عناوین واقعیت مجازی، در طول چندین سال گذشته، راه زیادی را برای رسیدن به موقعیت امروزی خود طی کرده‌اند. گرچه شاید سرعت پیش‌رفت این عناوین در سال‌های اخیر بنا بر دلایلی به مراتب کند‌تر شده است؛ اما همچنان ردپای آثار نوآورانه و خلاقانه در این حیطه به چشم می‌خورد. چندین سال پیش شرکت متا (Meta) با هدست واقعیت ترکیبی متا کوئست و اکوسیستم آن، پای بازی‌های ویدئویی واقعیت ترکیبی و افزوده را به میدان باز کرد. آثار واقعیت ترکیبی، با تلفیق بازی با دنیای واقعی، تجربه‌ای نو و تازه را رقم می‌زنند. یکی از آثار منحصر به‌فرد این سبک، بازی Wall Town Wonders است. این اثر واقعیت افزوده که پیش‌تر به صورت انحصاری برای هدست‌های متا کوئست منتشر شده بود، اکنون برای پلتفرم PC و هدست PSVR2 نیز منتشر شده است. در ادامه با کریتیک‌لنز همراه باشید تا به نقد و بررسی این عنوان هیجان انگیز بپردازیم.

سرزمین عجایب مینیاتوری

این نقد و بررسی بر اساس نسخه مخصوص منتقدین و پس از حدود ۱۰ ساعت تجربه روی پلتفرم PS5 انجام شده است.

زندگی‌ درون دیوار‌های غول آسا

Wall Town Wonders اثری در سبک شهر‌سازی واقعیت مجازی/افزوده (VR/AR) است. بازیکن در این عنوان، با ساختن سازه‌های متنوع روی دیوار‌ها، تعامل با شهروندان و مدیریت منابع، بایستی شهر دلخواه و مینیاتوری خود را روی دیوار‌های اتاقی بنا کند.

بازیکنان در نقش یک راهنما واقع می‌شوند و با کمک به آدم‌های مینیاتوری و رسیدگی به خواسته‌های آن‌ها، یک بهشت دیواری کوچک را خلق می‌کنند. در این عنوان هر سازه به واسطه یک شخصیت خاص اداره می‌شود و هر شخصیت نیز ماجرای خاص خودش را روایت می‌کند. گرچه این عنوان برخلاف بسیاری از آثار این سبک، شامل بخش داستانی نمی‌شود و تمام گیم‌پلی و داستان ناچیز این بازی در یک سناریو کوچک و ساده خلاصه می‌شود.

جذابیت گذرا

این عنوان در اصل، یک اثر واقعیت افزوده به شمار می‌رود. در نسخه اصلی این اثر که برای هدست متا کوئست عرضه شده است، بازیکن با استفاده دوربین‌های تعبیه شده روی هدست، محیط اطراف خود را مشاهده می‌کند. سپس، با تنظیم مکان بازی در دنیای واقعی از طریق هدست، شروع به ساخت و ساز در آن مکان می‌کند. در اصل، سازه‌ها و شخصیت‌های مینیاتوری، روی دیوار‌های اتاق یا محل زندگی مخاطب در دنیای واقعی بنا می‌شوند. از این رو، مخاطب حین تعامل با محیط واقعی، با دنیای مینیاتوری و شخصیت‌های بامزه آن نیز سر و کار دارد. اما نسخه مورد بحث اثر Wall Town Wonders که برای هدست PSVR2 منتشر شده، کمی متفاوت از نسخه Meta Quest آن است. از آن‌جایی که PSVR2 فقط یک هدست واقعیت مجازی (VR) به شمار می‌رود و از قابلیت واقعیت افزوده (AR) بهره نمی‌برد، امکان تعامل با محیط واقعی حین بازی در آن وجود ندارد. از این جهت، بازی Wall Town Wonders در این پلتفرم، با ارائه محیط‌های ساخته شده توسط موتور گرافیکی بازی، محیطی را برای ساخت و ساز مهیا می‌نماید و دیگر امکان بازی و ساخت توهمات دیجیتالی روی دیوار‌های واقعی وجود ندارد.

این موضوع کمی ناامید کننده است، چرا که اصلی‌ترین هدف این عنوان، ارائه تجربه‌ای تعاملی میان دنیای دیجیتال و واقعی است؛ از این رو بسیاری از المان‌های بازی طوری طراحی شده‌اند که تجربه آن‌ها بدین صورت لذت بخش‌تر باشد. حتی کنترل‌های پیشنهادی بازی نیز متناسب با تجربه واقعیت افزوده بهینه شده‌اند و استفاده از آن‌ها در محیط واقعیت مجازی کمی سخت و حتی خطرناک به شمار می‌رود. برای اینکه این موضوع را بهتر متوجه شوید، باید نگاهی به کنترل‌ها و نحوه جابجایی در بازی داشته باشیم. در نسخه متا کوئست این اثر، مخاطب با مشاهده کامل محیط اطراف و تسلط کامل بر آن به انجام بازی می‌پردازد، بنابراین، بازیکن از اینکه کجا می‌رود و چه مانعی در دنیای واقعی بر سر راهش قرار دارد آگاهی کامل دارد. در نتیجه به راحتی می تواند دنیای مینیاتوری خود را با جابجایی در دنیای واقعی مدیریت کند.

متاسفانه نسخه واقعیت مجازی این اثر نیز عمدتا از این روش برای جابجایی بهره می‌گیرد. گرچه در این نسخه امکان حرکت با استفاده از کنترلر نیز وجود دارد، اما این حرکات به شدت محدود هستند و امکان تغییر ارتفاع -که امری بسیار مهم و اساسی در این اثر است- با استفاده از کنترلر ممکن نیست. در نهایت مخاطب مجبور به جابجایی در دنیای واقعی برای تغییر زاویه دید خود در بازی می‌شود. مشکل اصلی اینجاست که برخلاف نسخه AR، در این نسخه، مخاطب آگاهی و تسلطی بر محیط خارجی ندارد و حرکت در محیط می‌تواند خطرناک و آسیب‌زا باشد.

گذشته از چنین ایراداتی، تجربه این عنوان در محیط واقعیت مجازی نیز خالی از لطف نیست. فضا‌های ساخته شده توسط موتور گرافیکی بازی مناسب، زیبا و متنوع هستند و در انتها، گذراندن لحظاتی برای گریز از دنیای واقعی و تجربه‌ای آرامش بخش در این محیط، لذت‌بخش خواهد بود.

در مقایسه با سایر آثار شهر سازی، که مدیریت منابع در آن‌ها حیاتی بوده و گاها به بازی جنبه بقا می‌بخشند، Wall Town Wonders بیشتر روی ارائه تجربه‌ای ساده، آرامش‌بخش و به طور کلی “Casual” تمرکز دارد. در این عنوان خبری از منابع ضروری برای بقا نیست. منابع بازی صرفا صرف ساخت و ساز می‌شوند و به دست آوردن آن‌ها نیز در اکثر اوقات بسیار ساده است. منابع متعدد موجود در بازی از دو روش اصلی به دست می‌آیند. برخی از آن‌ها از طریق سازه‌های مخصوص و بعضی دیگر از طریق انجام مینی‌گیم‌‌های (Mini-Game) متعدد قابل دریافت هستند. منابع به دست آمده از طریق سازه‌ها ساده است و مشخصا هر سازه در مقدار زمانی معین مقداری از منابع مذکور را تولید می‌کند. اما باقی منابع که از طریق مینی‌گیم‌ها دریافت می‌شوند، به تلاش و زمان بیشتری نیاز دارند. این مینی‌گیم‌ها متعدد، متنوع و جذاب هستند؛ اما انجام آن‌ها به دفعات متوالی، موجب تکراری شدن و بعد‌ها غیر قابل تحمل شدن آن‌ها می گردد. از طرفی، برخی سازه‌ها به منابع زیادی نیاز دارند که فقط از این طریق قابل دریافت هستند، در نتیجه، بازیکن مجبور به انجام این کار به دفعات زیادی می‌شود، تا جایی که دیگر آن حس آرامش بخش بازی، جای خود را به تجربه‌ای طاقت‌فرسا می‌دهد.

همانطور که پیش‌تر بیان شد، این اثر فاقد بخش کمپین یا داستانی است. همچنین، برخلاف آثار مشابه، فقدان سناریو‌های مختلف نیز در این عنوان به چشم می‌خورد. در اصل Wall Town Wonders فقط دارای یک سناریو است که هر بار با ایجاد یک فایل ذخیره سازی و ساخت شهری جدید، تکرار می‌شود. از طرفی بازیکن هر بار ملزم به انجام بخش آموزشی نسبتا طولانی بازی می‌گردد که تجربه‌ای تکراری و حوصله سر بر را رقم می‌زند.

عنوان Wall Town Wonders، با بهره‌گیری از کنترلر‌های VR Sense و الگو‌های حرکتی بسیار دقیق، برخی از نوآورانه‌ترین المان‌های مشهود در آثار مشابه واقعیت‌مجازی را ایجاد نموده است. به طور مثال، کنترل شهروندان با استفاده از اشاره به نقطه مورد نظر، یا هدایت وسایل نقلیه از طریق اشاره به یک نقطه مشخص و استفاده به طور کلی الگو‌های حرکتی برای جابجایی، در بر گیرندگی تعامل با این دنیای جذاب مینیاتوری را به حداکثر رسانده است. استفاده از سایر الگو‌های حرکتی نیز، ساخت و ساز و تعامل با شهروندان شهر دیواری را جذاب‌تر ساخته است.

عجایب چند بعدی

تقریبا تمام آثار واقعیت مجازی از زیبایی بصری بالایی برخوردارند و هرکدام جذابیت خاص خود را دارند. اما عنوان Wall Town Wonders، به لطف ارائه جزئیات ریز و دقیق، یکی از متفاوت‌ترین تجربیات بصری واقعیت‌مجازی را رقم می‌زند. همان‌قدر که دنیای این عنوان از دور زیبا است، جذابیت آن از نزدیک و حین مشاهده جزئیات خیره‌کننده دو چندان می‌گردد. هر کدام از سازه‌ها به لحاظ بصری کاملا از دیگری متفاوت بوده و هر یک کاملا عمق دارند و سه بعدی هستند. کافیست به هر کدام از این سازه‌ها نزدیک شوید تا جزئیات دیوانه‌وار آن‌را مشاهده کنید. تک تک آیتم‌های موجود در هر سازه با بالاترین جزئیات ساخته شده‌اند. شهروندان نیز به شکلی کاملا پویا، مدام در حال رفت و آمد و انجام فعالیت‌های مختلف در این سازه‌ها هستند. این زیبایی بصری به حدی گیرا است که بازیکن می‌تواند ساعت‌ها فقط به نظاره این شهر مینیاتوری زیبا بپردازد. از نظر تکنیکی نیز تمام جزئیات گرافیکی به بهترین نحو خود ساخته شده‌اند. بافت‌ها حتی از نزدیک کاملا واضح هستند و سایه‌ها و نورپردازی عالی است.

همچنین سه محیط مختلف برای انتخاب محل ساخت و ساز وجود دارد که هرکدام از جذابیت بصری منحصر به‌فردی برخوردار هستند. امکان تغییر زمان به شب یا روز نیز وجود دارد، با تغییر زمان روز و شرایط نوری، شهر دیواری جان و زیبایی تازه‌ای به خود می‌گیرد.

به لحاظ فنی نیز با یک اثر بسیار بهینه طرف هستیم. این عنوان بدون کوچکترین افت فریم مشهود اجرا می‌شود. باگ‌های گیم‌پلی نیز تقریبا ناچیز هستند. در نهایت، به لحاظ فنی این عنوان تجربه‌ای تقریبا بی‌نقص را ارائه می‌دهد.

شهروندان کوچک پر سر و صدا

موسیقی Wall Town Wonders، درست مانند گیم‌پلی آن، آرامش‌بخش است. هر مینی‌گیم نیز موسیقی مختص خود را دارد که به تنوع موسیقی بازی می‌افزاید. به لطف طراحی صدای عالی، این عنوان تجربه‌ای بسیار در بر گیرنده را ارائه می‌دهد. هر سازه از افکت‌های صوتی مختص خود بهره می‌برد و با نزدیک شدن به آن، امکان شنیدن سر و صدای پر جزئیات آن سازه مهیا می‌شود. همگام دور شدن از آن سازه نیز، سر و صدا‌ها با ظرافت تمام در اتاق غول آسا محو می‌شوند.