO-OP هم در نظر گرفتند که تجربه آن خالی از لطف نیست. بخش CO-OP طبق روال با همکاری همتیمیها در برابر هوش مصنوعی بازی شکل گرفته و تجربه ارزشمند و به مراتب بهتر از حالت تک نفره را ارائه میکند. اما برای بخش چند نفره باید توجه داشت که بخش چند نفره بازیهای سبک استراتژیک چندان عام پسند نبوده و علاوه بر صبر و حوصله زیاد، نیاز به تمرینات متعدد و طاقت فرسا دارد تا بتوانید در برابر بازیکنان حرفهای این سبک به خوبی بتوانید رقابت کنید. اگر مهارت کافی را کسب کردید بخش چند نفره هم قطعا لذت بخش بوده و مشکلاتی که باعث ضعف در بازی میشود کمتر شما را اذیت خواهد کرد. در نهایت این مورد را هم باید اضافه کنم که سرورهای بازی پایداری خوبی دارند اما باید برای پیدا کردن حریف صبر و حوصله زیادی داشته باشید.
تجربهای نامتعادل
اما آنچه که Men of War 2 را به یک ناامیدی نسبی تبدیل میکند، در گیمپلی بازی ریشه دارد. در بخش کمپین با ورود به محیط هر یک از مراحل با سیلی از نیروها مواجه هستیم که بخشی از آنها نیروهای تحت فرمان شما و برخی دیگر نیروهای کمکی هستند و در مقابل هم نیروهای دشمن قرار گرفتند. شاید به نظر این امر مشکلی نداشته باشد اما زمانی که شما اراده بر کنترل و اجرای تاکتیکهای خود داشته باشید، به سرعت نیروهای تحت امر خود را گم خواهید کرد؛ متأسفانه رابط کاربری نه چندان جالب بازی هم در این مسیر اوضاع را برای بدتر شدن همراهی میکند تا تجربه بدی از کنترل نیروهای تحت امر خود داشته باشید. اما اگر فکر میکنید که این موضوع پایان ماجرا است اشتباه کردید! به طور عجیبی بازی از نظر هوش مصنوعی نامتعادل است. منظور از عدم تعادل این است که هوش مصنوعی نیروهای خودی بسیار بد عمل کرده و این موضوع زمانی که ناچار هستید بعضی از جوخهها را رها کنید تا روند تاکتیکهای خود را در جای دیگر پیش ببرید به اوج خود میرسد؛ در نقطه مقابل این موضوع دشمنان هستند که ضعف چندانی از خود نشان نمیدهند و حتی در سادهترین درجه سختی بازی هم کار خود را به نحو احسنت انجام داده و شما را با سرعت هرچه تمام به ورطه سقوط و شکست میکشانند. این روند بدون هیچ شکی اوضاع را برای جذب مخاطب پیچیده کرده و بخش عمدهای از جامعه گیمرها را هم از خود دفع میکند.
البته از حق نگذریم مواردی که در بخش گیمپلی بازی در نظر گرفته شده بسیار پر جزئیات بوده و شما میتوانید عملکردهای مختلفی را در بازی داشته باشید. به عنوان مثال میتوان به تنوع بالای نیروهای نظامی، امکان سنگر گیری نیروها در پناهگاههای مختلف و مبارزه آنها از همان نقطه، امکانات اینونتوری (Inventory) برای حمل تجهیزات مختلف یا حتی تغییر اسلحه نیروها اشاره کرد. همچنین هر جوخهای بر اساس دسته بندی که دارد امکاناتی را ارائه میکند. به عنوان مثال دستههای تک تیرانداز توانایی ساخت سنگر و ایجاد خندق را دارند یا دستههای تفنگداران توانایی حمل انواع نارنجک و مین را دارند. در کنار این موارد شاید بتوان مهمترین عملکرد خاص این مجموعه یعنی کنترل مستقیم (Direct Control) را هم جذابترین ویژگی گیمپلی بازی دانست. در این حالت شما میتوانید به طور مستقیم کنترل یکی از دستههای نظامی خود را در دست بگیرید و از قابلیت آن به طور مستقیم برای از بین بردن دشمنان استفاده کنید. بیشترین فایده و البته لذت استفاده از این قابلیت هم مربوط به تجهیزات سنگین مانند تانکها است. به طور کلی میتوان گفت که بازی از نظر گیمپلی پر جزئیات و سرگرم کننده است اما مشکلات دیگر دست به دست هم داده تا این نقطه مثبت هم مانند بخش داستانی نادیده گرفته شده و آنطور که شایسته است از پتانسیل بازی استفاده نشود.
بازی Men of War 2 با بهره گیری از موتور گرافیکی اختصاصی استدیو Best Way یعنی موتور GEM توسعه پیدا کرده است. هر چند گرافیک کلی بازی نسبت به نسخههای پیشین بهبودهایی دارد اما واقعیت امر این است که کیفیت کلی متناسب با بازیهای نسل نهم و حتی نیمه دوم نسل هشتم هم نیست. هر چند شرایط گرافیکی در حالت زوم اوت بهتر بنظر میرسد و ما شاهد پوششهای گیاهی زیبا و افکتهای انفجاری و تخریب پذیریها خوبی هستیم اما طبیعتا ماندن در حالت زوم اوت به صورت دائمی شدنی نیست؛ به علاوه اینکه همین حالت هم با استانداردهای روز فاصله قابل توجهی دارد. از سمت دیگر، با کمی زوم کردن کیفیت پایین بافتها و همچنین نور پردازی و سایه زنیهای ضعیف خود نمایی میکنند و این موضع در حالت Direct Control به اوج خود میرسد. تنها نقطه قوتی که میتوان در این بخش دید افکتها و انیمیشنهای بازی است که در شرایط قابل قبولی قرار دارتد؛ البته این موارد هم گاهی با باگهایی همراه است که همان ذره امید را هم از بین میبرد.
اوضاع زمانی بدتر میشود که این موضوع را در نظر بگیریم که بازی به صورت انحصاری برای پلتفرم PC توسعه پیدا کرده ولی از نظر مصرف منابع آن هم با این اوضاع گرافیکی پایینتر از حد استاندارد در حد فاجعه است. البته اوضاع فریم دهی بازی بد نیست و حتی در بالاترین تنظیمات گرافیکی شاهد نرخ فریم خوبی هستیم اما شخصا در هیچ بازی دیگری ندیده بودم که استفاده از پردازنده گرافیکی در حدی بالا باشد که کارت گرافیک مجبور به استفاده از حداکثر سرعت فن شود در حالی که این اتفاق در طول بازی Men of War 2 بارها افتاد و تیر خلاصی بر مدیریت و استفاده بهینه از منابع سیستم زد.
طراحی نقشهها و محیطها هم ایراداتی دارد که قابل توجه است. در نقشههایی که صرفا محیطهای طبیعی (جنگلها یا پوششهای گیاهی دیگر) هستند اغلب حس خلوتی عجیبی دارند و شخصا انتظار پنقشههایی زیباتر داشتم؛ با این حال اوضاع این نقشهها چندان هم بد نیست زیرا با مشاهده نقشههایی که شامل مناطق مسکونی یا ساختمانهای نظامی هستند به شدت طراحیهای ضعیف و مصنوعی را حس خواهید کرد؛ از سمت دیگر، چیدمانهای بد ساختمانها، شرایط را برای به کارگیری تاکتیکهای مناسب بدتر کرده و با چالشهای جدی مواجه میشویم. تنها در چند نقشه محدود شاهد مناطق روستایی هستیم که هم از نظر چیدمان و هم از نظر زیبایی شناسی روی آن کار شده است و سایر موارد اوضاع خوبی ندارند.
خوشبختانه بازی در بخش صداگذاری و موسیقی شرایط بسیار بهتری دارد و ما شاهد موسقیهایی متنوع و متناسب با حال و هوای بازی هستیم که شرایط تحمل بازی را بهتر میکند. صداگذاریها، به خصوص در بخش افکتها هم خوب کار شده و حال و هوای یک بازی جنگ جهانی را به خوبی ایجاد میکند.