در سال ۲۰۱۸، شاهکاری در سبک استراتژی شهرسازی، پا به دنیای بازیهای ویدئویی گذاشت. عنوانی که موفق شد ضمن دریافت جوایز متعدد، در قلب بسیاری از طرفداران این سبک، جا خوش کند. بازی Frostpunk، یک عنوان استراتژی شهرسازی است که تمرکز بالایی روی المانهای بقا دارد. این عنوان، ضمن تلفیق دو این دو سبک، المانهای ریز و درشت نقشآفرینی بسیاری را در خود گنجانده است. نتیجه این ترکیب دلنشین، اثری بینظیر شده که در خاطر مخاطب جاودانه میشود. پس از گذشت بیش از ۶ سال از انتشار Frostpunk، نسخه دوم آن، برای پلتفرم PC منتشر شده است. همانقدر که نسخه اول این مجموعه گسترده بود، وسعت بازی Frostpunk 2، دو چندان است. اما آیا به واسطه چنین تغییرات بزرگی، این اثر نیز به موفقیت و محبوبیت نسخه اول خواهد رسید؟ در ادامه، با کریتیکلنز همراه باشید.
ولگردی در انجماد ابدی
این نقد و بررسی بر اساس نسخه مخصوص منتقدین و پس از حدود ۱۵ ساعت تجربه روی پلتفرم PC انجام شده است.
طلوع دوباره قیامت
داستان بازی Frostpunk 2، دنباله مستقیم نسخه اول آن است. پس از وقوع اثر یخبندان و کولاک سرما، بشریت برای زنده ماندن تقلا میکند. ابرهای طوفانی از رسیدن نور خورشید به سطح زمین جلوگیری کرده و سرمایی که به مغز استخوان نفوذ میکند، تمام منابع غذایی را از بین برده است. معدود انسانهایی که از سرما جان سالم به در بردهاند، برای زنده ماندن ژنراتورهای بسیار بزرگی را توسعه دادهاند و در قبایل کوچک و بزرگی، در سر تا سر سیاره یخ زده زندگی میکنند. در طی زمان کوتاهی، بسیاری از این قبایل، در سازگار شدن با شرایط ناموفق واقع شده و به انتهای راه خود رسیدند. برخی از سرمای بیش از حد، کمبود غذا و برخی قبایل دیگر، به لطف حکومتهای فاسد، نابود شدند. لندن نو (New London)، که بازیکن کنترل آن را بر عهده داشت، در طی سالها از یک قبیله کوچک به شهر بزرگ و فانوس امید بشریت تبدیل شده بود. لندن نو در طی وقایع نسخه اول بازی، چالشهای متعددی را پشت سر گذاشته بود. از کولاک و سرمای کشنده گرفته تا جنگهای داخلی. در نهایت لندن نو پس از سالها تلاطم، در آرامش به سر میبرد. اما بزرگترین چالش بشریت برای بقا، هنوز از راه نرسیده بود.
عنوان Frostpunk 2، ادامه سرگذشت لندن نو را روایت میکند. حاکم پیشین، ملقب به کاپیتان، اکنون درگذشته است و بازیکن به طور موقت، وظیفه هدایت شهر را به عهده دارد. لندن نو اکنون با بزرگترین چالش تاریخ خود، یعنی کمبود ذخایر سوخت فسیلی، دست و پنجه نرم میکند. در طول داستان بازیکن وظیفه دارد تا به بیرون مرزهای لندن نو، به سرزمین یخ زده و متروک، در جستجوی جایگزینی تمام نشدنی برای سوخت فسیلی و همچنین گسترش قلمروی خود، قدم بگذارد.
همانند نسخه اول، در این عنوان نیز، داستان بازی در طی چندین سناریو مختلف روایت میشود. در هر سناریو، چالش جدیدی مقابل بازیکن قرار میگیرد؛ گاهی طوفان سختی در راه است و گاهی، کمبود منابع، آینده لندن نو را تهدید میکند. در طی این سناریوها، المانهای جدید بازی، همچون سازهها، منابع، و قابلیتهای جدید، در قالب یک خط داستانی، در دسترس قرار میگیرند. داستان جذاب Frostpunk 2، ضمن به تصویر کشیدن وجه تاریک و بیرحمانه آخرالزمان و عواقب انتخابات بازیکن روی زندگی شهروندان، به خوبی مخاطب را در حس و حال بقا در جهانی پسا آخرالزمانی، محصور میکند.
این عنوان، درست همانند نسخه اول، تمرکز ویژهای روی داستان داشته است. از این جهت، سه پایان متفاوت برای Frostpunk 2 تدارک دیده شده که رسیدن به هر کدام، نیازمند تصمیمات خاصی در طول داستان است. همچنین، شیوه به پایان رساندن مراحل نیز کاملا به دست بازیکن است. آینده لندن نو و انتخاب روشهای توسعه و پیشرفت، همگی در دستان مخاطب هستند. از این جهت، آزادی عمل بازیکن در پیشبرد داستان و همچنین تکرار پذیری آن بسیار بالا است. استفاده از راههای مختلف و آزمون و خطا برای رسیدن به اهداف، بسیار لذتبخش است.
سرمای بیرحم، مردم بیرحمتر
گیمپلی Frostpunk 2، بسیار متفاوت از نسخه اول است. نسخه اول این مجموعه، تمرکز ویژهای روی حفظ جمعیت داشت. بازیکن فقط با چند شهروند بازی را شروع میکرد و این تعداد نهایتا به عددی سه رقمی میرسید. مرگ تکتک این افراد حیاتی بود و کم شدن حتی یک نیروی کار میتوانست موجب تغییر در تولید منابع شود. به همین خاطر، سختی بازی بسیار بیشتر بود و حس بقا، نقش بسیار پررنگ تری را ایفا میکرد. اما مقیاس Frostpunk 2، بسیار بزرگتر است. بازیکن با بیش از ۵۰۰۰ شهروند سناریو را آغاز میکند و در طول زمان، این مقدار به بیش از ۱۰۰۰۰۰ نفر میرسد. به همین خاطر، مقیاس سازهها، نقشه بازی و حتی میزان تولید منابع نیز، مقداری بسیار بزرگتر است. از طرفی، گرچه حفظ جمعیت و نرخ رشد آن، درست مانند نسخه اول مهم است، اما میزان تلفات نقش چنان مهمی را ایفا نمیکند.
عنوان Frostpunk 2 نیز درست همانند نسخه اول، بسیار سخت است. این عنوان دارای ۵ درجه سختی است که هر پارامتر آن به طور جداگانه قابل شخصی سازی است. اما حتی پایینترین درجه سختی نیز، بازیکن را به چالش میکشد. گرچه پس از آشنایی با المانهای مختلف بازی و تسلط کافی، تجربه بازی حتی روی درجه سختیهای بالاتر، بسیار لذت بخش میشود. علل سختی Frostpunk 2، به وجود پارامترهای متعدد و پیچیدگی زیاد آنها باز میگردد. بزرگترین چالش بازیکن، مهیا ساختن سوخت کافی برای گرم کردن شهروندان است. همچنین مانند نسخه اول، پارامترهای دیگری مانند غذا، کالاهای روزمره، مصالح و محل زندگی مناسب، برای ایجاد شرایط قابل سکونت، ضروری هستند. مهیا سازی این موارد، اصلیترین چالش بازیکن برای راضی نگه داشتن شهروندان خواهد بود. تهیه موارد مذکور، چنان کار سختی نیست، اما برخلاف نسخه اول، اکنون ذخایر موجود در نقشه بازی، نامحدود نیستند. بازیکن بایستی با برنامه ریزی و استراتژی مناسب، پیش از به پایان رسیدن این ذخایر و مواجه شدن با قحطی، به جست و جوی جایگزین برود. اما سختی بازی به اینجا ختم نمیشود. در کنار نیازهای اصلی شهروندان، بازیکن باید با رسیدگی نیازها و رفع کردن مشکلات آنها، شهروندان را راضی نگه دارد. در غیر این صورت، تنش در سطح شهر بالا میرود و میتواند حتی موجب فروپاشی شهر شود. شهروندان در Frostpunk 2 به ۴ گروه تقسیم میشوند که هر کدام به عقاید خود پایبند هستند و راه و روش خود را برای توسعه لندن نو دارند. برای جلب رضایت هر جبهه، بازیکن میتواند به آنها وعدههای مختلفی بدهد، به طور مثال میتواند قوانینی را به نفع آنها تصویب کند، یا راه و رسم آنها را برای آینده لندن نو انتخاب کند. از طرفی در صورت موافقت با یک جبهه، رضایت گروه مقابل، کاهش پیدا میکند. که باری دیگر بازیکن باید با برنامه ریزی و استراتژی، بسته به نیازهای خود، با گروههای مناسب تعامل داشته باشد. پارامترهای دیگری نیز وجود دارند که میتوانند در وضعیت لندن نو تاثیر گذار باشند. میزان جرم، شیوع بیماری، مهیا ساختن گرمای مناسب، دیگر عواملی هستند که عدم رسیدگی به آنها، تنش در شهر را افزایش داده و حتی میتواند موجب باخت بازیکن شود.
وجود عوامل بسیار زیاد و نیاز به رسیدگی همزمان به تمام آنها، سختی بازی را به مقدار قابل توجهی افزایش داده است. عاملی که Frostpunk را از دیگر عناوین مشابه متمایز میکند، متعادل بودن این پارامترها است. بدین صورت که بازیکن بایستی به میزان برابری به هر عامل توجه کند تا بتواند لندن نو را در مسیر پیشرفت قرار دهد. برخلاف بسیاری از آثار دیگر که در آنها بسیاری از این عوامل، نقش دکوراتیو دارند، در Frostpunk 2، تکتک آنها مهم و حیاتی هستند. البته شاید برای تازهواردان به دنیای Frostpunk، این پیچیدگی خوشایند نباشد و به تجربه آنها لطمه بزند. از طرفی عدم وجود بخش آموزشی مناسب، میتواند این وضعیت را حتی بدتر کند. اما در عین سخت بودن یادگیری و تسلط کامل بر مکانیکهای متعدد گیمپلی Frostpunk 2، پس از آشنایی کامل مخاطب با بازی، تجربه آن بسیار لذتبخش خواهد بود.
رابط کاربری (UI) این عنوان، تفاوتها و بهبودهای بسیاری با نسخه قبل داشته است. اکنون اطلاعات مهم سازهها در بالای آنها نمایش داده میشوند تا دیگر نیازی به وارد شدن به تنظیمات سازه نباشد. همچنین مقیاس رابط کاربری کوچکتر شده تا به لحاظ بصری مینیمالتر و زیباتر به نظر برسد. اما ضمن تغییرات مناسب، بسیاری از ویژگیهای منحصر بفرد رابط کاربری نسخه اول، در این نسخه حذف شده است. به طور مثال، گزینهای که به بازیکن اجازه میداد تا سازهها و نقشه را از نظر میزان گرما مشاهده کند، در این عنوان، حذف شده است. قابلیتی که در جایگذاری مناسب برخی سازهها، کمک بسزایی میکرد. در قسمت بالای صفحه، نواری تعبیه شده تا خطراتی که سلامت شهروندان را تهدید میکنند، مانند بیماری، سرما و میزان جرم، به راحتی قابل مشاهده باشند. در کل، رابط کاربری Frostpunk 2، گرچه بسیار پیچیده است، اما اطلاعات مفیدی از وضعیت کنونی شهر را، با زیبایی و تمام نمایش میدهد تا دیگر نیازی به رفتن به صفحه دیگری نباشد.
یکی از مهمترین عوامل تنوع و تکرارپذیری بالای آثار استراتژی، به خصوص در آثار استراتژی شهرسازی، تنوع و تعداد سازههای آن است. تعداد ساختمانهای Frostpunk 2، حتی از نسخه اول نیز بیشتر است. علاوه بر تنوع بالا، سازههایی مانند معادن ذغال سنگ، دارای چند نوع مختلف هستند. به طور مثال، معدن ذغال سنگ مکانیزه، که بدون نیروی انسانی کار میکند و معدن ذغال سنگ پیشرفته، دو گونه از انواع این سازه هستند. علاوه بر تفاوت در خروجی انواع سازهها، برخی از آنها مطابق یا مخالف عقاید برخی از گروههای ساکن لند نو است. به طور مثال گروهی تحت عنوان Pilgrims، که مخالف استفاده انسانها از نیروی ماشینها هستند، با استفاده از رباتها به عنوان نیروی کار، مخالفت میکنند. بدین ترتیب، استفاده از این ساختمانها باعث کاهش میزان اعتماد این گروهها به بازیکن میشود. در نتیجه، اگر مخاطب قصد بالا بردن اعتماد گروه خاصی را داشته باشد، باید در استفاده از این موارد، زیادهروی نکند. این سیستم جدید، ضمن بالا بردن تنوع، در ایجاد گیمپلی متعادلتر و همچنین پیادهسازی بهتر سیستم اعتماد و جبههها، کمک بسزایی داشته است.
اگر داستان نسبتا کوتاه Frostpunk 2 را به اتمام رسانیدهاید اما همچنان از آن خسته نشده و به دنبال تجربهای یکسان هستید، میتوانید به سراغ حالت Endless Mode بروید. در این حالت، ۷ نقشه مختلف، شامل دو نقشه موجود در بخش داستانی قابل انتخاب هستند. درجه سختی و میزان منابع همگی کاملا قابل شخصیسازی بوده و حتی امکان فعالسازی منابع بینهایت، جهت ساخت شهری رویایی امکانپذیر است. در این بخش، منابع بسیاری مانند نیروی بخار برای استفاده در کارخانهجات، وجود دارد که در بخش داستانی قابل دسترس نبودند. در این حالت نیز، بازیکن میتواند از میان بالغ بر ۱۰ گروه مختلف، چندین گروه را انتخاب کند تا ساکن شهر شوند. این قابلیت ضمن اینکه تنوع و تکرار پذیری این حالت را بالا برده است، باعث شده تا سناریوهای کاملا تصادفی ایجاد شوند تا همواره چالشی جدید برای بازیکن وجود داشته باشد. بسته به انتخاب گروهها، جبهههای مخالف و موافق با عقاید مختلفی ایجاد میشود و تفاوت عقاید آنها، موجب وقوع اتفاقات جالبی میگردد. همچنین، مانند بخش داستانی، برای عدم یکنواخت شدن بازی و ایجاد تنوع هرچه بیشتر، صحبتهایی کاملا تصادفی از شهروندان شنیده میشود که توجه به آنها خالی از لطف نیست. گاهی صحبتهای کودکی را مشاهده میکنید که به دلیل ریزش معدن به واسطه انتخابات شما، والدین خود را از دست داده است. گاهی نیز صحبتهای جبهههای مختلف شنیده میشود که حاکی از رضایت یا نارضایتی آنها از وضعیت شهر است. صحبتهای شهروندان لندن نو، بازتابی از دنیای بیرحمانه و تاریک Frostpunk 2 و عواقب برخی انتخابهای بازیکن است.
بزرگترین بخش جدید در نسخه دوم، که سیستم اعتماد را نیز متحول ساخته است، قسمت جدید شورا (Council) است. در این بخش، بازیکن میتواند با توجه به وضعیت کنونی، قوانین جدیدی را تصویب کند. باری دیگر، تصویب این قوانین میتواند به جلب رضایت یا نارضایتی برخی گروهها منجر شود. همچنین، برای تصویب قوانین، رسیدن به میزان آرای معینی نیاز است. در صورتی که سطح روابط بازیکن با جبههای خوب باشد، آن گروه به قوانین رای مثبت خواهد داد.
در کل، گیمپلی Frostpunk 2، از نسخه پیشین بسیار متفاوت بوده و تجربهای کاملا جدید را ارائه میدهد. نسخه اول، تمرکز زیادی روی بقا برای زنده ماندن داشت؛ در صورتی که نسخه دوم، تمرکز بیشتری روی متحد شدن، برای پیشرفت و رسیدن به آیندهای بهتر دارد. ضمن اینکه عنوان Frostpunk 2، همچنان تمام نکات مثبت نسخه قبل را حفظ کرده است، تغییرات بزرگ و مهمی مانند افزودن گروههای متنوع با عقاید مختلف را در پی داشته، که در جهت تغییر سبک بازی و ایجاد تجربهای جدید قدم مثبتی برداشته است.
کریسمس استیمپانکی
علاوه بر تغییرات اساسی در بخش گیمپلی، Frostpunk 2 در بخش سبک هنری نیز، تغییراتی داشته است. این نسخه نیز همچنان استایل هنری استیمپانک را حفظ کرده است. استایل هنری استیمپانک، به سبک هنری گفته میشود که با الهام از دوره ویکتوریا و تلفیق آن با عصر انقلاب صنعتی، جهانی متشکل از تکنولوژی مدرن، با ظاهری قدیمی را ایجاد کرده است. گرچه نسخه دوم نیز، همچنان این سبک هنری را حفظ کرده است، اما تفاوتهای اساسی آن با نسخه اول ، باعث فاصله گرفتن Frostpunk 2 از این سبک شده است. اکنون معماری سازهها، مدرنتر شده و لندن نو، بیشتر به شهر پرجمعیت دیستوپیایی و سایبرپانکی شبیه شده است. از طرفی، پالت رنگی بازی، به مراتب روشنتر شده و اکنون کمتر حس جهان استیمپانکی نسخه اول را القا میکند. گرچه تفاوتهای مذکور بد نیستند، از قضا، یک تجربه بصری جدید و متفاوت از نسخه قبل را رقم میزنند.
جزئیات بصری Frostpunk 2 خیره کننده است. کافی است روی یکی از مناطق شهر خود بزرگنمایی کنید تا جزئیات خارقالعاده و خیرهکننده آن را مشاهده کنید. بافتها بسیار با کیفیت هستند، سایهها و نورپردازی نیز، بسیار چشمنواز است.
به لحاظ فنی، وضعیت Frostpunk 2، تعریفی ندارد. گرچه بازی از تکنولوژی DLSS و FSR به طور کامل پشتیبانی میکند، اما همچنان اجرای بازی روی تنظیمات گرافیکی بالا بسیار سخت بوده و برای رسیدن به نرخ فریم ۶۰ فریم بر ثانیه، نیازمند کارت گرافیک بسیار قدرتمندی خواهید بود. همچنین افتفریمهای شدید، گاهی اوقات میتوانند به تجربه بازیکن لطمه بزنند.
موسیقی حماسی و بینظیر Frostpunk 2، بازتاب دنیای سرد، تاریک و بیرحم این عنوان است. سرما و تاریکی که اتحاد و همبستگی، بر آن غلبه میکند.