بیش از 30 سال است که نام Civilization به عنوان یکی از سلاطین سبک استراتژیک نوبتی 4X بین گیمرها شناخته شده و همچنان هم در این زمینه یکه تازی میکند. طی این سالها توسعه دهندگان زیادی خواهان رقابت با این مجموعه بودند اما در نهایت اغلب آنها مغلوب شدند. حال عنوان ARA: History Untold میخواهد شانس خود را در این سبک امتحان کند. در مقاله پیش رو قصد داریم به سراغ این بازی رفته و ببینیم آیا مایکروسافت پس از موفقیتهای مجموعه Age of Empire که در سبک استراتژیک همزمان است؛ میتواند با بازی ARA: History Untold سبک استراتژیک نوبتی را هم تحت تأثیر بگذارد یا خیر. با ما در کریتیکلنز همراه باشید.
برگی از تاریخ نانوشته
این نقد و بررسی بر اساس نسخه مخصوص منتقدین، و پس از 12 ساعت تجربه بازی در پلتفرم PC انجام شده است.
بازی ARA: History Untold جدیدترین ساخته استدیو Oxide Games، با سبک استراتژیک نوبتی 4X است که چندی پیش توسط مایکروسافت عرضه شد. با نگاهی مختصر به تصاویر و ویدئوهای این عنوان به وضوح شباهتهای فراوان آن را با سری بازیهای Civilization میتوان دید که البته این موضوع چندان هم بیدلیل نیست؛ زیرا که اغلب اعضای استدیو Oxide Games پیش از این در تیم توسعه سری Civilization حضور داشتند و اکنون در یک موقعیت متفاوت به دنبال خلق یک رقیب جدی، برای این مجموعه هستند. بر خلاف انتظار بازی آرا دارای خط داستانی نیست، اما این خلاء از طریق دیگری و با استفاده از عناصر و چهرههای تاریخی پوشش داده میشود. بازی از سه بخش (Act) تشکیل شده است که برای تکمیل هر بخش باید به هدفی که در طول بازی مشخص میشود مانند دست یابی به یک تعداد جمعیت خاص یا ساخت یک بنای خاص، دست پیدا کنید. در نهایت اولین ملیتی که به پایان بخش سوم برسد برنده خواهد شد. در مسیر دستیابی به بخش سوم شما آزاد هستید که آنچه را که میخواهید تجربه کنید. برای این امر در ابتدای بازی شما باید از بین 42 چهره سرشناس با ملیتهای مخلتف یک فرد یا ملیت را انتخاب کنید تا با از طریق او به خلق تاریخ بپردازید. نکته جالب توجه این است که همه این 42 چهره از افراد سیاسی نیستند و در بین آنها شاعر، فیلسوف و غیره نیز وجود دارند یا از سمتی دیگر، ملیتهای موجود صرفا شامل کشورهای پیشرفته نیستند بلکه در بین آنها قبیلههای کوچک و دور افتاده نیز پیدا میشود. اما احتمالا جذابترین بخش برای بازیکنان ایرانی حضور خشایار شاه اول و امپراطوری پارس در بازی است و به طبع من هم برای ادامه بازی ملیت پارسی را انتخاب کردم. پس از این مرحله شما میتوانید شخصی سازیهای دیگری را برای تجربه پیش رو انجام دهید که شامل انتخاب درجه سختی، انتخاب نقشه یا خلق نقشه جدید، تعداد و ملیت رقبا در بازی و در نهایت سرعت بازی است.
تنظیمات در نظر گرفته شده برای خلق دنیای بازی به معنای واقعی کلمه کامل، جذاب و با آزادی کامل است. شما میتوانید هر آنچه را که مد نظر دارید برای تجربه پیشرو، بدون محدودیت آماده کنید و از آن لذت ببرید ولو اینکه هیچ یک از انتخابها عقلانی نباشد مانند اینکه اسکندر مقدونی را با جورج واشنگتن هم پیمان کرده و به جنگ با چنگیز خان مغول بفرستید. به طور کلی بازی خواهان پایبندی به یک عنوان استراتژیک نوبتی 4X است اما در کنار آن خواهان ارائه تجربهای متفاوت و جاه طلبانه نیز است که به نظرم در این مسیر عملکرد موفقی داشته و بعید است بازیکنی طرفدار این سبک از بازیها باشد و از انجام آن لذت کافی را نبرد. البته ناگفته هم نماند که بازی پتانسیل کافی برای داشتن خطهای داستانی مختلف که همگی ریشه در تاریخ واقعی دارند را دارد اما به هر حال توسعه دهندگان از آن صرفه نظر کردند و تمرکز اصلی خود را بر ارائه یک بازی آزاد قرار دادند. در بخش چند نفره هم روند بازی تفاوت چندانی با بخش تک نفره ندارد؛ شما میتوانید ملیتهای بازیکنان و روند کلی بازی را شخصی سازی کرده و حتی تعداد بازیکنان دوست و دشمن را هم مشخص کرده و به انجام بازی با دوستان خود بپردازید.
تاریخ پر چالش
همانطور که ذکر شد ARA: History Untold یک بازی استراتژیک 4X است و مدیریت یک بخش جدا نشدنی از گیمپلی آن محسوب میشود. خوشبختانه تعادل خوبی بین اجزای تشکیل دهنده گیمپلی این بازی دیده میشود و صرفا با یک بازی ساده که به صورت مداوم هدفی را جهت دستیابی به بازیکن ارائه میکند طرف نیستیم. در بخش مدیریت شهری شاهد تعداد محدودی فضا برای ساخت و ساز هستیم که با گسترش اقتصاد و جمعیت میتوان تعداد شهرها را افزایش داد و ساختمانهای بیشتری را در آنها ایجاد کرد. منابع خام موجود در بازی گستره زیادی ندارند و در واقع چوب، سنگ، آهن، غذا و طلا پایههای اصلی هستند اما در مقابل تولیدات غیر خام فوق العاده متنوع بوده و به طور مستقیم بر اقتصاد کشور شما اثر گذار هستند. اما این پایان موضوع نیست؛ بازی به خوبی بخش مدیریت شهری را به بخشهای کاوش، مبارزات و چالشها متصل کرده است. به طبع جست و جو در نقشه و شناسایی سرزمینها و ملتهای دیگر هم از ارکان اصلی این سبک از بازیها است. با شناسایی ملتها و کشورهای دیگر باید وضعیت دیپلماتیک خود را با آنها مشخص کنید و نکته جالب توجه این است که بازی امکانات متنوع و جذابی را برای ایجاد نفرت یا دوستی با سایر ملتها در نظر گرفته است. در صورتی که بتوانید با ملتهای دیگر رابطه دوستی برقرار کنید، پای تجارت به میان خواهد آمد و این یک فرصت بزرگ برای گسترش هر چه بیشتر سرزمین و اقتصاد خود است. اما با وجود ایجاد رابطه دوستی با دیگران نباید خیالتان برای همیشه راحت باشد، زیرا در این بین بازی چالشهای ناگهانی را نیز در نظر گرفته است که بسته به تصمیم شما در روش حل آن، باید شاهد اثرات کوتاه مدت و بلند مدت در روابط خود با دیگر ملتها و به طور کلی پیشبرد بازی باشید. چالشهای به وجود آمده معمولا دارای سناریوهای کوچکی هستند که شنیدن آنها خالی از لطف نیست و در طول یک بازی طولانی حضور آنها مانع خستگی و یکنواخت شدن بازی میشود اما در نهایت گزینههایی در مقابل شما خواهد بود که به طور مستقیم بر اوضاع داخلی کشور و همچنین روابط دیپلماتیک اثر گذار هستند. با توجه به این موارد و همچنین وجود رقیب در بازی نباید از بخش نظامی هم غافل شد. بخش نظامی شامل ساختمانهای دفاعی برای شهرها و همچنین نیروهای نظامی هستند؛ البته ناگفته نماند که در بخش نظامی شاهد تنوع بالا نظیر بخش شهر سازی نیستیم؛ همچنین از سمتی هم بازی آنچنان بر بحث اکشن و مبارزه متمرکز نیست و در بیشتر موارد گزینههایی برای پرهیز از درگیری در اختیار بازیکن قرار میدهد.
اما در کنار این موارد بحث پیشرفت و ارتقاء در بازی هم مطرح است که یکی از پایههای اصلی ارتقاء شهر به شمار میآید. دورههای تاریخی مختلفی برای پیشرفت در بازی در نظر گرفته شده است که با تکمیل هر دوره، اهداف پیشرفتی بیشتری در اختیار شما قرار خواهد گرفت که ساز و کار سادهای دارد و این ساز و کار چیزی جز گذشت زمان یا به عبارت دیگر تکمیل نوبتها نیست. با تکمیل هر ارتقاء ساختمانهای بیشتری جهت احداث آزاد میشود که در نتیجه آن آیتمهای تولیدی بیشتری در اختیار بازیکن قرار میگیرد. با تکمیل تمام پیشرفتهای یک دوره، وارد دورههای پیشرفتهتر و به طبع ارتقاءهای بیشتر و در نهایت تولیدات بیشتر و پیشرفتهتر میشویم. به طور کلی بازی ARA: History Untold توانسته به خوبی بین اجزای مختلف یک بازی استراتژیک ریسمانی محکم کشیده و تعادل را بین همه آنها برقرار کند؛ اما نکتهای که هست که چنین در هم تنیدگی بین بازیها استراتژیک به یک امر استاندارد تبدیل شده و کمتر عنوانی را میبینیم که نتواند ارتباط مناسب را بین اجزای مختلف بازی خود ایجاد کند؛ بنابراین میتوان گفت که آرا در زمینه گیمپلی توانسته استانداردهای پایهای را به خوبی برآورده کند اما خبری از نوآوری خاصی که بتواند برگ برندهای در برابر سری Civilization باشد نیست. همچنین پیش از اینکه آرا را برای تجربه انتخاب کنید، در نظر بگیرید که این بازی بیشتر متمرکز بر اقتصاد است تا جنگ و کشور گشایی؛ بنابراین اگر اهل بازی اکشن و استراتژیک جنگی هستید، شاید بهتر باشد پیش از انتخاب این بازی کمی بیشتر فکر کنید و در مقابل اگر طرفدار بازیهای اقتصاد محور هستید این بازی یک گزینه مناسب برای شما خواهد بود.
به زیبایی تاریخ
یکی از برگهای برنده ARA: History Untold گرافیک و طراحیهای حاضر در بازی است. بازی با موتور گرافیکی اختصاصی استدیو Oxide ساخته شده است که پیش از این بازی Ashes of the Singularity به وسیله آن توسعه پیدا کرده و تبدیل به یکی از مراجع بنچمارکی شده بود. طراحیهای محیطی بازی بسیار زیبا کار شده و شاهد حضور بناهای بزرگ و مشهور کشورهای مختلف و همچنین معماریهای سنتی آن کشورها در ساختمانهای مختلف هستیم؛ همچنین باید در نظر داشت که بازی یک طیف گسترده از بناهای تاریخی تا بناهای پیشرفته امروزی مانند ساختمان خراشها را در بر میگیرد و پیاده سازی جزئیات و ویژگیهای دورههای مختلف فوق العاده کار شده است. شهرهای بازی پویایی خود را دارند و با زوم کردن میتوانید جنب و جوش مردم را با تمام وجود حس کرد. کیفیت گرافیکی ساختمانها و محیطهای موجود در بازی نیز بسیار زیبا و دیدنی هستند و جزئیات بالای آنها در کنار نورپردازی زیبای بازی باعث شده تا بتوان ساعتها فقط به شهرها و جنب و جوش مردم از دور نگاه کرد. از آنجایی که ARA: History Untold برهههای مختلف تاریخ و تمدن را شامل میشود، این موضوع که شاهد محیطهای مختلف قومی و نژادی همراه با دورههای مختلف زمانی هستیم ارزش کار را چند برابر میکند. همچنین فرارتر از موضوع فضاهای تاریخی و نژادی مختلف در بازی این نکته را هم باید اضافه کنم که شاهد حضور شخصیتهای مختلفی به عنوان رهبر ملیتهای مختلف هستیم. این شخصیتها هر یک پوششهای منحصر به فرد خود را دارند که با جزئیات زیاد و با دقت، متناسب با قومیت و تاریخ آن کشور طراحی شدند. البته در بحث طراحی شخصیتها با وجود طراحیهای زیبا و دیدنی فردی اما ضعف در انیمیشنهای آنها باعث شده تا کمی شرایط ناامید کننده به نظر برسد.. در کنار این موضوع در طول بازی خبری از چرخههای شبانه روز یا وضعیتهای آب و هوایی پویا هم نیست. هر چند این موارد لطمهای به تجربه بازی نمیزند اما وجود آنها میتوانست حجت را تمام کند و یک بازی پر جزئیات از هر لحاظ را شاهد باشیم.
یکی دیگر از ضعفهای موجود در بازی بخش مبارزات است. هر چند این بخش به مراتب بهتر از عناوین هم سبک خود و حتی سری Civilization است اما همچنان شاهد انیمیشنهای ضعیف و غیر جذاب هستیم به طوری که لشکرهای نظامی عملا مبارزه مستقیمی با یکدیگر ندارند و صرفا شاهد اجرا شدن انمیشینهای از پیش تعریف شده مبارزه هستیم.
اوضاع اجرایی و بهینه سازی بازی هم خوشبختانه خوب است و امکان اجرای بدون دردسر و با نرخ فریم دهی قابل قبول در اغلب سیستمهای امروزی و چند سال اخیر وجود دارد. خوشبختانه در طول تجربه بازی شاهد باگ به خصوصی نبودم و از بابت بهینه سازی با یک بازی مناسب و روان طرف هستیم.
ARA: Untold History در زمینه موسیقی و طراحی صدا هم عملکرد خیلی خوبی دارد و با بهره گیری از این عناصر شاهد فضا سازی تاریخی و قومیتی هستیم. موسیقیهای متن بازی ترکیبی از سازهای سنتی، قطعات ارکسترال و صداهای محیطی است که جذابیت بازی را دو چندان میکند. ریتم موسیقیهای موجود نه بیش از حد آرام و خواب آور است و نه بیش از حد تند و هیجان انگیز، بلکه شاهد موسیقیهای متعادل و آرامش بخش هستیم که شرایط مناسبی را برای تجربه طولانی مدت فراهم میکند.
استفاده از سازهای سنتی متناسب با محیط تاریخی بازی، اقدامی جالب توجه است که نتیجهای فوق العادهای همراه داشته است. این رویکرد نه تنها اصالت را افزایش میدهد، بلکه به بازیکنان کمک میکند تا با فرهنگ داستانی بیشتر ارتباط برقرار کنند. البته در کنار این بخش صداگذاری ضعفهای جزئی را از خود نشان میدهد. در طول بازی عملا دیالوگی وجود ندارد و تنها در هنگام ایجاد چالشها شاهد یک راوی هستیم که با صدای ضعیف، سناریو آن چالش را بازگو میکند اما به دلیل ضعیف بودن صدا در نهایت ناچار به مطالعه آن چالش هستیم. به طور کلی بخش موسیقی یکی از نقاط قوت و جذاب بازی است و زیر ساختی است که بتواند مخاطب را برای ساعتها پای خود نگاه دارد.