Marvel Rivals از زمان معرفی اولیه‌اش در سال گذشته، توجهات بسیاری را به خود جلب کرد. این شوتر تیمی  6v6 ساخت استودیوی NetEase Games با وعده ترکیب دنیای پرطرفدار ابرقهرمانان مارول و مکانیک‌های جذاب بازی‌های شوتر تیمی، انتظارات زیادی را به‌وجود آورد. اکنون که چند ماه از انتشار رسمی بازی می‌گذرد، زمان مناسبی است تا با نگاهی دقیق‌تر، نقاط قوت و ضعف این اثر را بررسی کنیم و ببینیم آیا مارول رایوالز توانسته به وعده‌های خود عمل کند یا خیر.

آمار رسمی نشان می‌دهد که Marvel Rivals توانسته در مدت کوتاهی بیش از ۴۰ میلیون بازیکن را به خود جذب کند؛ رقمی که برای یک بازی جدید در این ژانر، بسیار چشمگیر است. این موفقیت اولیه قابل توجه است، اما آیا این بازی می‌تواند در بلندمدت نیز محبوبیت خود را حفظ کند؟ برای پاسخ به این سؤال، باید عمیق‌تر به لایه‌های مختلف این بازی نگاه کنیم. در ادامه با کریتیک‌لنز و نقد Marvel Rivals همراه ما باشید.

انقلابی در دنیای شوترهای قهرمانی، یا کپی بی‌ارزش ؟

یکی از انتقاداتی که از همان ابتدا متوجه بازی Marvel Rivals بود، شباهت ظاهری آن به Overwatch است. البته این مقایسه تا حدی اجتناب‌ناپذیر است؛ چرا که هر دو بازی در ژانر شوتر تیمی قرار می‌گیرند و شخصیت‌هایی با قابلیت‌های منحصر به فرد را ارائه می‌دهند. اما همانطور که در دنیای کمیک‌ها می‌بینیم، تغییرات کوچک در نهایت می‌توانند به ایجاد جهانی کاملاً متفاوت منجر شوند.

ویژگی‌های منحصر به فرد Marvel Rivals فراتر از شخصیت‌ها می‌رود:

محیط‌های کاملاً تخریب‌پذیر: برخلاف وعده‌های Overwatch 2 که هرگز محقق نشد، بازی Marvel Rivals محیط‌های کاملاً تخریب‌پذیر را ارائه می‌دهد. این ویژگی عنصری استراتژیک به بازی می‌افزاید. تخریب قسمتی از ساختمان می‌تواند موقعیت‌های جدید تک‌تیراندازی ایجاد کند یا سنگرهای دشمن را از بین ببرد.

قابلیت‌های ترکیبی (Team-Up): در راستای سنت کمیک‌ها و فیلم‌های ابرقهرمانی، Marvel Rivals امکان ترکیب قدرت‌های ابرقهرمانان را فراهم می‌کند. برای مثال، هالک می‌تواند انرژی گامای خود را به آیرون‌من و دکتر استرنج منتقل کند تا قدرت آن‌ها افزایش یابد. راکت می‌تواند به شخصیت‌های DPS  خود، باکی و پانیشر، قابلیت بی‌نهایت شلیک کردن بدون نیاز به ریلود را بدهد. این ترکیب‌ها نه تنها از نظر بصری جذاب هستند، بلکه می‌توانند تعادل یک نبرد را کاملاً تغییر دهند.

نقش‌های منعطف‌تر: در حالی که Overwatch به سمت تیم‌های با ساختار سخت‌گیرانه 1 تانک، 2  دی‌پی‌اس، 2 ساپورت رفته است، Marvel Rivals آزادی بیشتری به بازیکنان می‌دهد. شخصیت‌ها با قابلیت‌های منحصر به فرد می‌توانند در شرایط مختلف و نقش‌های متفاوتی ایفا کنند. به عنوان مثال، یک  Mister Fantasticماهر می‌تواند با استفاده از قابلیت جذب خود، آسیب بسیاری را مسدود کند  عملکردی که از یک شخصیت DPS انتظار نمی‌رود و این کاراکتر می‌تواند به یک Flex Tank  یا Off tank  کلاسیک تبدیل شود.

تعادل بین سرعت و استراتژی

سرعت بازی Marvel Rivals یکی از ویژگی‌های متمایز آن است. نبردها سریع و پرهیجان هستند، اما این به معنای نبود عمق استراتژیک نیست. در واقع، لایه‌های پنهان استراتژی بازی، از نقاط قوت آن محسوب می‌شود.

اکثر شخصیت‌ها دارای سه توانایی اصلی، یک توانایی نهایی  (Ultimate)، و یک توانایی غیرفعال (Passive) است که شخصیت‌ها  را منحصر به فرد کرده‌است.

سیستم کلاس‌بندی بازی به سه گروه اصلی تقسیم می‌شود:

پیشرو (Vanguard): تانک‌هایی که خط مقدم را حفظ می‌کنند.

دوئل‌کننده (Duelist): قهرمانان DPS با تمرکز بر آسیب بالا.

استراتژیست (Strategist): پشتیبان‌ها و کنترل‌کنندگان که جریان نبرد را هدایت می‌کنند.

هر کلاس نیز به زیرگروه‌های تخصصی‌تر تقسیم می‌شود. برای مثال، در میان دوئل‌کنندگان، برخی مانند Hella بر آسیب برد بلند تمرکز دارند، در حالی که دیگران مانند اسپایدرمن در نبردهای نزدیک بهتر عمل می‌کنند.

سرعت بالای بازی Marvel Rivals گاهی باعث می‌شود که تجربه کلی آن حس سطحی و خالی از لذت واقعی داشته باشد. نبردها آن‌قدر سریع و پرهرج‌ومرج اتفاق می‌افتند که بازیکنان فرصت کافی برای احساس رضایت از لحظات کلیدی بازی را ندارند. برخوردهای بین قهرمانان به جای ایجاد تنش و هیجان ماندگار، اغلب در چند ثانیه به پایان می‌رسند و مجال کمی برای حس کردن قدرت و شکوه شخصیت‌های مارول باقی می‌گذارند. این سرعت بیش از حد، باعث می‌شود که پیروزی‌ها کم‌ارزش به نظر برسند و شکست‌ها ناامیدکننده‌تر باشند، زیرا بازیکنان فرصت واقعی برای درک یا لذت بردن از روند مبارزات را پیدا نمی‌کنند.

محیط‌های تخریب‌پذیر که به عنوان یکی از ویژگی‌های اصلی بازی معرفی شده‌اند، در عمل فرصت استفاده‌ی استراتژیک پیدا نمی‌کنند؛ زیرا سرعت بازی اجازه‌ی برنامه‌ریزی و استفاده‌ی هوشمندانه از این قابلیت را نمی‌دهد. همچنین، قابلیت‌های ترکیبی (Team-Up) که می‌توانستند عمق بیشتری به گیم‌پلی اضافه کنند، اغلب در میان هرج و مرج نبردها نادیده گرفته می‌شوند یا به صورت تصادفی استفاده می‌شوند، بدون هیچ هماهنگی واقعی.

پاسخی برای هر سلیقه

Marvel Rivals در حال حاضر از چندین حالت بازی پشتیبانی می‌کند:

۱. اسکورت (Payload): یک تیم باید محموله‌ای را به مقصد برساند، در حالی که تیم دیگر سعی می‌کند مانع شود.

۲. تسلط (Domination): تیم‌ها برای کنترل نقاط مشخصی روی نقشه رقابت می‌کنند.

۳. همگرایی (Convergence): ترکیبی از تسلط و اسکورت که بازیکنان باید ابتدا نقاط را کنترل و سپس محموله را هدایت کنند.

۵. رقابتی (Competitive): برای بازیکنان حرفه‌ای که به دنبال رقابت جدی هستند. برخلاف Overwatch، Marvel Rivals از سیستم صف نقش (role queue) استفاده نمی‌کند و بازیکنان آزادی بیشتری در انتخاب ترکیب تیم دارند.

۶. آرکید (Arcade): شامل چالش‌های متنوع و حالت‌های مختلف مانند همه مگنتو یا التیمیت نامحدود که برای تفریح و تمرین طراحی شده‌اند.

با وجود این تنوع، هنوز جای برخی حالت‌ها خالی است. حالت‌های داستانی PvE که به‌طور عمیق‌تر به دنیای مارول بپردازند می‌تواند تجربه بازی را غنی‌تر کند و جای خالی‌ای که حالت PvE  کنسل شده اورواچ به جا گذاشت را پر کند.

هنر در خدمت گیم‌پلی

طراحی هنری Marvel Rivals از سبک کارتونی استفاده می‌کند که هم با دنیای کمیک‌های مارول همخوانی دارد و هم اجازه می‌دهد بازی روی طیف وسیعی از سیستم‌ها به خوبی اجرا شود. جزئیات محیط‌های بازی، از مناطق شهری نیویورک گرفته تا آزگارد و قلمروهای فضایی، با دقت زیادی طراحی شده‌اند.

هر شخصیت دارای انیمیشن‌های منحصر به فرد است که شخصیت و قدرت‌های او را نشان می‌دهد. برای مثال، حرکات آکروباتیک اسپایدرمن کاملاً متفاوت از قدم‌های سنگین ونوم است.

صداگذاری بازی نیز یکی از نقاط قوت آن محسوب می‌شود. هنرپیشگان با استعداد، شخصیت‌های محبوب مارول را به خوبی به تصویر کشیده‌اند. دیالوگ‌های متقابل بین شخصیت‌ها در طول بازی، لایه‌ای از عمق به روابط آن‌ها اضافه می‌کند.

موسیقی حماسی بازی نیز به خوبی با اکشن سریع آن همراه می‌شود. تم‌های اختصاصی برای هر نقشه و لحظات حساس بازی، به ایجاد حس هیجان کمک می‌کند.

ثبات در میانه نبرد

یکی از چالش‌های اصلی بازی‌های آنلاین، مدیریت مشکلات فنی در مقیاس بزرگ است. بهینه‌سازی بازی به گونه‌ای است که حتی سیستم‌های با سخت‌افزار متوسط می‌توانند آن را با نرخ فریم مناسب اجرا کنند. تنظیمات گرافیکی متنوع، از حالت عملکرد تا کیفیت بالا، به بازیکنان امکان می‌دهد تنظیمات مناسب برای سیستم خود را انتخاب کنند.

با این حال، یکی از مشکلاتی که در تجربه شخص خودم به چشم می‌آید، تأثیر منفی برخی به‌روزرسانی‌ها بر عملکرد بازی است. با هر آپدیت جدید، برخی بازیکنان با مشکلاتی مانند افت فریم، تأخیر در پاسخگویی سرورها و باگ‌های ناگهانی مواجه می‌شوند که تجربه کلی را تحت تأثیر قرار می‌دهد. هرچند NetEase معمولاً این مشکلات را در به‌روزرسانی‌های بعدی برطرف می‌کند، اما تکرار این روند می‌تواند برای بازیکنان ناامیدکننده باشد.

نبرد دائمی برای عدالت

تعادل قهرمانان همیشه یکی از چالش‌های اصلی بازی‌های این سبک است. در ماه‌های اول انتشار Marvel Rivals، برخی شخصیت‌ها مانند هاک‌آی و هلا، قدرت بیش از حد داشتند که باعث نارضایتی بازیکنان شده بود. به‌روزرسانی‌های مکرر تعادلی، تا حد زیادی این مشکل را حل کرده است.

با این حال، چالش اصلی در حال حاضر، تعادل بین ترکیب‌های تیمی است. برخی ترکیب‌ها، مانند استفاده از سه پشتیبان در برخی شرایط بسیار قدرتمند هستند. اما برخلاف Overwatch که به سمت اجبار ساختار تیمی رفت،NetEase  فعلاً تصمیم گرفته استrole queue  را اجباری نکند.

این تصمیم، آزادی بیشتری به بازیکنان می‌دهد و امکان کشف استراتژی‌های جدید را فراهم می‌کند. برای مثال، تیم‌هایی با ۴ DPS که در بازی‌های مشابه ضعیف در نظر گرفته می‌شوند، در برخی شرایط در Marvel Rivals  می‌توانند موفق باشند. البته، این آزادی گاهی به هرج و مرج در بازی‌های عمومی منجر می‌شود.

تعادل بین رایگان و پرداخت

Marvel Rivals از مدل Free-to-Play استفاده می‌کند، اما NetEase تلاش کرده تا سیستم پرداخت منصفانه‌ای ارائه دهد. تمامی قهرمانان رایگان و در اختیار شما هستند، Battle Pass بازی ، شامل طیف وسیعی از آیتم‌های تزئینی، پوسته‌های جدید، اسپری‌ها و نشان‌های پروفایل است. نسخه پرمیوم آن به قیمت حدود ۱۰ دلار ارائه می‌شود و راهی مقرون به صرفه برای دسترسی به محتوای اضافی است.

در Marvel Rivals، سیستم بتل پس به گونه‌ای طراحی شده که بازیکنان را در نظر می‌گیرد و نمایانگر رویکردی متفاوت از تاکتیک‌های فشار بالای FOMO (ترس از دست دادن) است که در بسیاری از بازی‌های   Free to Playرایج است. وقتی یک بتل پس در Marvel Rivals خریداری می‌کنید، این بتل پس به طور دائمی در حساب کاربری شما باقی می‌ماند و به شما اجازه می‌دهد تا آن را کاملاً با سرعت دلخواه خود تکمیل کنید. این رویکرد دوستانه برای بازیکنان به این معناست که هیچ عجله‌ای برای پیشرفت سریع در سطوح قبل از پایان فصل وجود ندارد – محتوای بتل پس خریداری شده شما هرگز منقضی نمی‌شود یا غیرقابل دسترس نمی‌شود. استودیوی NetEase Games این سیستم را پس از بازخورد جامعه بازیکنان درباره خستگی ناشی از بتل پس در سایر عناوین پیاده‌سازی کرد، که به بازیکنان امکان می‌دهد بین بتل پس‌های مختلف خود جابجا شوند و همزمان یا به ترتیب بر اساس ترجیح شخصی در آنها پیشرفت کنند.

این سیستم برنامه‌های مختلف بازی و سبک‌های زندگی را به رسمیت می‌شناسد و اطمینان می‌دهد بازیکنان معمولی که ممکن است فقط چند ساعت در هفته وقت داشته باشند، همچنان می‌توانند از محتوای کاملی که خریداری کرده‌اند لذت ببرند بدون اینکه فشار زمان را احساس کنند. حذف محدودیت‌های زمانی به طور خاص مورد استقبال جامعه بازیکنان قرار گرفته است، زیرا به بازیکنان اجازه می‌دهد تا بازی را با شرایط خودشان تجربه کنند به جای اینکه احساس اجبار به بازی کردن داشته باشند تا از دست دادن محتوایی که قبلاً برای آن هزینه کرده‌اند جلوگیری کنند.

یکی از ویژگی‌های مثبت سیستم اقتصادی بازی، شفافیت آن است. برخلاف برخی بازی‌های رایگان که از مکانیزم‌های مبهم «لوت باکس» استفاده می‌کنند، در Marvel Rivals بازیکنان دقیقاً می‌دانند چه چیزی خریداری می‌کنند. همچنین، سیستم جدید مأموریت‌های هفتگی امکان کسب سریع‌تر سکه را فراهم کرده است.

نکته مهم این است که آیتم‌های قابل خرید صرفاً جنبه تزئینی دارند و هیچ مزیت رقابتی ایجاد نمی‌کنند. این رویکرد به حفظ تعادل در بازی کمک می‌کند و از ایجاد سیستم «Pay-to-Win» جلوگیری می‌کند.

برنامه‌های بلندپروازانه

NetEase به طور رسمی نقشه راه محتوایی برای سال اول بازی منتشر کرده است. طبق این برنامه، قرار است هر یک ماه و نیم، یک قهرمان جدید به بازی اضافه شود. همچنین، هر سه ماه یک نقشه جدید و یک Battle Pass  جدید ارائه خواهد شد.

یکی از نگرانی‌های اصلی برای آینده بازی، حفظ تعادل است. با اضافه شدن شخصیت‌های جدید به ویژه به سرعتی که NetEase قول میدهد، پیچیدگی متعادل نگه داشتن بازی افزایش می‌یابد. موفقیت بلندمدت Marvel Rivals به توانایی NetEase در مدیریت این چالش بستگی دارد.