مدت‌ها است که پلی‌استیشن قصد ایجاد یک مجموعه سکوبازی (Platformer) ، برای رقابت با عناوین مشابه کنسول نینتندو را دارد. سری سوپر ماریو، سال‌ها است که نماد و طلسم شانس کنسول‌های نینتندو شمرده می‌شود و به جرئت می‌توان گفت که رقیب شایسته‌ای نیز ندارد. سونی در طول چندین نسل از کنسول‌های بازی، با ارائه عناوین بسیاری، از سری Crash Bandicoot گرفته تا Knack، قصد داشته تا مجموعه پلتفرمر نمادین خود را ایجاد کند. حدود 10 سال پیش و در اوایل نسل هشتم بود که سونی، شخصیت دوست داشتی Astro Bot را معرفی و در غالب عنوان The Playroom راهی کنسول PS4 کرد. سال‌ها بعد عنوان Astro Bot Rescue Mission برای دستگاه‌ PlayStation VR  عرضه شد که در اصل، اولین قدم سونی برای تبدیل Astro Bot به یک عنوان گسترده‌تر در سبک پلتفرمر یا سکوبازی به شمار می‌رود. سال‌ها گذشت و در ابتدای نسل نهم، Astro’s Playroom  برای PS5 عرضه شد که به صورت پیش‌فرض روی تمامی دستگاه‌ها نصب بود. این عنوان به واسطه شخصیت‌های جذاب و دوست داشتنی و استفاده از قابلیت‌های بی‌نظیر کنترلر Dualsense، مورد توجه بسیاری از مخاطبین واقع شد. اکنون، Team Asobi، بازی Astro Bot را منتشر کرده که اثری مشابه Astro’s Playroom، با المان‌های مشابه اما بسیار کامل‌تر و گستر‌ده‌تر است. عنوانی که در همان ابتدا مورد توجه همگان واقع شد. در ادامه با کریتیک‌لنز همراه باشید تا Astro Bot را زیر ذره‌بین نقد و بررسی ببریم.

گمشده در سکو‌های کیهانی

این نقد و بررسی بر اساس نسخه مخصوص منتقدین و پس از حدود ۱۵ ساعت تجربه و در پلتفرم PS5 نوشته شده است.

مولتی‌ورس پلی‌استیشن

استرو بات (Astro Bot) عنوانی در سبک سکوبازی سه بعدی (3D Platformer) است که توسط استودیو Team Asobi توسعه یافته و توسط Sony Interactive Entertainment  منتشر شده است. هنگامی که سونی در سال ۲۰۲۱ یکی از قدیمی‌ترین استودیو‌های خود یعنی Japan Studio را تعطیل کرد، استودیو Team Asobi  و چندین استودیو دیگر را افتتاح کرد. استودیو Team Asobi تاکنون دو نسخه از استرو بات را توسعه داده است، Astro’s Playroom  و Astro Bot، که هر دو انحصاری کنسول PS5 هستند. استرو بات، نسخه گسترده‌تر و کامل‌تر Astro’s Playroom  است؛ بازیکنان در این نسخه همانند نسخه قبلی، کنترل شخصیت دوست داشتی Astro Bot را به دست می‌گیرند.

داستان بازی، از جایی آغاز می‌شود که استرو بات به همراه دوستان ربات خود، در یک سفینه که ازقضا یک پلی‌استیشن ۵ است، در حال سفر در کیهان هستند که ناگهان، موجود بیگانه‌ای، پردازنده (CPU) سفینه آن‌ها را، به سرقت می‌برد. سفینه استرو بات به سیاره‌ای سقوط می‌کند و تمام ربات‌ها نیز، در سر تا سر کهکشان، پراکنده می‌شوند. استرو بات این بار وظیفه دارد که تمام ربات‌های گمشده را یافته و سفینه نابود شده را، تعمیر کند.

درست مانند نسخه پیشین، در این عنوان نیز ارجاع‌های بسیاری به عناوین دیگر پلی‌استیشن وجود دارد. در این اثر بالغ بر ۳۰۰ ربات برای یافتن حضور دارند که حدود ۱۵۰ ربات، در واقع شخصیت‌های دیگر بازی‌ها و فرانچایز‌های پلی‌استیشن هستند. از شخصیت‌های آثار پیشین Japan Studio مانند Shadow of the Colossus  و Gravity Rush گرفته تا آثار فرست پارتی بزرگ مانند God of War  و Uncharted، همگی در استرو بات حضور دارند. در طول داستان بازیکن تعدادی از این شخصیت‌ها را ملاقات می‌کند و یافتن برخی دیگر، کاملا اختیاری است.

اتمام داستان اصلی Astro Bot حدودا ۱۰ ساعت به طول می‌انجامد و اگر به دنبال یافتن تمام ربات‌ها و انجام مراحل فرعی باشید، باید حدود ۱۵ ساعت از وقت خود را کنار بگذارید. زمانی که برای چنین عنوانی کاملا معقول است و نشان می‌دهد علی‌رغم وجود تعداد بسیار زیاد آیتم برای پیدا کردن، یافتن آن‌ها چندان سخت نبوده و به امری طاقت فرسا تبدیل نخواهد گشت. در طول این ماجراجویی نسبتا کوتاه، بازیکن به کهکشان‌های مختلف سفر می‌کند، با باس‌های متنوعی مبارزه می‌کند و شخصیت‌ها و ربات‌های بامزه را ملاقات می‌کند.

شاید داستان در عناوین پلتفرمر چندان نقش مهمی ایفا نکند، اما داستان و شخصیت‌های نام آشنا و جذاب استرو بات، تجربه‌ای مفرح و دلچسب و در عین حال، با حال و هوای نوستالژی را، برای مخاطب به ارمغان می‌آورند. تک تک لحظات این عنوان، لذت‌بخش هستند و پایان حماسی آن، یک پایان شایسته برای اثری شایسته به شمار می‌رود. این ماجراجویی ده ساعته، مانند سفری در زمان، برای بازدید از میراث دیرینه دنیای بازی‌های ویدئویی است.

عملیات یافتن ربات‌های گمشده

بزرگترین برگ برنده Astro Bot در بخش گیم‌پلی، تنوع و خلاقیت مثال زدنی مراحل آن است. در این عنوان ۶ کهکشان مختلف وجود دارد که هر یک حدود ۱۰ مرحله مختلف را در خود گنجانده‌اند. هر مرحله المان‌های گیم‌پلی و حال و هوایی کاملا متفاوت از دیگر مراحل دارد. در میان حدود ۸۰ مرحله مختلف این اثر، تعدادی مراحل جذاب وجود دارند که برگرفته از عناوین بزرگ و کوچک پلی‌استیشن هستند. در این مراحل بازیکن به پروتاگونیست عنوان مذکور تبدیل می‌شود و قابلیت یا سلاح محبوب آن شخصیت را نیز به دست می‌آورد. همچنین، حال و هوای مرحله، دشمنان و حتی پلتفرمینگ و پازل‌ها نیز، کاملا برگرفته و مشابه گیم‌پلی آن عنوان هستند. جذابیت چنین مراحلی به قدری بالاست که بازیکن بار‌ها، بدون خستگی می‌تواند به تجربه مجدد آن‌ها بپردازد. گشت و گذار در دنیای مینیاتوری عناوین محبوب پلی‌استیشن و ملاقات با شخصیت‌های محبوب این عناوین، بسیار دلچسب است.

به لحاظ تنوع، دیگر مراحل Astro Bot نیز دست کمی از این مراحل مخصوص ندارند. در هر مرحله، بازیکن به وسیله مخصوصی برای جابجایی در میان سکو‌ها دسترسی پیدا می‌کند. برخی از این آیتم‌ها، در نسخه پیشین نیز حضور داشتند. مانند قورباغه‌ای که بازیکن به کمک آن می‌توانست به دشمنان مشت بزند یا درب‌های مخصوصی را باز کند. اما در این نسخه، در هر مرحله، آیتم متنوعی خواهید یافت که به ندرت در مراحل دیگر وجود دارند. به لطف این ابزار‌ها و گیم‌پلی خلاقانه و پلتفرمینگ روان و بی‌نقص، مراحل بازی به تنوع بی‌نظیری رسیده‌اند. در عین حال، هر مرحله با داشتن دشمنان جدید و رنگ‌بندی فوق‌العاده جذاب و به خصوص خود، مخاطب را شیفته خود می‌کند.

از لول دیزاین (طراحی مرحله) کم‌نظیر عنوان Astro Bot، هرچه بگوییم کم است. در عین اینکه مراحل این عنوان و اتفاقات آن‌ها کاملا غیر قابل پیش‌بینی است، راه‌یابی و حل کردن پازل‌ها کاملا سر راست بوده و بازیکن به هیچ وجه دچار سردرگمی نمی‌شود. بازی در تمام لحظات سعی می‌کند تا مخاطب را با عوامل محیطی به بهترین نحو ممکن به سوی ماموریت خود راهنمایی کند، که در این زمینه نیز کاملا موفق واقع می‌شود. معما‌ها نیز نه آنچنان سخت هستند و نه خیلی راحت؛ و بازیکنان با مقداری تفکر و مشاهده به سادگی می‌تواند از پس تمام معما‌های بازی بر‌ بیایند و لذت حل‌ کردن آن‌ها را بچشد. همچنین اتفاقات غیرمنتظره مراحل بر جذابیت بالای آن‌ها افزوده است. بازیکن در طول بسیاری از مراحل با وقایع مختلفی روبرو می‌شود که گاهی موجب تغییر کلی در محیط یا تغییر در پلتفرمینگ بازی می‌شود.

قرارگیری آیتم‌های یافتنی و ربات‌های گمشده نیز بسیار خلاقانه است. امری که باری دیگر به لطف لول دیزاین عالی بازی ممکن شده است. برخلاف بسیاری از عناوین که شیوه قرارگیری و معما‌های مربوط به آیتم‌های جمع کردنی یا (Collectible)‌ در طول مراحل تکراری است، در استرو بات شاهد تنوع معما‌ها و خلاقیت در نحوه قرار گیری این آیتم‌ها در محیط بازی هستیم. بازیکن برای نجات ربات‌های کوچک باید معماهایی ساده _و گاهی پیچیده_ را حل کند تا نهایتا این موجودات دوست داشتنی را نجات دهد. گاهی این ربات‌ها بالای یک درخت پنهان شده‌اند و گاهی، در یک بُعد دیگر، منتظر یک شوالیه ناجی هستند. از طرفی، همان‌طور که اشاره شد بسیاری از این ربات‌ها شخصیت‌های محبوب دیگر عناوین پلی‌استیشن هستند. بنابراین بازیکن همواره کنجکاو به پیدا کردن ربات‌های ویژه از عناوین مورد علاقه خود خواهد بود. چنانچه بالغ بر ۳۰۰ ربات در مراحل Astro Bot  پراکنده‌ شده‌اند، اما یافتن این موجودات بامزه، به هیچ وجه طاقت فرسا نبوده و بسیار لذت‌بخش خواهد بود. یافتن این ربات‌های بامزه، برای باز کردن مراحل جدید نیاز است. به طور مثال برای باز کردن کهکشان بعدی، به ۱۰۰ ربات نیاز خواهید داشت. بنابراین یافتن حداقل ۱۰۰ ربات برای دسترسی به مراحل جدید الزامی است. اما گشت و گذار در دنیای زنده و خوش رنگ و لعاب Astro Bot برای یافتن آن‌ها به قدری لذت‌بخش است که جمع‌آوری این مقدار، بسیار خوشایند خواهد بود.

دشمنان این عنوان، باری دیگر کاملا متنوع هستند. در کنار تنوع بالای آن‌ها، بازیکن برای شکست هر یک، نیاز به استفاده از تاکتیکی خاص خواهد داشت؛ حتی برای شکست برخی از این دشمنان، به آیتمی که در طول آن مرحله پیدا می‌شود نیاز خواهد بود. محل قرار‌گیری دشمنان، تعداد و تنوع‌ متناسب آن‌ها، ترکیبی کاملا موزون با پلتفرمینگ را ایجاد کرده است. بدین صورت که مخاطب نه از بیش از اندازه بودن دشمنان و نه از جهش بی‌انتها در میان سکو‌های متعدد آزرده خواهد شد.

هنگامی که Astro’s Playroom همزمان با کنسول PS5 منتشر شد، بازیکنان شیفته قابلیت‌های کنترلر دوال‌سنس و نحوه استفاده این عنوان از قابلیت‌های مذکور شده بودند. استفاده به‌جا از تکنولوژی آداپتیو تریگر (Adaptive Trigger) هنگام استفاده از آیتم‌ها و بهره‌گیری از هپتیک‌فیدبک (Haptic Feedback) برای القای حس راه رفتن روی سطوح مختلف، مخاطبین را به وجد آورده بودند. اما Astro’s Playroom هیچ‌گاه نتوانسته بود از این قابلیت‌ها در جهت بهبود گیم‌پلی بهره بگیرد و استفاده از آن‌ها، صرفا در بخش‌های کوتاهی از مراحل، که صرفا جنبه تبلیغاتی و به رخ کشیدن این قابلیت‌ها را داشتند، ممکن بود. اما عنوان Astro Bot ، از این قابلیت‌ها به بهترین نحو ممکن استفاده می‌کند تا ضمن شکوفا ساختن پتانسیل واقعی دسته دوالسنس، تجربه بازیکن را بهبود داده و گیم‌پلی این عنوان را جذاب‌‌تر و متنوع‌تر سازد. تمام آیتم‌هایی که در طول مراحل قابل استفاده هستند از قابلیت هپتیک‌فیدبک و آداپتیو تریگر به خوبی استفاده می‌کنند. به لطف تلفیق هپتیک‌فیدبک با صدای خارج شده از اسپیکر دوالسنس، راه رفتن روی سطوح مختلف حسی کاملا متفاوت را القا می‌کند. به طور مثال، راه رفتن روی سطوح فلزی، حسی متفاوت از راه رفتن روی سطح سنگی دارد. این عنوان حتی از سنسور حرکتی (Motion Sensor) کنترلر دوالسنس نیز بهره گرفته تا پرواز با سفینه و هدف‌گیری با آیتم‌ها بسیار لذت‌بخش‌تر شود.

در میان بیش از ۸۰ مرحله متنوع، بازیکن با باس‌های متعددی روبرو خواهد شد. مبارزه با این باس‌ها، می‌تواند به یک تجربه نفس گیر و سینماتیک، مملو از هیجان بدل گردد. جهش میان سکو‌ها حین جاخالی دادن به حملات باس‌ها، لحظاتی جذاب را برای مخاطب رقم می‌زند. باس فایت‌ها در این اثر به شدت متنوع و جذاب هستند و نقطه عطف سختی و هیجان گیم‌پلی استرو بات به شمار می‌روند.

یکی از مواردی که بلافاصله توجه بازیکن را به خود جلب می‌کند، فیزیک بی‌نظیر اجسام و مایعات در این عنوان است. در بسیاری از مراحل، با اجسام کوچک بسیار زیادی، مانند صد‌ها الماس یا میوه بلوط پراکنده شده روی زمین، مواجه خواهید شد. هنگامی که از میان آن‌ها عبور کنید یا به آن‌ها ضربه بزنید، این اجسام با فیزیک بسیار واقع گرایانه به اطراف پرتاب می‌شوند. شاید این عامل چندان مهم به نظر نرسد، اما دویدن از میان صد‌ها میوه و ضربه زدن و پرتاب کردن آن‌ها به اطراف بسیار لذت بخش است. علاوه بر جنبه سرگرمی فیزیک اجسام، استرو بات از این برگ برنده در معما‌ها و پازل‌های خود بهره می‌گیرد تا راه‌حل معما‌ها یا آیتم‌ها را در مکان‌هایی غیر منتظره پنهان کند؛ یا به کمک فیزیک بی‌نظیر مایعات، جایجایی طاقت‌فرسا در آب را به تجربه‌ای لذت‌بخش تبدیل نماید.

همانند Astro’s Playroom، در Astro Bot نیز یک منطقه یا Hub وجود دارد که در واقع پایگاه استرو بات و دیگر ربات‌های کوچک است. در این منطقه، بازیکن به امکانات متنوعی از جمله شخصی سازی ظاهر استرو بات و سفینه دسترسی دارد. همچنین یک دستگاه شانس در این محیط واقع شده که بازیکن می‌تواند با خرج کردن سکه‌هایی که در طول مراحل آن‌ها را جمع‌آوری کرده، لباس‌های جدید برای خود و آیتم‌های تزئینی برگرفته شده از فرانچایز‌های مختلف، برای ربات‌های ویژه به دست آورد. همچنین در این منطقه بازیکن می‌تواند تمام ربات‌هایی که در طول مراحل نجات داده را، مشاهده نموده و حتی با آن‌ها تعامل کند.

در کل، گیم‌پلی استرو بات، به لطف پلتفرمینگ بی‌نقص و روان، لول دیزاین کم‌نظیر و مراحل خلاقانه و متنوع، بازیکن را تا آخرین لحظه سرگرم و شاد می‌کند. تک تک لحظات سپری شده در این عنوان، لبخند بر لب بازیکن می‌آورد و یک تجربه و ماجراجویی خاطره‌انگیز را، برای مخاطب به ارمغان می‌آورد.

بوم نقاشی رباتیک

به لحاظ بصری، عنوان Astro Bot به قدری زیبا و چشم نواز است که احتمالا تا پایان بازی، صد‌ها اسکرین‌شات از لحظات مختلف بازی در اختیار داشته باشید. هر ۸۰ مرحله موجود در این اثر، رنگ‌بندی و اتمسفر خاص خود را دارد. یک مرحله بازیکن را به دنیای رترو و ۸بیت می‌برد، دیگری مخاطب را غرق در اتمسفر تاریک و در عین حال بامزه قلعه‌ای تسخیر شده می‌کند و مرحله‌ای دیگر، بازیکن را به اعماق اقیانوس می‌فرستد. هر مرحله جذابیت بصری خاص خود را دارا است که به لطف ترکیب استایل هنری چشم نواز بازی با گرافیک بصری خیره کننده آن، ممکن شده است. این عنوان از تکنولوژی رهگیری پرتو (Ray Tracing) نیز استفاده می‌کند تا بازتاب نور روی سطوح آب یا روی صورت ربات‌های بامزه، به واقع‌گرایانه‌ترین حالت خود برسد. به لحاظ فنی، Astro Bot با وضوح تصویر 4K و نرخ فریم ۶۰ فریم بر ثانیه اجرا می‌شود. به لطف بهینه سازی فوق‌العاده، علی‌رغم فیزیک پرجزئیات و گرافیک خیره کننده این عنوان، کوچک‌ترین افت فریمی مشاهده نمی‌شود و لذت تجربه  4Kبا ۶۰ فریم بر ثانیه، حتی لحظه‌ای از بین نمی‌رود.

ترکیب دلچسب

طراحی صدای Astro Bot، فوق‌العاده است. به لطف بلندگوی دسته دوالسنس، تمام افکت‌های صوتی، شامل صدای راه رفتن روی سطوح مختلف، سر خوردن روی یخ، شنا کردن در آب و حتی ضربه خوردن از دشمنان، همگی از اسپیکر تعبیه شده روی دسته خارج می‌شوند و تنها موسیقی پس زمینه از بلندگوی نمایشگر پخش می‌شود. بدین خاطر، ضمن اینکه ترکیب این صدا‌ها با هپتیک‌فیدبک حسی فوق‌العاده را به ارمغان می‌آورد، باعث شده تا تفکیک صدا به خوبی انجام شود. بدین صورت، ضمن شنیده شدن موسیقی جذاب بازی، صدا‌هایی که از بلندگوی دسته پخش می‌شوند، همگی به خوبی قابل شنیدن هستند.

موسیقی استرو بات، به قدری گوش‌نواز است که احتمالا پس از اتمام بازی نیز به سراغ آن خواهید رفت. در این عنوان بیش از ۴۰ قطعه موسیقی گنجانده شده که در مراحل مختلف، بسته به نوع آن مرحله پخش می‌شوند که هرکدام به نوع خود جذاب هستند. در کنار موسیقی‌های جذاب مراحل و آهنگ پر انرژی باس‌فایت‌ها، در مراحل ویژه، که بازیکن به پروتاگویست آثار دیگر پلی‌استیشن تبدیل می‌شود؛ موسیقی بسیار جذابی، که ترکیب سبک الکترونیک استرو بات با موسیقی عنوان مذکور است، شنیده می‌شود. آهنگ‌هایی که بازیکن با شنیدن‌ آن‌ها، به یقین خوشحال خواهد شد.